Физика 7-класс числосу: 6.02.2020-ж
Сабактын темасы: Архимед күчү. Архимед күчүн эсептөө
Сабактын тиби: Жаны билимдерди өздөштүрөт.
Сабактын методу: Интерактивдүү методдун айрым стратегиялары, демонстрация
Сабактын жабдылышы: Окуу китеби, сүрөттөр, таш, суусу бар идиш, колба, тараза таштары менен, плакат жана таблица, kahoot оюнун ойнотуу
|
Сабактын максаты: Архимед күчүнүн маанисин түшүнүшөт
|
Күтүлүүчү натыйжа
|
|
Когнитивдик (таанып билүүчүлүк)
|
Окуучуларга Архимед жана Архимед күчү жөнүндө маалымат алышат
|
Натыйжага жете алат, эгер окуучу: Окуучуларга Архимед жана Архимед күчү жөнүндө маалымат алышса
|
|
Ишмердүүлүк
|
Архимед күчүнүн физикалык маанисин түшүнүшөт жана кайсы учурда Архимед күчү пайда болоорун аныкташат. Архимед күчүн эсептегенди окуучулар үйрөнөт
|
Натыйжага жете алат, эгер окуучу: Архимед күчүнүн физикалык маанисин түшүнүшөт жана кайсы учурда Архимед күчү пайда болоорун аныкташат.Архимед күчүн эсептегенди окуучулар үйрөнүшөт
|
|
Баалуулук
|
Турмуштагы мисалдарды угуп жана байкоо менен ойлоо сезимдерин калыптанат, таанып–билүү жөндөмү жогорулайт, тажрыйба жүзүндө далилдешет
|
Натыйжага жете алат, эгер окуучу: Турмуштагы мисалдарды угуп жана байкоо менен ойлоо сезимдерин калыптанат, таанып–билүү жөндөмү жогоруласа. Тажрыйба жасап көрүшсө
|
Сабактын жүрүшү:
|
этап
|
убакыт
|
Мугалимдин иш аракети
|
Окуучунун иш аракети
|
Компетентүүлүк
|
баалоо
|
|
Уюштуруу
|
3 мин
|
Жагымдуу маанай түзүү анекдот айтып берүү, топторго бөлүү, лидер шайлоо, логический тест
|
Саламдашат, жагымдуу маанайда сабаккка киришет
|
НК - 3
|
|
|
|
Үй тапшырманы текшерүу
|
10 мин
|
Үй тапшырмасын текшерет, окуучуларды сурайт жана баалайт
|
Суроолорго жооп беришет, үй тапшырмасын текшертишет тапшырманы аткарууга жооптуу болушат
|
НК - 2
|
ПК – 1
|
Калыптандыруучу баалоо
|
|
Жан теманы түшүндүрүуү
|
20 мин
|
Өтүлгөн теманын негизги элементтерин кайталоо менен жаны теманы байланыштырып, теманы түшүндүрүү
|
Окуучулар жаны теманы кунт коюп угушат, түшүнүшөт, ой жүгүртүшөт, факт, эреже, закондорго ээ болушат
|
НК – 1
|
ПК – 2 ПК – 3
|
Калыптандыруучу баалоо
|
|
Сабакты бышыктоо
|
10 мин
|
kahoot сайтын колдонуп тест аркылуу окуучулардын билимин бышыктоо
|
|
НК – 3
|
ПК – 1 ПК – 2 ПК - 3
|
Калыптандыруучу баалоо
|
|
Сабакты жыйынтыктоо
|
2 мин
|
Үйгө тапшырма берүү:
§-31,32 окуу келүү
Окуучулардын билимин баалоо:
|
Тапшырманы күндөлүккө жазышат
|
|
|
Жыйынтыктоочу баалоо
|
