СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

2022-2023-nji okuw ýyly üçin X synpda biologiýa dersinden geçiljek sapaklarynyň ýyllyk senanamalaýyn okuw çyzgydy.

Категория: Биология

Нажмите, чтобы узнать подробности

Просмотр содержимого документа
«2022-2023-nji okuw ýyly üçin X synpda biologiýa dersinden geçiljek sapaklarynyň ýyllyk senanamalaýyn okuw çyzgydy.»

“Tassyklaýaryn”

________ etrabynyň _-nji orta mekdebiniň

müdiri: __________



2022-2023-nji okuw ýyly üçin X synpda biologiýa dersinden geçiljek sapaklarynyň ýyllyk

senanamalaýyn okuw çyzgydy.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

T/b

Sapaklaryň temasy.

Sag-at sany.

Senesi.

Sapagyň görnüşi.

Sapakda ulanylýan okuw-gör-kezme esbaplar, sanly serişde-ler (kompýuter, interaktiw tagta, telewizor, lingafon enja-my, laboratoriýa, sport enjam-lar, aýdym-saz we zähmet gu-rallar we paýlama maglumat-lar (barlagnama, reňkli surat-lar, tanyşdyrmalar, tablisalar, tema degişli soraglar, çyzgyç) hem-de goşmaça maglumat-lar (edebiýatlar) anyk görke-zilmelidir.

Bellik.




I-çärýek (21 sagat).

Giriş (1 sagat).

1.

1.

Umumy biologiýanyň tebigy dersleriň ulga-mynda we biologiýa ylmynda tutýan orny. Umumy biologiýanyň maksady.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Umumy biologiýa degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


I. JANLY TEBIGATYŇ DÜZÜMI WE KÖPDÜRLÜLIGI (8 sagat).

2.

1.

Janly materiýanyň düzüminiň birmeňzeşligi; bi-osferanyň janly maddalaryny emele getirýän hi-miki elementleriň we molekulalaryň topary.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.


Janly materiýa degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


3.

2.

Organizmleriň öýjükli gurluşy, olaryň gelip çy-kyşynyň birmeňzeşligi janly tebigatyň bitewüli-giniň subutnamasydyr.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.


Kompýuter, organizmlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

4.

3.

Bir öýjükli we köp öýjükli organizmler.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Köp öýjükli organizmlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


5.

4.

Dokumalaryň, organlaryň, organlar ulgamlary-nyň arabaglanyşygy köp öýjükli organizmleriň bitewüliginiň esasy hökmünde.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Dokumalara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


6.

5.

Organizmleriň özüni alyp barşy( refleksler, ins-tinktler), nesle geçijilik we üýtgeýjilik orga-nizmlere mahsus häsiýetlerdir.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Organizmlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


7.

6.

Wiruslar ýaşaýşyň öýjüksiz görnüşidir.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, wiruslara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


8.

7.

Ösümlikleriň, haýwanlaryň gurluşlarynyň ewol-ýusiýa netijesinde çylşyrymlaşmagy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ösümliklere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


9.

8.

Biologik köpdürlülik biosferanyň durnuklyly-gynyň esasy we ewolýusiýanyň netijesi hök-münde.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Biologik köpdürlülige degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


II. ÖÝJÜK – ÝAŞAÝŞYŇ ESASY GURLUŞ BIRLIGIDIR (16 sagat).

1. Öýjügiň gurluşy we ýerine ýetirýän işleri (11 sagat).

10.

1.

Öýjük baradaky ylmyň (sitologiýanyň) esasy meseleleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Öýjük baradaky ylma degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


11.

2.

Öýjügi öwrenmegiň usullary: ýagtylyk we elek-tron mikroskopiýasy, biohimiki we immuno-logik usullar.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, öýjügi öwrenme-giň usullary degişli reňkli suratlar.


12.

3.

Öýjük-janly organizmleriň gurluş we funksional birligidir.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Organizmleriň gurluşyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


13.

4.

Öýjük teoriýasy we onuň esasy düzgünleri.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Öýjük teoriýasyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

14.

5.

Öýjügiň gurluşy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, öýjügiň gurluşyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


15.

6.

Öýjügiň ýadrosynyň gurluşy (ýadro gabygy, hromatin, ýadrojyk) we onuň ýerine ýetirýän işleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Öýjügiň ýadrosyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


16.

7.

Ösümlik öýjüginiň gurluşynyň aýratynlyklary.


1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ösümlik öýjüginiň gurluşyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


17.

1.

Tejribe işi 1: Mikroskop arkaly ösümlikleriň, haýwanlaryň, kömelekleriň öýjükleriniň gurlu-şyny öwrenmek.

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


18.

8.

Haýwanlaryň, ösümlikleriň we bakteriýalaryň öýjükleriniň gurluşyndaky tapawutlar.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Bakteriýalara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


19.

