Подготовка к изложению 5 класс

Saka kuşlara yardım

Tekstin biçimi diiştirili.

5 кlas

Prezentaţiyeyi hazırladı

Üüredici I kategorieylan

Kravţova N.P.

• Uşaklar , biz bileriz , ani bir bişey için var nicä annatmaa hem kısadan, hem dä ayırıntılı (подробно). Bunnar hepsi baalı onunnan, neredä biz sözleşeriz . Ornek , geldiynän evä, biz birär kerä ayırıntılı annadȇrız analarımıza-bobalarımıza ne oldu şkolada yada klasta günün süresindä.

Söläyin:

• Neredä siz taa kullanȇrsınız ayırıntılı annatmak?

- Becermäk ayırıntılı annatmaa – pek zor, ama herbirin yaşamasında o lääzımnı. Bu neetlän biz üürenecez yazmaa ayırıntılı takrir.

Üüretmäk daava koymak .

-Ne o yazmaa takrir?

-Takrir yazmaa deyni ne lääzım bizä?

( Lääzım olsun tekst).

- Ne siz üüreneceniz, işleyärkän tekstlän?

(Neet : üürenmää düzmää teksti, üürenmää yazmaa onu).

Kimin için yada ne için biz lääzım olacek yazalım takrir ? Çözdürün bilmeyceyi:

Kuşların aylesindän. Sarı-kırmızı renktän ,

ölä sıradan.  Böcekleri iyer, emişä seviner küçüräk , çalan bir…  

(saka kuşu-

дрозд)

Род птиц семейства дроздовых отряда воробьинообразных. 62 вида. Длина тела 20-25 см. По земле передвигаются прыжками, приседая при этом.

Распространены в Европе, Азии и Америке; завезены в Новую Зеландию. На зиму северные виды улетают на юг, собираясь большими стаями.

yımırtlȇȇrlar yalnız yuvalarını yapȇrlar aaçlarda, gümülerdä yada erdä yuvaları küçük diil, suvȇȇrlar onnarı topraklan. Yazın 1-2 kerä yımırtlȇȇrlar yuvalarında 3-7 yımırtayadan.

İyerlär böcekleri, payakları, kurtçaazları,emişleri.

Gagauziyamızda var çok çalan kuş:saka kuşlar, bülbüllär, cıvırligalar, kırlangaçlar h.b..

.

Biz yavaşıcık aralattık otçaazları da gördük kuşçaazı. Yavrucuk küçücüktü , kafası büüktü. О şindicik açardı büük sarı azçaazını, şindicik sesini çıkarardı. Anası-bobası yardım edämäzdilär ona.

Diil uzakta erdän, dalların arasından görünärdi yuva. Biz kuşçaazı koyduk yuva içinä. Saka kuşlar birdän sustular. Sade yuvadan taa işidilärdi ses. Bu aaç yavrular istärdilär onnarı doyursunnar deyni.

Ölä biz Dimuylan seftä gördük küçücük yavrucukları.

Birkerä biz Dimuylan işittik daada saka kuşların üüsek sesleri. Biz yaklaştık o aaca , neredä dönüşärdilär kuşlar. Otlar içindän işidilärdi incecik sesçääz.

Tekstin düzülmesi.

-Ona ne biz okuduk var nicä demää tekst?

-Neçin?

(Payların arasında yok baalantı, hepsi olaylar şaşırdırılı, sırası bozuk).

-Dooru, burada tekst yok, sade var ayırılı paylar. Yardım edin düzmää onnarı ölä deyni olsun tekst.

Masalar üstündä var paylar koyun onnarı ölä olsun tekst deyni

- Кim isteer okusun kendi teksti?

- Var başka variantlar?

Birkerä biz Dimuylan işittik daada saka kuşların üüsek sesleri . Biz yaklaştık o aaca, neredä dönüşärdilär kuşlar. Otlar içindän işidilärdi incecik sesçääz.

Biz yavaşıcık aralattık otçaazları da gördük kuşçaazı. Yavrucuk küçücüktü , kafası büüktü. О şindicik açardı büük sarı azçaazını, şindicik sarı gagacıından sesini çıkarardı. Anası-bobası yardım edämäzdilär ona.