Жаны сабак: Биз абада араң көтөргөн ташты суунун түбунөн оңой эле көрө алабыз. Эгер резина топту сууга чөгөрүп туруп кое берсек, анда ал кайра калкып чыгат. Бул кубулуштарды кантип түшүндүрүүгө болот? Мындай суроолор биздин заманга чейин еле пайда болгон. Ага жоопту биринчилерден болуп байыркы грек окумуштуусу Архимед бнрген. Ал жөнүндө мындай легенда айтылып жүрөт. Биздин заманга чейин 260-жылы Сиракуз ( Байыркы Грециядагы шаар-мамлекет ) падышасы Гиреон өзүнө алтын таажы жасаган устанын ак ниет иштегенин текшерүү максатында Архимедге тапшырма берген . Анткени таажынын салмагы устага берилген алтындын салмагына барабар болсо дагы , ага башка арзан металл кошулуп калдыбы деп падыша күмөн санаган. Таажыны бузбай туруп, анда кошулманын бар же жок экендигин билүү Архимгедге тапшырылган. Архимед жөнүндөгү легенда боюнча , ал адегенде кандайдыр бир бөлүк алтындын ошондой эле көлөмдөү суудан 19,3 эсе оор экендигин тапкан. Бул болсо алтындын тыгыздыгы суунун тыгыздыгынан 19,3 эсе чон дегенди билгизет. Архимед таажы жасалган заттын тыгыздыгын табууга аракеттенген.Эгер таажынын тыгыздыгы суунун тыгыздыгынан 19,3 эсеге чоң болбосо,анда ал таза алтындан жазалган эмес деген жыйынтыкка келмек. Нерсенин тыгыздыгын аныктоо үчүн анын массасын көлөмүнө бөлүү керек.Таажынын массасын оңой эле аныктап алууга болот,бирок ал өтө татаал фрмада жасалгандыктан көлөмүн аныктоо кыйынга турган.Күндөрүн биринде Архмед мончодо жуунуп жатып суу толтурулган ваннага түшкөндө, өзүн кыйнап жүргөн маселени чечүүнүн жолуна оюна капысынан кылт дей түшкөн. Кубанып жана толкунданган Архимед: “Эврика!”, “Эврика!” - деп кыйкырып жиберген. Ал болсо “Таптым!”, “Таптым!” дегенди түшүндүрөт.Ушул ачылыш туура эмес формадагы нерселердин көлөмүн аныктоого мүмкүндүк берген. Биз лабороториялык иштерде пайдаланып жүргөн мензуркада көпчүлүк учурларда ушундай максаттар үчүн колдонулат. Легендада таажы жасалган заттын тыгыздыгы таза алтын тыгыздыгынан кичине экендиги айтылган. Ошентип устанын айыбы ачылып калган, бирок илимде эң сонун ачылыш пайда болгон. Ал ачылыштын негизги мазмуну эмнеде? Алгач суюктуктарга жана газдарга матырылган нерсеге алардын жасаган аракетин карап көрөлү. Түшүнүүгө оңой болсун үчун негиздери суюктуктун бетине жарыш болгон параллеллепипед салабыз. Ал нерсе суюуктуктун ичинде 90-сүрөттөгүдөй абалды ээлейт дейли. Нерсенин каптал грандарына карама-каршы аракет жасаган күчтөрдүн таасиринде нерсе кысылган абалда болот. Бирок нерсенин жогорку жана төмөнкү грандарына аракет этүүсү күчтөр бирдей эмес. Жогорку гранды бийиктиги h1 болгон суйуктуктун мамычасы F1 күчү менен жогору жагынан төмөн көздөй басат. Нересенин төмөнкү гранын бийиктиги h2 болгон суйуктуктун мамычасы F2 күчү менен жогору көздөй түртөт. h2 бийиктиги h1 ден чон, демек, F2 күчү F1 күчүнөн чон. Ошентип, суюктукка матырылган нерсе суюктук тарабынан F2 - F1 күчтөрүнүн айырмасына барабар болгон Fтүрт күчү менен түртүлөт б.а.
Fтүрт = F2 - F1 . Демек, суюктукка матырылган нерсеге төмөнтөн жогору карай түртүү күчү аракет этет. Ал күч Архимед күчү д.а. F тамгасы менен белгиленет.
