Сценарий "Год литературы"

Литература сылын к?рс?рг? нэьилиэккэ ыытыллар мероприятие сценарийа.

Сыала: нэьилиэк олохтоохторугар 2015 с Россия?а литература сылынан биллэрбиттэрин билиьиннэрии

Соруктара: 1. : нэьилиэк олохтоохторугар 2015 с Россия?а литература сылынан биллэрбиттэрин билиьиннэрии

2. Аныгы общество?а литература уонна кинигэ оруолун туьунан кэпсээьин

3. Литература?а, кинигэ?э, аа?ааьы??а тапталы у?скэтии

4. Аныгы ыччаты патриотическай чувствоны иитии.

Мероприятия хаамыыта:

1 вед: Уту? киэьэнэн к?нд? нэьилиэк олохтоохторо, ыалдьыттар, о?олор! Б?г???? тэрээьиммит ананар Литература сылыгар.

2 вед: Бэс ыйын 13 кунугэр 2014 сыл РФ президена В.В.Путин укааьынан 2015 сыл Россия?а литература сылынан биллэриллибитэ.

1 вед: Сахабыт сирин президена Егор Афанасьевич Борисов бу В.В.Путин быьаарыытын улахан общественнай-политическэй суолталаах, чахчы да модун хамсааьын диэн бэлиэтээбитэ.

2 вед: Общество сайдыытыгар литература улахан суолталаах. Киьи олорорун тухары бэйэтин билиитин-керуутун, санаатын сайа этэригэр тыл баайа улахан суолталаа5ын бары билэбит. Былыр-былыргыттан устар ууну сомо5олуур уус тыллаах киьини, улахан ейдеех киьи диэн сыанабылы быьаллара.

1 вед: Саха омук тылын баайа олонхотугар сытар. Ону Куннук Уурастыырап маннык диэн этэн ааспыттаах: « Саллар саас тухары олоххо Саханы урдэтиэ Олонхо. Кэс тылбыт кэскилин кердеруе. Кэхтибэт кэрэтин сехтеруе». диэн уот харахха эппит эбит. Семен данилов «Олонхо огото» диэн айымньытыгар маннык диэн эппиттээх.

Итии хааннаах

Эйэгэс сурэхтээх

Мин биир дойдулаа5ым,

Мин уелээннээ5им!

Билэгин дуо эн, олонхо огото буоларгын,

Омуннаах олонхо огото буоларгын?!

2 вед: Саха омук литературатын теруттээччилэринэн буолаллар А.Е.Кулаковскай, А.И.Софронов-Алампа, Николай Денисович Неустроев.

1вед. Нуучча классиктарыттан А.С.Пушкины Аан дойду дьоно бука бары билинэллэр. Манна мустан олорор дьон кини остуоруйаларыттан сагалаан кинигэ аагарга уерэммиппит.

1 вед: Ити курдук суду суруйааччылардаах буоламмыт хас биирдии улуус, нэьилиэк бэйэбит айар дьогурдаах, уус тыллаах дьоннорбутунан киэн туттабыт. Биллэр поэт фронтовик Илья Дорофеевич Винокуров –Чагылхан, Ефрем Степанович Сивцев -Таллан-Бюрэ, Николай Михайлович Рыкунов уо.д.а. билигин биллэр «Отуу уота» литературнай тумсуубут суруйааччылара: Сэки – Василий Ушницкай, Александр Григорьевич Дунаев, Анна Парникова-Сабарай Илгэ, бэйэбит нэьилиэкпитигэр Республика5а биллэр мелодистар: Слепцов Г.Г. - Дьиэрэнкэй, А.П.Меркулов, А.П.Старков, Л.Е.Пестрякова, З.Н.Пестрякова, уонна эдэр, суруйууга холонор талааннаах эдэр ыччаттарбыт: Попова Дария, Замятина Мария курдук дьоннорбутунан киэн туттабыт.

1. вед. Биьиги ньээкэ о5о эрдэхпититтэн араас остуоруйалары, уьуйээннэри, таабырыннары, ос хоьооннорун ол эбэтэр норуот уус-уран айымньытыгар иитиллэн тахсыбыппыт. Билигин эьиги бол5омто5утугар «Сэргэхчэй-Эрбэхчэй» кукольнай уонна ункуу кружогун иитиллээччилэрин, иккис кылаас уорэнээччилэрин толорууларыгар «Буратино» ункуу. Уус-уран салайааччылар : Ширяева В.И., Старкова У.А.

2 вед. 8-с кылаас о5олорун толорууларыгар «Аладдин» остуоруйа. Кылаас салайааччыта Слепцова А.Р.

1 вед. __________________ Петрова Василина Семеновна, Юшкова М.Д. – хоьоон

1вед. Поэзия, проза, драма киьи туругун, ологун араас тугэннэрин киэн аранага диринник арыйан кердереллер. Быйыл Ага дойду сэриитигэр Улуу Кыайыыны уьансыбыппыт 70 сылын бэлиэтиибит, бу суду улахан харах уулаах долгутуулаах бырааьынньык. 1941-45 сс. Саха литературатын сайдыытыгар биир куурээннээх суьуех кэминэн буолар уонна норуоппут духуобунай культууратын сайдыытыгар уьулуччу оруоллаах. Ага дойду улуу сэриитигэр 20 суруйааччы саа-саадах тутан, тереебут дойдуларын кемускээбиттэрэ. Кинилэр айымньылара хорсун, кырдьыксыт, тереебут дойдуга бэриниилээх буолууга иитэллэр.

