Сабак отуунун активдуу формалары аркылуу окуучуну оз алдынча ой жугурто билууго уйротуу

Сабак ?туунун активдуу формалары аркылуу окуучуну ?з алдынча ой жугурт? билууг? уйротуу.

Билим бер??н?н стандарты – негизги билим бер?? программаларындагы билимдин мазмунунун минимумун, окуучунун даярдыгынын сапатына коюлуучу базалык талаптарды, билим алуучулардын м?мк?н болгон окуу ж?г?н?н чегин аныктоочу нормалар менен эрежелердин топтому.

Инновация (анг. «жа?ылануу, ?зг?р??» деген с?з) педагогикалык системада илимдин, техниканын жа?ы жетишкендиктерин, жа?ы технологияны колдонуу менен окуу-тарбия процессинин жа?ылануусуна жетиш??, б.а. натыйжалуу, эффективд?? кайра жаралуу процессин т?з?? дегенди билдирет.

Индикатор – бул бир нерсенин абалын чагылдыруучу же к?рс?т??ч? чен, «?лч?г?ч прибор».

Окуп ?йр?н??н?н натыйжаларынын к?рс?тк?ч? (индикатору) – окуучунун ж?р?м-турумунан байкалуучу, болжолдонгон натыйжага жетишилгендигин далилд??ч? конкретт?? белгилер.

Азыркы учурдун талабына ылайык окутуунун максаты – окуучулар когнитивдик (таанып -бил??ч?л?к), аффективдик (эмоциялык- баалуулук) жана психомотордук жактарда жетиш??ч? окутуп- ?йр?т??н?н утурумдук жана акыркы натыйжалары.

Азыркы сабак отуунун активдуу формаларын карап отсок:

Диагноздоочу баалоо – бул окуучунун билимдерин, билгичтиктерин, к?нд?мд?р?н жана иш билгилигинин (компетентт??л?г?н) алгачкы калыптануу де?гээлин аныктоо.

Долбоор методу - кандайдыр бир маселенин жеке адам же жамаат тарабынан колго алынып, жашоо турмушка ?зг?ч? зарыл болгон натыйжаларга жет?? максатын к?зд?г?н метод.

Жыйынтыктоочу (суммативдик) баалоо – белгил?? убакыт аралыгында окуучулардын билимдерди ?зд?шт?р??,

билгичтиктеринин жана к?нд?мд?р?н?н калыптануу де?гээлин белгил?? жана алынган натыйжалардын стандарт талаптарына шайкештигин аныктоо.

Окутуунун т?ш?нд?р?п-иллюстрациялоо т?р? окутуунун башка т?рл?р?н? караганда бир катар артыкчылыкка ээ. Э? башкысы ?т?лг?н тема боюнча негизги материалды эстеп калуу жагын жакшы чечкен. Окутуунун мындай т?р? мектептерде узактан бери колдонулуп, аны дагы ?рк?нд?т?? менен ар кандай к?рс?тм?л??л?кт?р к?п пайдаланылып, жа?ыдан ?т?л? турган теманы т?ш?нд?р??д? убакытты ?н?мд??г? жетишет. ?т?л??ч? материалды кыска м??н?тт? т?ш?нд?р??г? болот. «Кемчилиги» к?б?нч? окуучуларды «даяр» далилдерди гана айтып бер??г? ?йр?т?п, ?з бетинче ишт??г?, анын тегерегинде ойлонууга, изден??г? т?рт? албайт.

Окшоштуруу методу бир окуяны же маселени ар кандай ???тт?н талкуулоо, бир документти талдоо ?ч?н кандайдыр бир эрежелердин негизинде окшоштук белгилерди табууга, андай белгилердин моделин т?з??г? багытталган метод.

?рн?к окуя методу болуп ?тк?н же боло турган бир окуяны же кубулушту окуучуларга айтып бер?? жана ал окуяда баяндалган маселени суроо-жооп формасында талкуулоо аркылуу ?тк?р?л?т.

Кайтарым байланыш - иш – аракеттер, кырдаалдар, талаш маселелер жана максатка э? жакшы жол менен жетиш??г? ?б?лг? т?з??ч? конкретт?? иш-аракеттер ж?н?нд? т?ш?нд?рм?л?рд? (сын пикирлерди) кабарлоо жана алуу процесси.