Fтүрт = FA = F2 - F1
Просмотр содержимого документа
«Архимед күчү. Архимед күчүн эсептөө»
Физика 7-класс числосу: 6.02.2020-ж
Сабактын темасы: Архимед күчү. Архимед күчүн эсептөө
Сабактын тиби: Жаны билимдерди өздөштүрөт.
Сабактын методу: Интерактивдүү методдун айрым стратегиялары, демонстрация
Сабактын жабдылышы: Окуу китеби, сүрөттөр, таш, суусу бар идиш, колба, тараза таштары менен, плакат жана таблица, kahoot оюнун ойнотуу
| Сабактын максаты: Архимед күчүнүн маанисин түшүнүшөт | Күтүлүүчү натыйжа |
| Когнитивдик (таанып билүүчүлүк) | Окуучуларга Архимед жана Архимед күчү жөнүндө маалымат алышат | Натыйжага жете алат, эгер окуучу: Окуучуларга Архимед жана Архимед күчү жөнүндө маалымат алышса |
| Ишмердүүлүк
| Архимед күчүнүн физикалык маанисин түшүнүшөт жана кайсы учурда Архимед күчү пайда болоорун аныкташат. Архимед күчүн эсептегенди окуучулар үйрөнөт | Натыйжага жете алат, эгер окуучу: Архимед күчүнүн физикалык маанисин түшүнүшөт жана кайсы учурда Архимед күчү пайда болоорун аныкташат.Архимед күчүн эсептегенди окуучулар үйрөнүшөт |
| Баалуулук | Турмуштагы мисалдарды угуп жана байкоо менен ойлоо сезимдерин калыптанат, таанып–билүү жөндөмү жогорулайт, тажрыйба жүзүндө далилдешет | Натыйжага жете алат, эгер окуучу: Турмуштагы мисалдарды угуп жана байкоо менен ойлоо сезимдерин калыптанат, таанып–билүү жөндөмү жогоруласа. Тажрыйба жасап көрүшсө |
Сабактын жүрүшү:
| этап | убакыт | Мугалимдин иш аракети | Окуучунун иш аракети | Компетентүүлүк | баалоо |
| Уюштуруу |
3 мин | Жагымдуу маанай түзүү анекдот айтып берүү, топторго бөлүү, лидер шайлоо, логический тест | Саламдашат, жагымдуу маанайда сабаккка киришет | НК - 3 |
|
|
| Үй тапшырманы текшерүу | 10 мин | Үй тапшырмасын текшерет, окуучуларды сурайт жана баалайт | Суроолорго жооп беришет, үй тапшырмасын текшертишет тапшырманы аткарууга жооптуу болушат
| НК - 2 | ПК – 1 | Калыптандыруучу баалоо |
| Жан теманы түшүндүрүуү | 20 мин | Өтүлгөн теманын негизги элементтерин кайталоо менен жаны теманы байланыштырып, теманы түшүндүрүү | Окуучулар жаны теманы кунт коюп угушат, түшүнүшөт, ой жүгүртүшөт, факт, эреже, закондорго ээ болушат | НК – 1 | ПК – 2 ПК – 3 | Калыптандыруучу баалоо |
| Сабакты бышыктоо | 10 мин | kahoot сайтын колдонуп тест аркылуу окуучулардын билимин бышыктоо |
| НК – 3 | ПК – 1 ПК – 2 ПК - 3 | Калыптандыруучу баалоо |
| Сабакты жыйынтыктоо | 2 мин | Үйгө тапшырма берүү: §-31,32 окуу келүү Окуучулардын билимин баалоо: | Тапшырманы күндөлүккө жазышат |
|
| Жыйынтыктоочу баалоо |