Diil uzakta erdän, dalların arasından görünärdi yuva. Biz kuşçaazı koyduk yuva içinä. Saka kuşlar birdän sustular. Sade yuvadan taa işidilärdi ses. Bu aaç yavrular istärdilär onnarı doyursunnar deyni.

Ölä biz Dimuylan seftä gördük küçücük yavrucukları .

Sözleşmäk içindelik için.

- Ne için sölener annatmada?

О için , neredä çocuklar buldular kuşçaazı, angısı düştü yuvadan da koydular onu yuvaya.

- Ne biz belli ettik teksttä?

Tekstin temesını.

-Ne biz lääzım taa yapalım hazırlanarkan takrirä?

Baş fikirini.

O önemni olay için, angısı için istedi sölesin avtor.

Ne için istedi bizä sölesin avtor?

Geçmä oradan, neredä senin yardımın lääzım.

Ne siz söleyeceniz bu çocukların istedikleri için?

Hodullanȇrız, sayȇrız, ani dooru yaptılar.

- E, nicä siz yapaceydınız bölä oluşta?

- Ayırın tekstin adını.

Kuşçaazların kurtarılması.

Cömert ürek.

İi oluş.

Yardım vakıdında geldi.

• Angı bu cümlelerdän dooru temayı belli eder?
• Аngısı baş fikirini?

Tekstin strukturasına analiz.

- Açan siz sesleyärdiniz teksti, sizin önünüzdä peydalandı bir kartina yada birkaç?

Birkaç . İlkin gördülär yavrucuu toprak üstündä, sora, nicä uşaklar koydular onu yuva içinä.

• Sizdä peydalandı birkaç resim, angıları diiştirärdilär

biri-birini?

Bu tekst - annatma.

Annatma teksti düzülü dört paydan.

Tekstin planı kurmak.

İşleyecez herbir tekstin payınnan ayırı.

annatmanın ilk payında , angı cümledä gösterili baş fikiri?

Otların arasından işidildi incecik ses..

-Nicä var nicä kısaltmaa bu fikiri?

1 İncecik sesçääz.

Tekstin planı kurmak

Belli edin cümleyi, angısında gösterili ikinci payın baş fikiri.

Biz yavaşıcık aralattık otçaazları da gördük kuşçaazı.

.

Kısaldın cümleyi.

1. İncecik sesçääz..

2. Kuşçaaz. (Küçücük kuşçääz.)

Tekstin planı kurmak

Belli edin cümleyi, angısında gösterili üçüncü payın baş fikiri.

Biz koyduk yavruyu yuva içinä.

Niсä koyacez bu payın adını?

1. İncecik sesçääz..

2. Kuşçaaz. (Küçücük kuşçääz.)

3.Kuşçääz yuva içindä.

Tekstin planı kurmak

Bitki payın içindeliini belli edin?

Ölä biz Dimuylan seftä gördük küçücük yavrucukları.

1. İncecik sesçääz..

2 Kuşçaaz. (Küçücük kuşçääz.).

3.Kuşçääz yuva içindä.

4. İlk buluşmak. (Tanışmak ).

Dayanmak lafları:

İşittilär, yaklaştılar,görünärdilär, aaralttılar

-

-tekstin ikinci payı , angı tipä taa pek benzeer?

Yazdırmalı .

Кimi yazdırȇr avtor?

Ne yazdırȇr?

Eer varsa yazdırmanın elementleri, angı laflar burada lääzım?

Nışannıklar .

• Angı türlü-türlü lafları kullanȇr avtor ,
• tekrarlanmamaa deyni?

kuşaaz, saka kuşlar, anası-bobası, yavrular.

Orfografiya hazırlaması

Oyun «Avaz».

[aralatık]

arala tt ık

y avaş ı c ı k

[ ävaşicik]

[ üsek ]

üü sek

[ aça ]

aa c a

[ sesçäs ]

sesç ää z

[ ]

[ данасʼилсʼа ]

д о н о сился

[ штобы ]

ч тобы

[ клʼуф ]

клю в

п о писк и вал

[ папʼискʼивал ]