СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ
Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно
Скидки до 50 % на комплекты
только до
Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой
Организационный момент
Проверка знаний
Объяснение материала
Закрепление изученного
Итоги урока
Дамытушы ойындары – психологиялы? ж?не педагогикалы? технологияларды? интеграциясы, танымды? дамуын ынталандыратын ж?не аны?тал?агн да?ды ж?не біліктерін ны?айту ар?ы ыіске асырылады. Дамыту ойындарыны? алдына ?ойыл?ан ?р т?рлі міндеттерді шешу барысында олар ?лі де ?ызы?ты? бірегей болып ?ала беруі, бала ?шін шы?армашылы??а орын ?алдыратындыруы, ойыннан ойын?а ?арай ?здеріні? тартымдылы?ын жоймауы ма?ызды. Осы толып жа??ан шы?армашылы? ба?ыттар, ойындар педагогика дидактикасы бойынша бізге таныс арасынан, ерекше, ?здік ерекшелігі бар, шы?армашыл ?те мейірімді ойындар тобы – Воскобовичті? дамыту ойындары. Осы ойындарыны? негізіне салын?ан негізгі принциптері – ?ызы?ушылы? - таным – шы?армашылы? – максималды т?рде ?рекетте болады, ?йткені ойын бала?а мейірімді, ?зіндік ерекшелігі, к??ілді ж?не м??ды ертегі, шымтыры?, ?ызы?ты кейіпкер немесе ?ызы?ты сапарлар?а ша?ыру тілімен берілген. Осы ойындарды ойлап табу?а ?зіні? балалары себеп бол?ан. Инженер-физик Вячеслав Воскобовичті? балалары Перестройка кезе?інде туды, ойын д?кендері жас ?кені ты?ыры??а тіреді. Онда бар ойындарды бізді? ?желерімізді? ?желері ойна?ан ойындарды ?сынды. Ал елімізде альтернативті педагогика туралы ??гімелер белсенді ж?ріп жатты. Сонды?тан да Вячеслав Валерьевич Воскобович т?рбие беруді? алды??ы ?атарлы ?дістеріне ?зіні? лебін ?осуды ж?н к?рді. Воскобовичті? ал?аш?ы ойындары 90-шы жылдарды? басында пайда болды. "Геоконт", "Ойын шаршысы" (?азір б?л "Воскобовичті? шаршысы"), "Складушки", "Т?с са?аттар" бірден ?зіне зейін аударды. Жылдан жыл?а олар к?бейе берді - "М?лдір шаршы", "М?лдір цифр", "Домино", "К?бейту планетасы", "Си?ырлы бас?атыр?ыштар", "Математикалы? себеттер"сериялары. Бірінші ?дістемелік ертегілер де пайда болды. Воскобовичті? практикасы отбасы аясынан тез шы?ты. Оны т?жіриемен б?лісу ?шін ?р т?рлі семинарлар?а алдымен ?зіні? ту?ан ?аласы ( онда ?лі Ленинград) ша?ыра бастады, ал содан кейін оны? аума?ынан да шы?а бастады.
Ойын ерекшеліктері
Воскобович ойындары несімен ?ызы?ты?
1 Конструктивтік элементтерімен.
Мысал?а алатын болса?, "Геоконтта" – ??растыру ??ралы ретінде динамикалы? «резе?ке", "Воскобович шаршысында" – ?аттылы? пен иілгіштік бірге, "М?лдір шаршыда" – м?лдір пластинка м?лдір емес б?лігімен, "Затейник-бауда" – бау ж?не т.б. Ойын ?атысушыларыны? жас ерекшеліктеріні? ке?дігімен. Бір ойын ?ш жаста?ы да, жеті жаста?ы балаларды да, кейде орта мектеп о?ушылары да ?атыса алады. С?билер ?шін де ж?не ересек жаста?ы балалар ?шін де бір-екі ?рекеттен т?ратын ж?не ?иын к?п сатылы? міндеттерді орындау?а м?мкіндік береді.
