Қазақ тілінің әдеби сөздігі

Өткізуорны: Пән: қазақтілі

Сынып: 3-4 «Ә» сынып Өткізетін мұғалім:

Сабақтың тақырыбы	«Сөз таптары. Етістіктің жіктелуі»
Сабақтың мақсаты	Сөз таптары мен етістіктің жіктелуі туралы ақпарат алуға бағыттап, оқушылардың алған білімін саралау арқылы, алған білім дағдыларын өз бетінше жаттығу жұмыстарында еркін қолдануын қалыптастыру. Жеке, жұпта, топта жұмыс істеуге, бірін-бірі тыңдауға дағдыланады.
Оқу міндеті	Оқушылардың оқу белсенділігін арттыруда мәтінмен жұмыс жасауда бала жауабы қадағаланады және сол мәтіндегі тапсырма арқылы өз ойын еркін жеткізуге дағдыланады,.
Күтілетін нәтиже	Сөз таптары, етістіктің жіктелуі туралы білетін болады. Сөз таптарын сұрақ қою арқылы таба біледі. Мәтінмен жұмыс жасай отырып, мәтінге зер салады. Сөз таптарын ажырата біледі. Етістікті жіктей алады.
Сабақтың типі	Жаңа тақырыпты меңгерту
Сабақтың түрі	Танымдық сабақ
Қолданы латын әдіс-тәсілдер	Жұптық, топтық жұмыс, өзін-өзі бағалау, өзара бағалау, оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер, оқытуда АКТ-ны пайдалану, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
Ресурстар	Сабаққа байланысты слайдтар, топтық жұмыстарға арналған құралдар
Пәнаралықбайланыс	Қазақ тілі, сурет, математика

Уақыт

Мұғалімнің

іс-әрекеті

Оқушының

іс-әрекеті

Керекті жабдық-тар

2 мин

3 мин

5 мин

Сағат тілімен жауап беру

Ұйымдастыру кезеңі.

Ынтымақтастық атмосфера құру.

-Сәлеметсіңдер ме балалар!

-Көңіл- күйлерің қандай?

-Жақсы болса, мына өлең жолдарын бірге қайталайық

Оқушылар менен кейін қайталайды.

1, 2, 3 - бойға берер күш

Сабақты біз бастаймыз,

Қиналсақта саспаймыз,

4 пен 5-ке оқуға

Тәрбиелі болуға,

Ант етеміз бәріміз.

«Әрқашан күн сөнбесін!» жаттығуы Мұғалім тақтаға бұлт басқан күннің суретін іліп қояды. Әр бұлтта тапсырмалар берілген. Соларды орындау барысында күннің көзі ашылады.

Демек сабағымыздың тақырыбы:

«Сөз таптары. Етістіктің жіктелуі»

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты таныстырылады.

Жаңа сабақ.

Мағынаны таныту

- Сөз таптары дегеніміз не?

- Сөз таптары нешеге бөлінеді?

- Сөз таптарын ата

- Әр біреуі нені білдіреді, қандай сұрақтарға жауап береді?

- Жауабыңды мысалмен дәлелде

1 тапсырма (жұптық жұмыс)

Семантикалық картамен жұмыс Сөздерді сөз таптарына қарай ажырату.

Сөз таптары Сөздер	зат есім	сын есім	сан есім	етіс тік
ыстық
қуанды
төртеуі
сабақ
жүрді
бала
алты
жіңішке

Берілген өлең жолдарын бірге қайталаймыз

Оқушылар бұлттағы тапсырмаларды орындай отыра, бүгінгі тақырыпты анықтайды. Бір-біріне жылы лебіздер айтып, сабақты бастайды. Күннің шуақтары ретінде өз қолының таңбасын жапсырады.

Тапсырма: 1. Көз сөзінде к әрпінің орнына с әрпін жазып оқы. сөз

2. Ыратпат сөзін керісінше оқы. таптары

3. Етістіктің

2*6=12 е 8*9=72 т

9*8=72 т 8*5=40 і

5*8=40 і 7*4=28 к

6*4=42 с 72/9=8 т

40/8=5 і

7*5=35 ң

4. жіктелуі

6*7=42 ж 6*2=12 е

40/40=1 і 3*6=18 л

28/7=4 к 9*7=63 у

72/8=9 т 40/5=8 і

Сөз таптары жайында оқушылар ой бөліседі.

Бейне сұрақта қазақ мектеп – интернатының 4 сынып оқушысы Талипбаева Аружан берілген сұрақтарға жауап алады. Оқушылар сұрақтарға жауап бере отыра, өз білімдерін пысықтайды.

Сызба бойынша жұмыс жасайды жазады, дәлелдейді

Интерактивті тақта

Күннің көзі, бұлттар, тапсырмалар. Көбейту кестесі, қолдың таңбасы.

Бейне сұрақ,

семантикалық карта

5 мин

5 мин

Сағат тілімен жауап беру

1 мин

4 мин

2 мин

5 мин

Дәптермен жұмыс.