9.

Prokariot öýjükleriň gurluşy we ýerine ýetirýän işleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Prokariot öýjüklerine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


20.

2.

Tejribe işi 2: Ösümlik öýjüginde sitoplazma-nyň hereketine syn etmek.

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, ösümlik öýjügine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


21.

10.

Eukariot öýjükleriň gurluşy we ýerine ýetirýän işleri.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Eukariot öýjüklerine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


II-çärýek (27 sagat).

22.

11.

Prokariotlaryň we eukariotlaryň öýjükleriniň deňeşdirme häsiýetnamasy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Prokariotlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


23.

3.

Tejribe işi 3: Soganyň gabygynyň öýjükleriniň ýadrolaryny, mikroskopda syn etmek arkaly, preparatlarda we reňklenen mikropreparatlarda öwrenmek.

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

2. Ýaşaýşyň öýjüksiz görnüşleri. Wiruslar we faglar (2 sagat).

24.

1.

Wiruslar-genetik derejede öýjügiçki mugthor-lardyr.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Wiruslara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


25.

2.

Wiruslaryň açylmagy, wiruslaryň täsir ediş me-hanizmi we öýjük, ýokançlylyk.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Wiruslaryň açylmagyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


III. MOLEKULÝAR BIOLOGIÝANYŇ ESASLARY (46 sagat).

1. Öýjügiň himiki düzümine girýän organiki däl maddalar (4 sagat).

26.

1.

Janly tebigatyň düzümine girýän himiki ele-mentler.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

himiki elementlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


27.

2.

Mikroelementler we makroelementler.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, mikroelementlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


28.

3.

Öýjügiň himiki düzümindäki organiki däl maddalar : suw, duzlar.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

organiki däl maddalara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


29.

4.

Suw,onuň himiki we biologik häsiýetleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


30.

4.

Tejribe işleri 4: Soganyň gabygynyň öýjükle-rinde plazmoliz we deplazmoliz hadysalaryna gözegçilik etmek.

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


2. Öýjügiň organiki birleşmeleri (13 sagat).

31.

1.

Organiki birleşmeler: lipidler, ATF, biopolimer-ler (polisaharidler, beloklar, nuklein kislota-lary).

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Organiki birleşmelere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.



32.

2.

Nuklein kislotalar biopolimerlerdir.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Nuklein kislotalara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.



1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

33.

3.

Nuklein kislotalaryň düzümi: azotly esaslar, uglewodlar, fosfor kislotasy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Nuklein kislotalaryň düzümine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


34.

4.

DNK-nyň gurluşy, ölçegi.

Görkezmeli: DNK-nyň we RNK-nyň gurluşlary baradaky tablisalary. DNK-daky azotly esas-laryň komplementarlylygyny. Belok molekula-larynyň, aminokislotalaryň we fermentleriň gurluşyny (interaktiw tagtada ýa-da kompýu-terde).

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Interaktiw tagta, DNK-nyň gurluşyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


35.

5.

DNK-ny öwrenmegiň fiziki we himiki usullary (spektroskopiýa we rentgen gurluşly seljerme).

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

DNK-nyň gurluşyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


36.

6.

RNK-nyň görnüşleri ( informasion, transport, ribosoma).

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, RNK-nyň gör-nüşlerine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


37.

7.

RNK-nyň we DNK-nyň öýjükde ýerleşişleri.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

RNK-nyň görnüşlerine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


38.

8.

Fermentler, olaryň ähmiýeti.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Fermentlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


39.

9.

Witaminler we olaryň organizmde ýerine ýe-tirýän işleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, witaminlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


40.

10.

Belok molekulalarynyň gurluşy, fiziki we himiki häsiýetleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Belok molekulalarynyň gurluşyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


41.

11.

Beloklar biopolimerlerdir.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Beloklara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


42.

5.

Tejribe işi 5: Ýokary temperaturanyň we spir-tiň täsirinde beloklaryň denaturasiýasy we renaturasiýasy

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

43.

12.

Ýaglar öýjük membranalarynyň esasy gurluş komponenti we energiýa çeşmesidir.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ýaglar öýjük membranalaryna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


44.

13.

Ýaglaryň gurluş aýratynlyklary.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Ýaglaryň gurluş aýratynlyklaryna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


3. Makromolekulalaryň öýjükdäki madda çalşygy hadysalaryna gatnaşmagy (26 sagat).

45.

1.

Öýjük metabolizmi: plastiki we energetiki çal-şyklar.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Öýjük metabolizmine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


46.

2.

Plastiki çalşyk-maddalaryň sintez reaksiýalary-nyň toplumy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, maddalaryň sintez reaksiýalaryna degişli düşündirişli ýazgylar.


47.

3.

DNK nesle geçijiligiň molekulasy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

DNK degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


48.