2 К?п функционалды?ы. Бір ойынны? к?мегімен к?птеген білім беру міндеттерін шешуге болады. ?зі сезбей-а? с?билер цифрлар мен ?ріптерді ме?гере бастайды; т?с, пішінді біледі ж?не есінде са?тайды; ?олды? ?са? моторикасын шыны?тырады; тілін, ойын, зейінін, есте са?тауын, ?иялын жетілдіреді. Ойындар о?у, математикалы? да?дылар, ??растыру, шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту т?сілдерін ар?ылы ж?реді.
"Ура! Мен о?имын" кешені – ойынны? ынталандырушы материалдары ар?ылы о?у?а ?йрететін, о?у?а ?йретуді? авторлы? к?з?арасы, зейін мен фонетикалы?-фонематикалы? естуін дамытатын авторлы? ?ле?дері мен ?ндерімен байытыл?ан. Бас?а дидактикалы? кешендерден айырмашылы?ы материал ?арапайым берілген, б?ны ?осымша о?усыз-а? ата-аналар да, педагогтар ж?не т?рбиешілерде пайдалана алады. Шы?армашылы? м?мкіндігімен. ?андай ойынмен бала барлы?ынан к?бірек ойнайды? ?рине, бала?а ?з ойын іске асыру?а м?мкіндік беретін ойынмен ойнайды. «Си?ырлы бас?атыр?ыштар», т?рлі-т?сті «?рмектермен», «Геоконтпен», «М??гі оригамимен», «Воскобович шаршысымен» неше т?рлі ?ызы?ты н?рселерді ойлап ж?не оларды осы ойындарды? б?лшектерінен ??растыру?а болады: машиналар, ?ша?тар, кемелер, к?белектер мен ??стар, батырлар мен ханшайымдарды – б?кіл ертегін ?лемін ??растыра алады! Ойындар ересектерге де шы?армашылы?пен ж?мыс істеуге м?мкіндік береді.
3 Ертегілік "?оршау". Балалар шаршы, ?шб?рыш ж?не трапециялармен емес, ал Айс К?ліні? Ерімейтін М?здарымен ж?не Юк ?рмекшісіні? т?рлі-т?сті ?рмектерімен ?ызы?а ойнайды, ?лестерді зерделемейді, ал С?би Геомен Чудо-Цветикті? си?ырларын шешеді. Жа?а, ерекше ж?не стандарты емес заттар балаларды ?здеріне тартады ж?не жа?сы есте са?талады.
4 Бейнелілік ж?не ?мбебаптылы?. Б?л е? негізгісі, осы ар?ылы бас?а ойындардан Восковобич ойындары ерекшеленеді. Ойындар ертегі ?лемімен, ерекше тілімен толы?тырыл?ан, б?л тілді біз, ересектер, тиімді с?з тіркестерімен алмастырып ал?анбыз. Барлы? ойындар е? басты ?атысушы?а-бала?а ба?ыттал?ан. Ертегі-тапсырмалар, мейірімді кейіпкерлер, соны? ішінде а?ылды Метр ?ар?а, ерж?рек с?би Гео, айлакер, біра? ?арапайым Всюсь, ?ызы?ты Магнолик ойын барысында баланы с?йемелдеу ар?ылы, олар?а тек ?ана математика, о?у, лигиканы да, сонымен ?атар, адамгершілік ?арым-?атынастар?а, ойын?а ?атысып отыр?ан ересектермен де орта? тіл табысу?а к?мектеседі.
