Туруктуу өнүгүү

ТУРУКТУУ ӨНҮГҮҮ

Жалал-Абад шаары-2021-ж

Экологиялык билим берууго учурдун талаптары

Учурдагы Глобалдык дуйнодо болуп жаткан ар турдуу экологилык койгойлор биздин алдыбызга осуп келе жаткан жаш муундарга экологиялык билим беруудо жаны максаттарды алдыбызга койууда.

Ал эмне себептен болушу мумкун?

Туруктуу онугуу деген эмне? Туруктуу онугуу учун билим беруу деген эмне?

• Туруктуу онугуу-бул келечектеги жана учурдагы муундар учун табиятты коргоп аны менен бирдикте осуп онугуу, б.а. табиятка зыян келтирбей, анын ресурстарынын онугуу мыйзам ченемдиликтерин бузбай адамзаттын коркунучсуз жашоосу болуп эсептелет.
• Ал эми Туруктуу онугуу учун билим беруу – бул жамааттын, ар бир адамдын табияттын, коомдун Туруктуу оугуусу учун жана ал жонундо экологиялык коз карашын калыптандыруу.

«Туруктуу онугуу» концепти

Туруктуу онугуунун модели

Экономика

Экология

Экология

Социум

Экономика

Социум

Экологиялык ченемдерди эске алууга негизделген модель

4

Туруктуу онугуу концепти - бул

• ТАБИЯТТЫН НАРКТУУЛУГУНА НЕГИЗДЕЛГЕН, ТИРУУ ОРГАНИЗМДЕРГЕ КАМ КОРУУГО БАГЫТТАЛГАН, АДАМДАРГА ЖАНА ТАБИЯТКА КОРКУНУЧ АЛЫП КЕЛУУЧУ АР ТУРДУУ ФАКТОРЛОРДУ АЛДЫНА АЛА ЭСКЕ АЛУУЧУ, БИОСФЕРАНЫН РЕСУРСТАРЫН ПАЙДАЛАНУУДА ЧЕК БАР ЭКЕНДИГИН МОЮНГА АЛУУЧУ ЖАНЫ ЭКОЛОГИЯЛЫК ПАРАДИГМА БОЛУП ЭСЕПТЕЛЕТ.

Туруктуу онугуунун модели

Экология

Социум

Экономика

Экономика

Социум

Экология

6

Антропогендик жана табигый экосистеманын катышы ( В.Г.Горшковдун теориясы боюнча)

Биосферанын функциясын кармап туруу учун негизги шарт

Табиятка адамдын колу тийбеген аймагы

( 60% кем эмес )

Айыл чарба аймагы

( 30%ашпоо керек )

Урбанизацияланаган аймак

( 10%ашпоо керек )

6

Туруктуу онугуу учун билим беруу

Туруктуу онугуу учун билим беруунун дарагынын тамыры – бул глобалдык экологиялык онугуунун аспектилерин тушунуудон алат.

Ал осуп-онугуунун бутактарын Жер жузундогу Жашоонун тамырларын бузбоонун жолдорун издоону коздойт.

Жасалма жана табигый экосистемалардын айырмасы

• Жасалма экосистем а

Табигый экосистема

Буудай, жугору, жашылча-жемиш, бакча, парк, отургузулган токойлор ж.б.

Саз , шалбалуу талаа, талаа, суу жээктери, бадалдардын оскон жерлери, адамдын колу тийбеген жапайы токойлор ж.б.

Жасалма жана табигый экосистмелардын айырмасы

Экосистемалыккызмат кылбайт

Экосистемалык кызмат кылат

• Биологиялык ар турдуулукко жакыр н
• Заттын жана энергиянын тен салмактуу алмашуусу жок ;
• Аларды дайыма адам багып турушу керек ;
• Адамсыз жашоо тиричилиги журбойт

Биологиялык ар турдуулукко бай ;

Заттын жана энергиянын тен салмактуу алмашуусу журуп турат ;

Биосферада чойро тузуучу жана аны калыбына келтирип туруучу функцияны аткара алат ;

Кандайдыр бир мезгил ичинде озунун жашоосун калыбына келтирип, озгортуп турат.