2 вед. 3-с кылаас о5олорун толорууларыгар литературнай композиция.(3 кылаас выступаайдыыр).

Композицияны толордулар Семен Данилов «Олуенэ Эбэккэм» аахта Илона Жиркова, Эллэй «Бырастыылаьыы» Рожин Ян, Архип Георгиевич Кудрин-Абагыыныскай «Ийэ дойду иьин» аахта Толя Павлов, Степан Иванович Тимофеев «Эйэ дьол иьин» - аахта Айтал Ширяев. Таллан Бурэ «Сугуруйуу» - Саша Осипов.

1 вед. Кыталык туьунан хоьоон наада? «Кыталык ункуутэ» толорор «Хатасчааннар» ункуу болого. Сал. Быскасова Т.Ефремовна.

2 вед. Хоьоон Ольга Берггольц «Блокадная ласточка» толорор Диана Максимова

1 вед. Хоьоон 5-с кылаас Даяна Протопопова. Багар суох буолар Вилена Протопопова аагар «Кыайыы кунэ».

2 вед. Бугун ыалдьыттыы кэлэн олороллор Илья Егорович Винокуров аатынан Намнаагы педагогическэй колледж «Ыллык» литературнай кружок устудьуоннара. Кинилэр толорууларыгар «Арахсыы» театрализованнай туруорууттан быьа тардыыттан керергутугэр ынырабыт.

1 вед. Олох сайдыытын тэтиминэн литература тэннэ сайда, кэнии турар. Бэйэтин эйгэтигэр айар талааннары угуйар. Биьиги нэьилиэкпит эмиэ талааннах дьоннорунан баай буолан улууска, республикага биллэр мелодистардаахпыт. Сыана5а ынырабыт киэн туттар талааннах мелодиспытын А.П.Меркуловы. Ырыа хоьооно суох буолбат, хоьоон матыыба суох ылламмат, Александр Петровичтан бэйэтин айар улэтин туьунан сырдатарыгар кердеьуегун.

2 вед. Уран тыллаах, сайагас майгылаах хоьоонньут Лидия Егоровна Пестрякованы сыанага ынырарбытын конуллээн. Хоьоон айыллар кистэлэннэрин туьунан эдэр ыччакка сырдат эрэ. (Л.Е кэпсиир, хоьоон аагар

Л.Е.Пестрякова тыл. А.П. Меркулов мел. «Чугдаар, чугдаар чуораанчыгым»-толороллор эдьийдии балыстыы Сардана Слепцова, Сахаяна Жиркова.

Л.Е.Пестрякова тылл., А.П.Меркулов мел. «Алгыс ырыата» толорор квартет.

1 вед. Хайа да кун нэьилиэккэ учуутал улэтэ урдуктук сыаналанар, ессе сыаналанар кини туспа айар суоллаах иистээх буоллагына, оннук учууталынан киэн туттабыт Зоя Николаевна Пестрякованан, кини элбэх хоьооно ырыа буолан ылланна, биьирэннэ. (баар буоллагына тыл этэр)

2вед. Зоя Пестрякова тылларыгар, А. Меркулов мелодиятыгар «Кырдьагас оскуолам»-толорор Сахаяна Жиркова.

1 вед. Зоя Пестрякова тылларыгар А.Меркулов мелодиятыгар «О5о саас» толорор Дуня Егорова.

2 вед. Эдэр хоьоонньут Дария Попова бэйэтин хоьоонугар «..» ырыатын бэлэх уунар.

1 вед. Мария Замятина тылларыгар «Хаар» толорор кыыьа Саина Осипова.

2 вед. Лирика поэт ис дууьатын туругун арыллыыта, билиниитэ буолар, бастакы лирическэй хоьоон урдук ыраас тапталтан уьуктар. Билигин эьиги иннигитигэр «Ыллык» литературнай куруьуок о5олоро бэйэлэрин айымньыларын аа5ан иьитиннэриэхтэрэ.

1. Вед: Саха литературата Ексекулээх Елексей «Байанай алгыьа» поэматыттан са5аланан, кун бугунугэр диэри уунэ-сайда чэчирии турар. Сурук- бичик, айар талаан баарын тухары киьи култуурата, ейе - санаата сайдан санаттан сананы ууннэриэ, литература-культура- наука бу ус тирэх дьиннээхтик общество сомоголоьуутун урдук таьымна таьаарыахтара.

2вед. Бугунну уеруулээх литература сылын арыллыытын кыттыылаахтарыгар махтал суруктарбытын туттарарбытын кенуллээн.

1 вед: айымньылаах улэгит аартыга арылыннын, тус олоххутугар дьолу –соргуну багарабыт. Бугунну уеруулээх тэрээьиммит тумуктэнэр чааьа ууннэ. Болгомтогут иьин барга махтал.