Жасты? мотивациялы? ?рекет акценттеріне – ?ызы?ушылы?, бейнелік, ?ол жетімділік, стандарт?а сай еместігі, ?абылдау жа?ашылды?ы, сан-?илылы?ы – ойындар шеттетеді, зейінді, ?ызы?ушылы?ты жина?тайды, ж?не баланы шешу ?рдісіне ?рдайым тартады, міндетті «ойланады». Міндеттерге с??гу тиімді ж?ріп жатады. Бала міндетті т?рде жа?дай?а кіреді, на?ты алгоритм талап ететін, ?рекеттерді? ж?йелілігі, ?сыныл?ан тапсырмаларды, ма?саттарды, шешімдер н?с?аларын іздеу сараптау. Шешімдерді с?йемелдеуде ересектерді? р?лі те? ???ылы ойнаушы серіктестік ретінде ойынды ?йрету болып айналысады. Дамытушы ойындарымен ж?мысты ма?ызды т?рде же?ілдетеді. Саба?тардан кейін кейіпкерлер т?рінде ойнайды, жа?а саяхаттар мен ойындарды ойлап табу?а тырысады.
5. ойынны? к??іл-к?й м?дениеті.
Балалар туралы, т?рбиелеу мен дамыту туралы с?з ?оз?а?ан кезде біз, ересектер, ?те салма?ты болып ?аламыз. К?птеген педагогикалы? т?сілдерді зерделеген кезде ойын туралы жар?ы, концепция, ережелерді есімізге салады. Біра? ойын – к??ілді іс. Сонды?тан, осы ойындарды? ма?ызды ерекшелігі болып балалар те?дік, ?олдау тілі деп ?абылдайды, ?иын бол?ан кезде ?арым-?атынас же?ілділігі сы?а? пен сынды т?сінеді.
6. Пайдалану м?мкіндігіні? ?р т?рлілігі.
Осы ойындарды? ?й жа?дайында да, отбасылы? жа?дайда ойын жина?тарында да, сонымен ?атар, балаба?шаларды? топтарында да, мектептерде де, жеке ж?не т?зету практикасында да пайдалану?а м?мкіндік береді. Ойындарды? ??рылымы ?ата? алгоритм сипаты бар ж?не білім беруді? ?р т?рлі модельдерінде ?олдану?а болады. Б?л т?рбиеші мен мектеп педагогына жеке ж?не т?зету ж?мыстарын ж?ргізуге м?мкіндік береді, б?л топпен, сыныпта саба?ты ?йымдастыру ?шін материал бола алады. Сонымен ?атар, жеке материал ретінде де, сонымен бірге, топты? жалпы к?рнекілік ретінде де пайдалану?а болады (мысалы «Геоконт», «Ларчик» кешені – ?лкен к?лемді).
7. Ойын та?дауда?ы басымдылы?
К?птеген педагогтарды? т?жірибесі «Воскобовичті? Дамыту Ойындары» бойынша саба?тар барысында к??ілдерін аудару ?шін бір рет ережелер мен міндеттерді т?сіндіріп беруді ?йымдастыру жеткілікті екендігін айтып отыр, ал материалдарды? ?ол жетімділігі мен технологиялылы?ы балалар?а ойынмен ?арым-?атынас жасау ар?ылы ?зі ?шін жа?алы?тар мен жаа жа?тарын ашу?а м?мкіндік береді.
Ойынны? басы ?р т?рлі болуы м?мкін: бала «кездейсо?» ашы? жерде ?алдырыл?ан ойынды тауып алады ж?не бірден танысуды бастайды. ??растырыл?ан бейнелі материал кездейсо? шы?армашылы??а ынталандырады, баланы? ?ызы?ушылы?ыны? ар?асында ата-ананы? міндеті ойын ж?йесіні? иекмділігін пайдалана білуі. Ойынмен танысу ертегімен танысу ар?ылы ж?руі м?мкін. Бейнелік ж?не ?ызы?тыратын сюжеті ар?ылы ойын?а деген ?ызы?ушылы?ты ынталандырады. «ойнаймыз-сеземіз-танимыз», бірінен со? бірі ?адамдау, ж?йелілік принциптері ар?ылы ?ызы?сыз уа?ыт ?ткізуді ?ана емес, сонымен ?атар, о?ытуды? технологиялы? моделін ?амтамасыз етеді, білім алу?а ?ажеттілікке негізделген ересекті? де, ата-ананы? да, т?рбиешіні? педагогты? да, баланы? шы?армашылы?ын, ?ызы?ушылы?ын арттырады.