Жаны сабак: Биз абада араң көтөргөн ташты суунун түбунөн оңой эле көрө алабыз. Эгер резина топту сууга чөгөрүп туруп кое берсек, анда ал кайра калкып чыгат. Бул кубулуштарды кантип түшүндүрүүгө болот? Мындай суроолор биздин заманга чейин еле пайда болгон. Ага жоопту биринчилерден болуп байыркы грек окумуштуусу Архимед бнрген. Ал жөнүндө мындай легенда айтылып жүрөт. Биздин заманга чейин 260-жылы Сиракуз ( Байыркы Грециядагы шаар-мамлекет ) падышасы Гиреон өзүнө алтын таажы жасаган устанын ак ниет иштегенин текшерүү максатында Архимедге тапшырма берген . Анткени таажынын салмагы устага берилген алтындын салмагына барабар болсо дагы , ага башка арзан металл кошулуп калдыбы деп падыша күмөн санаган. Таажыны бузбай туруп, анда кошулманын бар же жок экендигин билүү Архимгедге тапшырылган. Архимед жөнүндөгү легенда боюнча , ал адегенде кандайдыр бир бөлүк алтындын ошондой эле көлөмдөү суудан 19,3 эсе оор экендигин тапкан. Бул болсо алтындын тыгыздыгы суунун тыгыздыгынан 19,3 эсе чон дегенди билгизет. Архимед таажы жасалган заттын тыгыздыгын табууга аракеттенген.Эгер таажынын тыгыздыгы суунун тыгыздыгынан 19,3 эсеге чоң болбосо,анда ал таза алтындан жазалган эмес деген жыйынтыкка келмек. Нерсенин тыгыздыгын аныктоо үчүн анын массасын көлөмүнө бөлүү керек.Таажынын массасын оңой эле аныктап алууга болот,бирок ал өтө татаал фрмада жасалгандыктан көлөмүн аныктоо кыйынга турган.Күндөрүн биринде Архмед мончодо жуунуп жатып суу толтурулган ваннага түшкөндө, өзүн кыйнап жүргөн маселени чечүүнүн жолуна оюна капысынан кылт дей түшкөн. Кубанып жана толкунданган Архимед: “Эврика!”, “Эврика!” - деп кыйкырып жиберген. Ал болсо “Таптым!”, “Таптым!” дегенди түшүндүрөт.Ушул ачылыш туура эмес формадагы нерселердин көлөмүн аныктоого мүмкүндүк берген. Биз лабороториялык иштерде пайдаланып жүргөн мензуркада көпчүлүк учурларда ушундай максаттар үчүн колдонулат. Легендада таажы жасалган заттын тыгыздыгы таза алтын тыгыздыгынан кичине экендиги айтылган. Ошентип устанын айыбы ачылып калган, бирок илимде эң сонун ачылыш пайда болгон. Ал ачылыштын негизги мазмуну эмнеде? Алгач суюктуктарга жана газдарга матырылган нерсеге алардын жасаган аракетин карап көрөлү. Түшүнүүгө оңой болсун үчун негиздери суюктуктун бетине жарыш болгон параллеллепипед салабыз. Ал нерсе суюуктуктун ичинде 90-сүрөттөгүдөй абалды ээлейт дейли. Нерсенин каптал грандарына карама-каршы аракет жасаган күчтөрдүн таасиринде нерсе кысылган абалда болот. Бирок нерсенин жогорку жана төмөнкү грандарына аракет этүүсү күчтөр бирдей эмес. Жогорку гранды бийиктиги h1 болгон суйуктуктун мамычасы F1 күчү менен жогору жагынан төмөн көздөй басат. Нересенин төмөнкү гранын бийиктиги h2 болгон суйуктуктун мамычасы F2 күчү менен жогору көздөй түртөт. h2 бийиктиги h1 ден чон, демек, F2 күчү F1 күчүнөн чон. Ошентип, суюктукка матырылган нерсе суюктук тарабынан F2 - F1 күчтөрүнүн айырмасына барабар болгон Fтүрт күчү менен түртүлөт б.а.
Fтүрт = F2 - F1 . Демек, суюктукка матырылган нерсеге төмөнтөн жогору карай түртүү күчү аракет этет. Ал күч Архимед күчү д.а. F тамгасы менен белгиленет.
Fтүрт = FA = F2 - F1
2 640
18 672 