4.

DNK-nyň sintezi.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

DNK-nyň sintezine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


III-çärýek (30 sagat).

49.

5.

Öýjükde DNK-nyň ähmiýeti: nesle geçijilik ala-matlaryny saklamakda we olary ata-eneden nesle geçirmekde genetiki maglumat.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

DNK degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


50.

6.

DNK-nyň kody, onuň tripletliligi, ýöriteleşen-ligi, hemmetaraplaýynlylygy, yzygiderliliginiň dyngysyzlygy, bir tarapa gönükdirilendigi, mu-tasiýa ukyplylygy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, DNK degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


51.

7.

RNK-nyň sintezi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

RNK-nyň sintezine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


52.

8.

RNK-nyň görnüşleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

RNK-nyň görnüşlerine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

53.

9.

Belogyň sintezi – nesle geçijilik maglumatlaryň amala aşyrylmak hadysasy.

Görkezmeli: Beloklaryň, DNK-nyň, RNK-nyň sintezlerini, hadysalaryny şekillendirýän tabli-salary, suratlary ( interaktiw tagtada ýa-da kompýuterde).

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Interaktiw tagta, belogyň sintezine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


54.

10.

Transkripsiýa hadysasy, oňa fermentleriň, ko-donlaryň gatnaşmagy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Transkripsiýa hadysasyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


55.

11.

Ribosoma - belogyň molekulasyny sintezleýän organoid.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ribosoma degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


56.

12.

Ribosoma ─ belok molekulasynyň ýygnanýan merkezi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, ribosoma degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


57.

13.

Öýjükde belogyň ýerine ýetirýän işleri (kata-litik, transport, gurluş, goraýjylyk, energetiki). Belok molekulalarynyň ýöriteleşmegi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


58.

14.

Katalitik funksiýasy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Katalitik funksiýasyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


59.

15.

Öýjügiň energiýa üpjünçiligi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Öýjügiň energiýa üpjünçiligi-ne degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


60.

16.

Madda we energiýa çalşygy- öýjügiň ýaşaýyş işjeňliginiň esasydyr.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, madda degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


61.

17.

Glýukozanyň kislorod arkaly okislenmegi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Glýukoza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


62.

18.

Energiýa çalşygy dargama reaksiýasynyň top-lumy hökmünde.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Energiýa çalşygyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


63.

19.

Kislorodly energiýa çalşygynyň döwri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, Kislorodly ener-giýana degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

64.

20.

Kislorodly energiýa çalşygynyň mitohondriýa-lara degişliligi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kislorodly energiýasyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


65.

21.

Ýaglaryň we uglewodlaryň öýjükdäki biosin-tezi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Uglewodlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


66.

22.

Fotosintez. Awtotrof we geterotrof organizmler.

Görkezmeli: Fotosinteziň çyzgysyny we madda çalşygynyň döwürleriniň tablisalaryny we surat-laryny (interaktiw tagtada ýa-da kompýuterde).

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, fotosinteze degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


67.

23.

Hloroplastlar fotosinteziň reaksiýalaryny amala aşyrýan organoidlerdir: ýagtylyk energiýasyny siňdirmek we ony ATF-iň, glýukozanyň we beýleki birleşmeleriň himiki baglanyşyklaryna öwürmek.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Hloroplastlara degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


68.

24.

Fotosinteziň önümliligi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Fotosinteziň önümliligine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


69.

6.

Tejribe işi 6: Ýapraklardan pigmentleri bölüp çykarmak.

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


70.

25.

Fotosinteze daşky gurşawyň täsiri: temperatu-ra, çyglylyk, mineral çalşyk, howanyň kömür-turşy gazy bilen doýgunlygy we beýlekiler.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Fotosinteze degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


71.

26.

Hemosintez we onuň ähmiýeti.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.


Hemosinteze degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


IV. ORGANIZMLERIŇ KÖPELIŞI WE ÖSÜŞI (31 sagat).

1. Öýjügiň bölünişi organizmiň köpelişiniň we ösüşiniň esasydyr (11 sagat).

72.

1.

Mitoz öýjügiň ýaşaýyş aýlawynyň bölegidir.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.


Mitoz öýjügine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

73.

2.

Mitozyň döwürleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Mitozyň döwürlerine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


74.

3.

Interfaza bölünmäge taýýarlyk döwürdir.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, interfaza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


75.

4.

Profaza. Öýjük merkeziniň bölünmegi, bölünme ýumagy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Profaza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


76.

5.

Metafaza. Hromosomalaryň özüni alyp baryş-lary.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Metafaza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


77.

6.

Anafaza. Hromatidleriň polýuslara çekilmegi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Anafaza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


78.

7.

Telofaza. Iki sany täze öýjügiň emele gelmegi.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.