Мысалы, «Игровизор» ойын тренажері, «Ларчик» ойыны білім беру кешені педагог?а да, т?рбиешіге де, ересекке де білім беруде ке? та?дау жасау?а м?мкіндік береді, ?зін іске асыру?а, баламен бірге ?иялдау. Біра?, ойын – б?л тек ?ана дамыту технологиясы ?ана емес, жетістік принципін есепке ала ??растыру ар?ылы ойын да?дылары мен біліктерін ?алыптастыру динамикасын диагностикалау?а м?мкіндік береді, ба?ылау, жеке карталарды ??растыру, арнайы диагностикалау ар?ылы жетімсіз (нашар) жа?тарын дамыту?а м?мкіндік береді. ?дістемелік негіздеу, апробация, дайындау. Ойын – б?л ма?ызды іс (к??ілділігіне ?арамай). Кез келген ??растырыл?ан кешенні?, технологияны? бірегейлік ойымен ?ана емес, сонымен ?атар, ?ылыми негізділігімен, ?дістемелік сипаттамасы мен таратылу м?мкіндіктеріне де ?атысты болады. К?бінесе, ойын жеке т?сіл, ??рал ретінде ж?рді, біра? ?дістемелік негіздеу, сипаттау, мультимодульдік м?мкіндікті пайдалану технология ?атарына, білім беру ?рдісіні? ??растырушысы ?атарына шы?арды. Ойын?а деген ерекше ?атынас барлы? ??растырыл?ан кешендер, барлы? Воскобович дамытушы ойындарында ескерілген.
Воскобовичті? Дамытушы Ойындары.
Геоконт
Халы? оны «шегелері бар та?тайша» деп атайды. Негізінде фанерлі та?тайшада пластмасса шегелер бекітілген «С?би Гео, Метр ?ар?а ж?не мен, Слава а?ай» ертегісінде «к?міс» деп атал?ан. Осы «к?міс» шегелерге «?рмектер» тартылады (т?рлі-т?сті резе?ке-продежка), ж?не осы ар?ылы геометриялы? фигуралар, зат пішіндері к?рсетіледі. С?билер ересектерді? к?рсетуімен, ?здеріні? ойлары бойынша с?лбаларды ??растырады, ересек жаста?ы балалар сызба-бейне ж?не с?здік модель ("Геоконт" ойын аума?ында, осындай бас?а ойындардан ерекшелігі координаталы? тор салын?ан). Бастауыш ж?не орта мектеп о?ушылары геометрияны о?иды ж?не теоремаларды д?лелдейді (бас?а ке?істікке к?шу меселені? негізін жа?сы т?сінуге к?мектеседі).
"Геоконт" ойыныны? н?тижесінде балаларды? ?ол ж?не сауса? моторикалары, сенсорлы? ?абілеттері (т?с, т?р, пішін), ойлау процестері (с?здік модель бойынша ??растыру, симметрия ж?не симметриялы емес фигураларды ??растыру, за?дылы?ты табу ж?не бекіту), шы?армашылы?
Воскобович шаршысы (Ойын шаршысы)
Осы ойынны? «халы?ты?» атаулары к?п – «?йе?кі жапыра?ы», «Жаулы?», «М??гі оригами». Б?ларды? барлы?ы да негізінен ал?анда шынды??а жанасады. " Ойын шаршысы" иілмелі негізге бекітілген бір-бірінен біршама ?ашы?ты?та орналас?ан 32 ?атты ?шб?рыштан т?рады. Осындай ??рылымына ?арай шаршы жа?сы трансформацияланады. Шаршы ты?ыз матадан(дублирин т?різді) жасал?ан, екі жа?ынан контрасты т?сті же?іл пластиктен жасал?ан ?шб?рыш жапсырыл?ан (?атты картоннан).