Калыптандыруучу (формативдик) баалоо - бул окуучунун окуусуна ?зг?лт?кс?з, максаттуу багытталган байкоо ж?рг?з?? процесси.

Компетентт??л?к – адамдын ар т?рд?? билимдердин, билгичтиктердин элементтерин жана иш - аракеттин ыкмаларын белгил?? бир кырдаалда (окуу, инсандык, кесиптик) ?з алдынча колдонууга болгон интегративдик ж?нд?мд??л?г?.

Компетенция - (лат. competere – ээ болуу, шайкеш кел??, туура кел??)- окуучунун белгил?? бир кырдаалда (окуу, инсандык, кесиптик) натыйжалуу, майнаптуу ишт??с? ?ч?н зарыл болгон билим даярдыгына карата алдын ала коюлуучу социалдык талаптар (нормалар, стандарттардын тизмеси).

Критерий – бул баа бер??г?, бир нерсени аныктоого жана класификациялоого негиз болуучу белги, баанын ченеми.

Айтып бер?? методдору (а?геме, т?ш?нд?р??, лекция, а?гемелеш??, окуу китеби менен ишт?? ж.б.);

К?рс?тм?л??л?к (таблица, схема, с?р?тт?рд? иллюстрациялоо, диафильм, кино демонстрациялоо, музейге, ?нд?р?шк?, жаратылышка экскурсия ж.б.);

Практикалык (к?н?г??, к?н?кт?р??, ?й жана аудиторияда ?з алдынча ишт??н? уюштуруу, эксперимент, эмгек жана коомдук иштерге тартуу

Мотивация - талдоо негизинде тынымсыз ж?р?п туруучу тандоо менен чечим кабыл алуу процесси. Натыйжалар (билим бер??д?г?) – билим алуучулардын инсандык, жарандык жана кесиптик жактан ?з?н ?з? аныктоосун ишке ашыруу ?ч?н зарыл жана жетишт?? болгон жекече компетентт??л?кт?р?н?н топтому.

Маселе чеч?? методу маселе чеч??н?н илимий негиздерин жетекчиликке алуу аркылуу окуучуларга практикалык м?н?зд?г? маселелерди чеч??н?н жол-жоболорун ?йр?т?? максатын аркалайт. К?рс?т?п жасатуу методу кандайдыр бир иш-аракетти адегенде к?рс?т?п, андан со? окуучулардын ?зд?р?н? жасатууну к?з?м?лд?п турат.

Негизги компетентт??л?кт?р – бардык предметтер ?ч?н жалпы метапредметтик мазмунда ишке ашырылуучу билим бер??н?н натыйжалары.

Предметтик компетентт??л?кт?р – негизги компетентт??л?кт?рг? карата алганда жекече болуп саналат.

Роль ойноо методу роль аткаруу аркылуу окуучулардын туюм-сезимдерин жана ой ж?г?рт??с?н ?н?кт?р??г? багытталат.

Суроо-жооп методу сабакта окуучулардын активд??л?г?н жандандыруу максатында карым-катыш т?з??д? к?п колдонулган метод болуп эсептелет. Суроолор максатына, жооптун т?р?н?, ?йр?т?? методуна, берилиш формасына жана кимге багытталганына карай бири-биринен айырмаланат. Алар кириш??, сабакка багыттоо тести, сабакка даярдануу, сабак ичи, баалама жана кер байланыш суроолору болуп т?рк?мд?л?т. Бардык учурда мугалимдин таасирл?? суроо бере бил??с?, б.а. бул ыкманы натыйжалуу колдоно бил??с? талап кылынат.

Талдоо («анализ», байыркы грек тилинен, «ажыратуу») – бул ой ж?з?нд? же иш ж?з?нд? б?т?н нерсени (буюмду, касиетти, процессти, предметтер аралык катышты) курамдык б?л?кт?рг? ажыратуу, б?л?? иши. Ал адамдын таанып бил??ч?л?к же предметтик практикалык ишмердигинин ж?р?ш?нд? аткарылат.

Талкуу методу - окуучулар ?з ойлорун эркин ортого сала бил??, башкалардын к?з карашын сыйлай бил??, ?з ара карым-катышта болуу сыяктуу ж?нд?мд?р?н ?ст?р??г? багытталат. Бул методдун негизги ыкмаларынын бири - чо? тайпаларда талкуу ж?рг?з??. Ал эми чакан топтордогу талкуу чо? топту чакан топторго б?л?? аркылуу ишке ашырылат.