Жашоо- бул жалгыз гана бир организмдин касиети эмес, ал бутундой биосферанын касиети

Табигый экосистема гана жашоонун матрицасын тузот

Адам тараптан тузулгон бир да нерсе табигый экосистемдагы биосфералык функцияларды алмаштыра албайт жана ага чамасы да келбейт!

Адам тараптан жаратылган нерселердин бардыгы жонокой эле табигат жараткан тируу организмдердин жашоо системасынан бир кыйла жонокой болуп эсептелет.

проф. Э.Дж. Шукуров

Климаттын озгоруулоруно канти адаптациялоонун мумкунчулуктору

экосистеманы сактагыла

Калыбына келуучу энергиянын булактарын колдонгула

Аймакты жергиликтуу осумдуктордун турлору менен жашылдандыргыла

Жылуулукту сактагыла.

Энергияны уномдуу пайдалангыла

Онокот ооруларды алдына ала дарылап, доктурга оз убагында кайрылып тургулай

Органикалык таштандылар учун казылган чункурларды пайдалангыла

Сууну уномдуу пайдалангыла

Озгочо кырдаалдардын учурунда алгачкы жардамдарды косрсотконго уйронгулоуациях

Кажы-Сай Шаар тибиндеги кыштактагы«Сталкерлер»

Информация по сайту http://uranium-ca.org/

ТУРУКТУУ ӨНҮГҮҮНҮН МАКСАТТАРЫ

• ЖАКЫРЧЫЛЫКТЫ ЖОЮУ
• АЧКАЧЫЛЫКТЫ ЖОЮУ
• ДЕНИ САК ЖАШОО ЖАНА БАКУБАТТУУЛУК
• САПАТТУУ БИЛИМ БЕРҮҮНҮ КАМСЫЗДОО
• ГЕНДЕРДИК ТЕҢДҮҮЛҮККӨ ЖЕТҮҮ
• ТАЗА СУУ ЖАНА САНИТАРИЯ
• АРЗАН ЖАНА ТАЗА ЭНЕРГИЯ

• ИНДУСТРИЛИЗАЦИЯ, ИНОВАЦИЯЛЫК ЖАНА ИНФРАСТРУКТУРАНЫ ТУЗУУ
• ТЕҢСИЗДИКТҮҮ АЗАЙТУУ
• ТУРУКТУУ ШААРЛАР ЖАНА КАЛКТУУ КОНУШТАР
• ЖООПКЕРЧИЛИКТҮҮ КЕРЕКТӨӨ ЖАНА ӨНДҮРҮШ

• ТАТЫКТУУ ЖУМУШ ЖАНА ЭКОНОМИКАЛЫК ӨСҮҮ
• КЛИМАТТЫН ӨЗГӨРҮҮСҮНӨ КАРШЫ КҮРӨШҮҮ
• ДЕҢИЗ ЭКОСИСТЕМАСЫН САКТОО
• ЖЕРДИН ЭКОСИСТЕМАСЫН САКТОО
• ТЫНЧТЫК,АКЫЙКАТТЫК ЖАНА НАТЫЙЖАЛУУ ИНСТИТУТТАР
• ТУРУКТУУ ӨНҮГҮҮ МАКСАТЫНДА ӨНӨКТӨШТҮК.

1. Эмне кылуу керек?

• Билим беруунун мазмунуа Туруктуу онугуунун багыттарын (климаттын озгоруусу, энергияны натыйжалуу пайдалануу, экологиялык коопсуздук, калыбына келуучу энергиянын булактарын пайдалануу) киргизууну улантуу жана «жашыл экономика» принциптерин ишке ашыр уу

Конул бургандарыныз учун чон ырахмат!