Шаршылар екі т?сті ж?не т?рт т?сті болуы м?мкін.
Балаларды? кіші моторикасын, ке?істікті ?абылдау, ?иялдау, логика ж?не есептеу да?дыларын дамыту?а ба?ыттал?ан. «?лы шаршыны? шегі болмайды» деп осы шаршы туралы айтыл?ан. Баланы? ?олында ?ызы?ты материал, ол ?р т?рлі ?алыпта?ы геометриялы? пішіндерге, «оригами» принципі бойынша ойыншы??а, к?лемді пішіндерге трансформацияланады. Б?л шаршы тек ?ана ойнау?а ?ана емес, сонымен ?атар, ке?істікті ?абылдау, же?іл моториканы да дамыту?а да, геометрия, ке?істік координациясымен, к?лем негіздерімен, есептеу материалы, модельдеу негізі ?шін, жастарына ?арамай шы?армашылы?ты дамыту?а да к?мек береді.
Автомобильдер паркі, к?йлек гардеробы, жануарлар зооба?ы, к?белектер тобырын «Фигуралар альбомынан» табу?а болады.
Си?ырлы-?я ж?не «Ара Жужиді? ту?ан к?ні» ?осымшасы.
?ызы?ты кейіпкерлер, ?р т?рлі фигураларды ??растыру, логикалы? тапсырмаларды? барлы?ын сіз «Ойын+?осымша» кешенінде таба аласыз.
Си?ырлы г?л (Чудо-цветик)
С?би «Си?ырлы г?л» ар?ылы ?лестерді ме?гере алады, жапыра?тардан ?р т?рлі фигураларды ??растыру ар?ылы Долька ?ызды? ??пияларын шешуге к?мектеседі.
Игровизор
"?за? ойналатын" папка. Жо?ар?ы м?лдір ?а?аз бетіне фломастермен сурет салу?а болады, оларды бояу барысында ?ате жібердім деп ?оры?пау?а болады. ?йткені, ол ?ателерді майлы?пен о?ай ?шіруге болады, сонды?тан тапсырмалары бар пара?тар ?ажет емес. Игровизор кешенінде ?р т?рлі ?осымшалар бар:
?ріптер лабиринті
Лабиринтте с?здер шашылып ?алды. Шашылып ?ал?ан ?ріп-монша?тарды жинау ж?не с?здерді о?ы?аннан олардан с?здер ??растыру ?ызы?тыра?! Лабиринттегі д?рыс емес жолды майлы?пен с?ртіп тастап ?айтадан жа?а жол салу?а болады.
Бізді ?орша?ан затты? ?лем.
?андай ауа-райында резе?ке етік киюге болады, кофе шайнегін ?айда ?ою керек, жас аспаз?а т?скі ас дайындау?а ?алай к?мек беру ?ажет. ??рал бала?а д?рыс жауап та?дау?а к?мектеседі.
Ларчик
Кілемграф (коврограф), ойын ар?ылы білім беретін кешен, мектепке дейінгі білім беру ?йымдарында ке?інен ?олданылатын фланеллеграфты ауыстыра алады. Кілемграф ойын т?рінде ?р т?рлі міндеттерді шешуге м?мкіндік береді.
Сауаттылы?ты ?алыптастыру?а арнал?ан ойындар.
Воскобович Зайцевті? ??растыру (складушки) ойын ?рі ?арай дамытты: бейнелері бар суреттер салды ж?не аны?тал?ан складтарда?ы ?ле?ді жолдарды жазды.