Бүгінгі күнді жазу

Қаңтардың жиырма алтысы

Сонымен бүгінгі сабағымызда нақты тоқталатын тақырыбымыз

3 сынып 4 сынып

Сөз таптары Етістіктің жіктелуі

Көркем жазу

отыз үйрек

ала ұшты

Сөздерден сөйлем құрастырып жазу

Отыз ала үйрек ұшты.

Оқулықпен жұмыс. (жеке жұмыс)

3 сынып 1-жаттығу

Тапсырма: Оқы. Көп нүктенің орнына қандай сөз қоюға болады? Әр сөйлемдегі жазылмаған сөздер қандай сұраққа жауап береді, қай сөз табына жатады?

Кішкентай	балалар	.
Кішкентай		жүгірді.
	балалар	жүгірді.

Кішкентай балалар жүгірді.

4 сынып 1- жаттығу

Қазір біз сендермен пантомимикалық ойын ойнаймын. Мен көрсетемін, сендер айтасыңдар.

• Мен қандай қимыл жасадым?

• Боядым, сұрақ арқылы анықтап,

қай сөз табына жататынын айту.

Жекеше Көпше

1 ж Мен боядым Біз боядық

2 ж Сен боядың Сендер боядыңдар

Сіз боядыңыз Сіздер боядыңыздар

3 ж Ол бояды Олар бояды

(Топтық жұмыс)

• Балалар, мен сендерге ақ қағаз беремін, топпен бірге, дара етістікті күрделі етістікке өзгертіп, екі түрде жіктеп жазыңдар

Ереже шығару:

Етістікке жіктік жалғауы жалғанып өзгеруін- етістіктің жіктелуі деп атайды. Етістік зат есім сияқты 3 жақта, жекеше, көпше түрде жіктеледі.

Тапсырма

(тапсырма екі сыныпқа ортақ)

Қазір мен сендерге «Қыс» туралы шағын мәтінді тыңдауға ұсынамын.

Мәтінді тыңдап болған соң мына сұрақтарға жауап бересіңдер.

1. Мәтінде өзіңе таныс қандай сөз таптары бар?

2. Мәтін ішіндегі сөздерді теріп жаз, кестені толтыр.

3. Мәтін ішінде қай сөз табы кездескен жоқ?

• Жақсы

Сергіту сәті «Әлқисса»

Оқулықпен жұмыс. (жеке жұмыс)

Сәйкестендіру

3 сынып 4-жаттығу

Суреттегі заттардың атын ата. Ол сөздерді сын есіммен тіркестіріп жаз. Осы сөздерді үш жақта жекеше, көпше түрде жіктеп жаз

Шырша. Жасыл шырша.

Торт. Дәмді торт.

Үтік. Ыстық үтік.

Өзен. Ірі өзен.

Күн. Ашық күн.

Лақ. Ақ лақ.

4 сынып 3- жаттығу

(топпен жұмыс)

Өлеңді оқы. Жіктік жалғаулы етістіктерді тап.

Келе жатырмын. Көрген жоқпын.

Жекеше

1 ж Мен келе жатырмын, көрген жоқпын

2 ж Сен келе жатырсың, көрген жоқсың

Сіз келе жатырсыз, көрген жоқсыз

3 ж Ол келе жатыр, көрген жоқ

Көпше

1 ж Біз келе жатырмыз, көрген жоқпыз

2 ж Сендер келе жатырсыңдар, көрген жоқсыңдар

Сіздер келе жатырсыздар, көрген жоқсыздар

3 ж олар келе жатыр, көрген жоқ

Оқушылар бүгінгі күнді, тақырыпты дәптерлеріне жазады

Оқушылар дәптердегі отыз, үйрек,

ала, ұшты сөздерді әдемі, қатесіз жазады

Оқушылар менің қимылыма қарап отырып, не істегенімді айтады.

Балалар, жасырылған сөзді тауып, қай сөз табына жататынын анықтап, екі түрде жазады.

Оқушылар тапсырманы топпен постерге орындайды.

Оқушылар мәтінді тыңдай отыра, тапсырманы орындайды. Сұрақтарға жауап береді. Кестені толтырады.

зат есім	сын есім	сан есім	етіс тік

Оқушылар берілген зат есімдерді сын есімдермен сәйкестендіреді.

Оқушылар өлеңді оқығаннан кейін, жіктік жалғаулы етістіктерді тауып, постер құрастырады.

Интерактив-ті тақта

Оқулық, оқушы дәптері, кеспе қағаздар

да жазыл

ған сөздер.

Қылқаламкесте

Оқулық, оқушы дәптері,

Бейне жазба,

Кесте

Сызба, кластер құрас

тыру

Плакат, маркер

5 минут

Қорытындылау.

Венн диаграмма

Жарайсыңдар, балалар!

Кері байланыс орнату.

Оқушылар Венн диаграмманы ауызша толтырады

Оқушылар тілші болған оқушы сұрағына жауап беріп, өзі ары қарай тілші болады.