Telofaza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


IV-çärýek (24 sagat).

79

8.

Meýoz reduksion we ekwasion bölünişdir.

Görkezmeli: Mitoz we meýoz hadysalarynyň tablisalaryny, suratlaryny (interaktiw tagtada ýa-da kompýuterde).

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Interaktiw tagta, meýoza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


80

9.

Profaza, onuň döwürleri, gomologik hromoso-malaryň konýugasýasy, krossingower.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Profaza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


81

7.

Tejribe işleri 7: Soganyň köküniň öýjüklerinde we mydamalyk preparatlardan mikroskop ar-kaly mitozy öwrenmek.

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


82

10.

Reduksion bölünişiň metafaza, anafaza, telofaza döwürleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.


Metafaza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

83

11.

Ekwasion bölünişiň döwürleri, olaryň aýratyn-lyklary we ähmiýeti.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Ekwasion bölünişige degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


84

8.

Tejribe işleri 8: Sogany ösdürip ýetişdirmek, soganyň köküniň öýjüklerinde wagtlaýyn hem-de mydamalyk preparatlarda meýoza gözegçilik etmek.

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


2. Organizmleriň köpelişi (8 sagat).

85

1.

Jyns öýjükleriniň emele gelşi. Tohumlanma.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Jyns öýjüklerine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


86

2.

Partenogenez.Onuň görnüşleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Partenogeneze degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


87

3.

Organizmleriň köpelişiniň manysy we görnüşleri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, organizmleriň köpelişine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


88

4.

Ösümlikleriň we haýwanlaryň jynssyz köpelişi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

haýwanlaryň jynssyz köpelişi-ne degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


89

5.

Ösümlikleriň we haýwanlaryň jynsly köpelişi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

haýwanlaryň jynsly köpelişi-ne degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


90

6.

Jynsly köpelişiň biologik ähmiýeti.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, jynsly köpelişe degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


91

7.

Oba hojalyk ekinleriniň we mallarynyň köpe-lişini dolandyrmak.

1.




Bilimleri, ba-şarnyklary we endikleri ber-kitmek sapagy.


Tema degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


92

8.

Emeli tohumlandyrmak.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.


Emeli tohumlandyrma degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

93

9.

Tejribe işi 9: Gülli ösümlikleriň düwünçeginiň gurluşyny öwrenmek.

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, Gülli ösümliklere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


3. Organizmleriň hususy ösüşi (ontogenez) (8 sagat).

94

1.

Köp öýjükli organizmleriň hususy ösüşi.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Köp öýjükli organizmlere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


95

2.

Embrional ösüşiň döwürleri we aýratynlyklary.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, embrional ösüşe degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


96

3.

Düwünçegiň ösüşiniň sazlanylyşy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Düwünçegiň ösüşine degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


97

4.

Haýwanlaryň hususy ösüşiniň umumy kanunalaýyklyklary (göni we göni däl ösüş).

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Göni we göni däl ösüş degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


98

10.

Tejribe işi 10: Guşuň ýumurtgasynyň gurlu-şyny öwrenmek.

1.




Bilimleri barlamak we bahalandyrmak sapagy.

Interaktiw tagta, Guşuň ýumurtgasyna degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


99

5.

Gülli ösümlikleriň ikileýin tohumlanmasy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Kompýuter, gülli ösümliklere degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


100

6.

E. Gekkeliň we K.Mýulleriň biogenetik kanuny.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Biogenetika degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


101

7.

Daşky gurşawyň şertleriniň organizmleriň ösü-şine täsiri.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Daşky gurşawa degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


102

8.

Metamorfoz bilen biologik ösüşiň manysy.

1.




Täze maglu-matlary öwret-mek sapagy.

Metamorfoza degişli düşündirişli ýazgylar we reňkli suratlar.


JEMI:

102.








Ýyllyk senenamalaýyn okuw çyzgydy Türkmenistanyň Bilim ministrligi tarapyndan 2022-nji ýylda tassyklanan umumybilim berýän orta mekdepleriň IX-XI synplary üçin biologiýa dersi boýunça okuw maksatnamasy esasynda taýýarlanyldy.

Okuw meýilnamalaryny peýdalanmak, okuw derslerini okatmakda we saýlama okuwlary geçirmekde bilim işini guramak boýunça Türkme-nistanyň Bilim ministriniň 2022-nji ýylyň “01” 08 çykaran 260/1 belgili buýrugy.


Taýýarlan mugallym: ____________________


“Ylalaşýaryn”

“Tebigy” ugurly usuly birleşmäniň ýolbaşçysy: _______________________


“Ylaşýaryn”

______ etrabynyň __-nji orta mekdebiniň

müdiriň okuw işleri boýunça orunbasary: _______________________ ___.___.20___-nji ýyl.


Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!