Складушки
Складушки ойын-??ралы склад ж?йесі бойынша балаларды (3-4ж) о?у?а ерте ?йретуге арнал?ан. ??ралда 21 ?лестірме бар, онда ?р ?лестірмені? о? ж?не сол жа?тарына тік ба?андар т?рінде складтар к?рсетілген.?р ?лестірмедегі екі складты ба?ан складты ?йді бейнелейді. Суреттер, ?ле?дер, музыка осы ?йлерд? бейнелерін ??райды, бас?аша айт?анда, о?ытуды? складты? ж?йесін бейнелейді. Енді Складинск ?аласын елестетіп к?рейік. Онда 20 ?йшік бар, онда Боря туралы ?ле?, ?аз туралы ж?не бас?алар туралы ?ле?дер т?рады. Сонымен ?атар, к?н ?йлер бар (А О У Ы Э Я Ё Ю И Е). Осындай ?йлерде ?н т?рады.
Воскобовичті? теремоктары
Б?л балаларды ерте о?у?а дайындау ?шін арнал?ан керемет о?у моделі. Бірегей ??рылым, ?ріптер жиынты?ы, к?рнекілік, бейнелілік, буындар мен с?здерді «??растыру» же?ілділігі б?л ойынды «?за? ойналатын шатты??а» айналдырады.
Воскобовичті? теремоктары-базалы? ??рылым. Кубик бар,теремок бар. Кубик теремок?а салынады – буын шы?ады. Осындай ??растыру балалар?а дыбыстарды? буын?а айналу принципін т?сінуіне к?мектеседі. Теремоктар кубиктермен байланысады ж?не сол ар?ылы с?здер ??растырылады. Кешенде барлы?ы 12 кубик, 12 теремок бар – ?те жина?ы, ы??айлы конструкция.
?ріптер конструкторы
Осы элемент-модульдерден ?ліпбиді? кез келген ?рпін ??растыру?а болады.Осындай ??растыру балалар?а ?р ?ріпті? моторлы? бейнесін есте са?тау?а ж?не оларды ?рі ?арай шатастырмау?а ?йретеді, мысалы, П мен Н, Б мен В, С мен О.
1 ж?не 2 о?ылма?тар (читайка)
О?у да?дыларын дамыту?а арнал?ан ойын. Бала б?рыштарды бірінен со? бірін б?ге отыра ?р т?рлі с?здерді алады. Кішкентай «ала?кайдан» 4 с?зді о?у?а болады, ойында 100-ден астам с?з бар.
?ріптер санды?шасы (Копилка букв)
Б?л ойын б?кіл отбасына арнал?ан. Жа?бырлы к?ні немесе жолда балалар мен ересектерді зерігуден са?тайды. Ал оны? пайдасы ?андай?
Шарларда?ы о?ылма?тар (Читайки на шариках)
?здігінен о?ылады, оларда к?птеген к??ілді ойындар мен ?ызы?ты тосынсыйлар бар.
"Ромашка", "Яблонька", "Парусник", "Снеговик"
С?билерге арнал?ан ?зіндік бірегей эрудит, м?ны? ?р ойынында 200-ден астам с?з ойлау?а болады ж?не оларды бауды? к?мегімен жазу?а болады.
Жо?ары
Воскобовичті? технологиясы – Ойынны? ертегілік лабиринттері
Ерте дамытуды? ?детте екі жолы бар: біреуі – теориялы? ережелерден практикалы? негіздеуге, екіншісі- керісінше – практикалы? т?жірибеден, оны жалпылаудан теориялы? негіздеуге ба?ыттал?ан. Воскобович технолгиясы – практикадан теория?а ?арай ж?ретін жол. Неге технология, ?дістеме емес? Негізінде, б?лар бір-біріне ??сас т?сініктер. "Педагогикалы? технология" термині педагогикада жа?ында пайда бол?ан термин. ?дістемелерде к?бінесе мазм?нды? жа?тары, ал технологияларда – процессуальды? жа?тары берілген.