микрофон

Не сәтті болды?

Не сәтсіз болды?

Нені дамыта алар едім?

5 минут

Ауызша мақтау, мадақтау, арқылы формативті бағалау. Бағалау парағы бойынша қорытынды баға шығару.

Үйге тапсырма беру. 5- жаттығу

Ынталанады.

Сабақтан алған әсерлерін сыныптастарымен бөліседі.

Мамлют санаторлық орта мектеп- интернаты

Тақырыбы: «Сөз таптары» 3 сынып

«Етістіктің жіктелуі» 4 сынып

( қазақ тілінен ашық сабақ)

Өткізген: Шаукерова А.А.

бастауыш сынып мұғалімі

26.01.2017 ж

Мамлют санаторлық орта мектеп- интернатының бастауыш сынып мұғалімі

Шаукерова Анаргүл Амангелдіқызының 3 «ә» сынып оқушыларымен «Сөз таптары»,

4 «ә» сынып оқушыларымен «Етістіктің жіктелуі » тақырыбында өткізілген қазақ тілінен ашық сабағына жазылған рефлексифтік есеп

26.01.2017 жылы 3 «ә» сынып оқушыларымен «Сөз таптары», 4 «ә» сынып оқушыларымен «Етістіктің жіктелуі» тақырыбында қазақ тілінен ашық сабақ өткіздім. Сабақта сыныппен ынтымақтастық атмосферасын құру мақсатында мен оқушылармен «Оқуға құштармыз» өлең жолдарын бірге қайталауды ұсындым. Бұл өлеңді оқудың мақсаты: оқушылардың бойына күш- қуат, сенімділік, ақылды да тәрбиелі болуды бойларына сіңіру.

Жаңа сабақтың тақырыбын ашуда, мен «Әрқашан күн сөнбесін» тренингін қолдандым. Бұл жерде 3 «ә»-4 «ә» сынып оқушыларына тақтаға бұлт басқан күннің суретін іліп қойдым. Әр бұлтта тапсырмалар берілген. Соларды орындау барысында күннің көзі ашылып, әр сыныптың жаңа сабақ тақырыбы анықталды, ортақ тақырып шығарылды. Осы жерде пәнаралық байланыс байқалды. Математика сабағынан көбейту мен бөлу амалдары орындала отырып, сөздерді тапты, бірлесе жұмыс жүргізілді. Кейін, осы ортақ тақырып төңірегінде Мамлют қазақ мектеп- интернатының 4 сынып сынып оқушысы өзінің бейне сұрағын ұсынды. Ұсынылған бейне сұрақ бойынша оқушылар «Сөз таптары » туралы өз пікірлерін айтуға мүмкіндік алды. Бұл әдіс арқылы әр оқушы қысқаша болса да, өз ойын жеткізуге тырысты, еркін сөйлеуге дағдыланды. Бұл әдіс оқушылардың ойлау жүйесін шыңдауға себін тигізді деп ойлаймын. Сонан соң оқушылар білетіндерін мысалдармен дәлелдеп семантикалық карта толтырды. Жаңа тақырыптың мағынасын ажырату барысында, мен АКТ-ны қолдандым. Дәптермен жүмыс көркем жазу арқылы жүзеге асты. Бұл жерде оқушылар ең алдымен зат есімге, сын есімге, сан есімге, етістікке байланысты сөздерді жазып, кейін сол сөздерден сөйлем құрастырып, дәптерге жазды. Әр сынып оқушылары оқулықпен жұмыс жасай отыра, өз тапсырмаларына көңіл аударды. Барлық тапсырмаларды орындау барысында жеке, жұптық, топтық жұмыс түрлері байқалды. Сабақ барысында оқушыларға мұғалім бағалау парағын ұсынып, табыс критерийлермен таныстырды. Ең алдымен « Пантомимо» ойыны арқылы оқушылар бүгінгі сабақтың жаңа тақырыбын меңгере отырып, ережені шығарды. Барлық тапсырма слайд арқылы берілді. Оқушыларды қызықтыру үшін мен бейне сюжет көрсетуді ұйғардым. Бұл жерде 3 «ә» -4 «ә» сынып оқушыларына ортақ мәтін оқылып, сол мәтін бойынша тапсырмалар берілді. Бұл әдіс арқылы есте сақтау қабілеттері дамиды деп ойлаймын. Топ мүшелеріне жеке деңгейлік тапсырма берілді. Балалар өз білімдерін көрсете алды. Талдау барысында жеке, жұпта, топта жұмыс істеу дағдылары байқалды. Кейін сабағымызды сергіту сәтімен жалғастырдық. Әр тапсырма сайын балалар өзара бір- бірлерін бағалап отырды.

Сабақты қорытындылау кезеңінде «Венн диаграмма » арқылы жүзеге асты. Сабақ соңында стикерге сабақтан алған әсерлері туралы жазды. Үйге тапсырма беріліп, қорытынды баға қойылды. Сабақ сәтті өтті, қойған мақсатыма жеттім деп ойлаймын.