Ойын плюс ертегі (Игра плюс сказка)
«Ойынны? ертегілік лабиринттері» технологиясыны? бірінші принципі болып мектепке дейінгі жаста?ы балаларды ойын ар?ылы о?ыту. Балаларды ойын ар?ылы дамыту ойы жа?а емес. Б?ны? жа?алы?ы, мектепке дейінгі жаста?ы балаларды о?ыту ?рдісі толы?ымен ойын ар?ылы шешіледі. «Ойынны? ертегілік лабиринттері» технологиясы- аны?тал?ан сюжетті (ойын ж?не ертегіні) іске асыру барысында?ы ересектер мен балаларды? ойын т?рі ар?ылы ?рекеттесуі. Б?л жерде білім беру міндеттері мазм?н?а кірітірілген. Дамытушы ойындар с?билерге білім алуды ?ызы?ты ?ойылым ретінде береді, мотивациялы? сипатта?ы м?селелерді шешеді, ?йреніп жат?ан білім, білік, да?дыларына ?ызы?ушылы? ту?ызады. Педагогикалы? ?рдісте дамытушы ойындарды ?олдану білім беру ?рекеттерін ?айта ??ру?а м?мкіндік береді: ересектер немесе ?здері ?йымдастыр?ан д?ст?рлі ж?мыс т?рлерінен танымды? ойын ?рекеттеріне к?шу. Ойын барысында ересектермен ?арым-?атынас жасау жайлы эмоциялармен ?абаттасады, ?ызы?ты ойын тапсырмаларын орындау, ойын ??ралдарыны? жа?сы безендірілуі баланы? мектепке дейінгі білім беру мекемесінде болуын к??ілді етеді. Ойын ?детінде балаларды да, ересектерді де бей-жай ?алдыра алмайды ж?не олар?а шы?армашылы?тарын ?осу?а серпіліс береді.
?осымша ойын мотивациясын ?дістемелік ертегілер де ??райды. Оларды? сюжетіне с?ра?тар, тапсырмалар, жатты?улар, міндеттер ж?йесі кіріктіріледі. ?те ы??айлы – ертегіні о?исы?, бала оны ты?дайды ж?не сюжет барысында с?ра?тар?а жауап береді, міндеттерді шешеді, тапсырмаларды орындайды. «Ойынны? ертегілік лабиринттері» технологиясыны? ертегілері – авторлы? болып саналады.
«Ойынны? ертегілік лабиринттері» таза ойын технологиясы болып саналады (авторлы? ертегілер; затты? ойындарды? к?птігі – бала дамуыны? ?р т?рлі аспектілеріне ба?ыттал?ан - математика, ??растыру, сауаттылы??а дайынды?; балалар мен ересектерді? бірлескен ойындары), оны? тіиімді ерекшелігі болып саналады.
Дамытушы орта - К?лгін орман (Фиолетовый лес)
Б?л ертегіні? басы «С?БИ ГЕО, ?АР?А МЕТР ж?не МЕН(И Я)» (жасырын?ан ГЕОМЕТРИЯ с?зі) "Геоконт" ойыны, онда бірінші рет К?лгін орман бейнесі пайда болды. Бірнеше жылдан кейін К?лгін орман бейнесіндегі дамыту ортасы к?птеген Ресей ?алаларында пайда болды. К?лгін орман ?те ?р т?рлі, оларды фанерьден, ковралиннен, ?абыр?ада, матада сурет ретінде пайда бола бастады. Негізінде, дамытушы сенсомоторлы? айма? ??рылады. Бала онда ?здігінен ?рекет етеді: ойнайды, ??растырады, ересектермен ?рекеттесу ар?ылы ал?ан біліктерін жатты?тырады. К?лгін орманда міндетті т?рде ертегі кейіпкерлері - Незримка Всюсь, ?ар?а Метр, С?би Гео, Лопушок ж?не бас?алар болады.
Интеллект
«Ойынны? ертегілік лабиринттері» технологиясыны? екінші принципі н?тижесінде зейін, есте са?тау, ?абылдау, ойлау, тіл секілді психикалы? ?рдістер дамытатын балаларды? ойын ?рекеттерін ??растыру болып саналады. ?рдайым ж?не сатылай ойындарды ?иындату (спираль бойынша) тиімді ?иынды? айма?ында бала ?рекеттерін ?стап т?ру?а м?мкіндік береді. «Жа?ын даму айма?ында?ы » интенсивті т?рде дамыту?а ?німділік ?рекеттері де к?мек береді. ?р ойында бала ?андай да бір «затты?» н?тижеге ?ол жеткізеді.
Мектепке дейінгі жаста?ы балаларды? интеллектін дамыту?а к?п к??іл б?лінетіні кездейсо? емес. Вербалды интеллект дамытады, оны «пайда бол?ан» деп те атайды. Анасы бала?а кітап о?иды, онымен энциклопедияларды ?арайды, м?ражайлар?а апарады. Н?тижесінде бала к?п біледі, к?птеген н?рселер туралы естиді. М?ндай балаларды мектеп м??алімдері «к?п білетіндер» деп атайды. Біра?, б?л ?рі ?арай б?л бала жа?сы о?иды деген кепілдеме емес. Оларды? вербальды емес интеллекті нашар дамуы м?мкін, оны немесе "туа біткен" деп атайды. Туа біткен интеллект дегеніміз не? Б?л зейін, анализге, синтезге, себеп-салдар байланыстар, ?са? моторика, есте са?тау психикалы? ?рдістерінен т?рады. Психологтар туа біткен интеллектіні ?рі ?арай дамыту ?иын деп айтады. Воскобович ойындары бірінші кезекте оларды дамыту?а ба?ыттал?ан ж?не оны? бір концептуальды? жа?дайыны? бірі «Ойынны? ертегілік лабиринттері» ар?ылы негізінен, вербалды емес интеллектіні дамыту болып саналады.
«Ойынны? ертегілік лабиринттері» технологиясыны? авторлары балаларды? ерте жастан дамытуды? жа?тастары емес. Технологияны? барлы? материалы сензитивтік болып табылады, мектепке дейінгі жаста?ы балаларды? жайлы психологиялы? ерекшеліктеріне, сонды?тан балалар мен ересектерде стресстік жа?дайларды ту?ызбайды.
Шы?армашылы?
«Ойынны? ертегілік лабиринттері» технологиясыны? та?ы бір принципі мектепке дейінгі жаста?ы балаларды? ерте шы?армашылы?ын дамыту болып табылады. Ойын шы?армашылы?тарын аны?тау шарттарын ??рады, балаларды? шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту?а ынталандырады. Ересек адам?а балаларды ?иын ж?не ойын белсенділіктеріні? шы?армашылы? т?рлеріне сатылай кіріктіруге таби?и ?ажеттілік ретінде пайдалану?а болады.
Технологияны іске асыру т?сілдері
«Ойынны? ертегілік лабиринттері» ерекшеліктері мынадай, мекемені? ж?мысын ?айта ??растырып ?ажет емес немесе ?йді? ?алыпты ?мірін б?зу?а болмайды. Технология орналас?ан т?ртіптерге жа?сы кіріктіріледі. «Ересек-бала» ?атынастарында ересек адамны? баланы? ?стіне ?арау ?арастырылма?ан, м?нда тек ?ана серіктестік ?атынастар. Бала жайлы, к??ілді, интеллектуалды-шы?армашылы? атмосферамен ?оршал?ан. Бала ?зіні? таны?т?ан шы?армашылы?ы ?шін ересек тарапынан нашар ба?а алмайтынын, сырт?ы ?ауіпсіздік сезімімен астарланады, ?зіні? шы?армашылы? бастамаларын ?олдау есебінен сырт?ы сезімдері ашылады.
© 2016, Маханбетжанова Молдір Мырзаханкызы 4513