СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Хальмг улсин хот. Махар кесн хот

Категория: Литература

Нажмите, чтобы узнать подробности

Кичәлин төр: Хальмг улсин хот. Махар кесн хот

Кичәлин күсл:

  • «Махар кесн хот»  гидг төрин түрүн цәәлһвр болн олзлх үгмүдиг чееҗдән         батллһн.
  • Сурһульчнрин соньмсх урмд төрүлх.
  • Сурһульч эврән келҗ чаддгин дамшлтыг өргҗүллһн.
  • Сурһульчнрин ухалх болн шинҗлх чадвринь гүүдүлх.
  •  Эврә үндсни авъяс болн заңшалд соньмслһна сурһмҗ өгх.

Төрскн келән дасх сурһульчнрин седкл өөдлүллһн

Просмотр содержимого документа
«Хальмг улсин хот. Махар кесн хот»

Хальмг улсин хот Лиджеева К.О. МБОУ «ЭКГ» хальмг келнә багш

Хальмг улсин хот

Лиджеева К.О.

МБОУ «ЭКГ»

хальмг келнә багш

Хәрин гиичнр, ирцхәтн, Хальмг хот ууцхатн, Ай, басл әмтәхн, Айта хальмг хот!

Хәрин гиичнр, ирцхәтн,

Хальмг хот ууцхатн,

Ай, басл әмтәхн,

Айта хальмг хот!

М Ө Э Ү Э Р З М С А Н А Г И Т Ө Д Т О Ә Х Д Б М А Л С К У Г М О Н Ш Б Ч Җ Ө О Н Г О Р Ө З И Ц М Г Р Г Б Ә А Н Д

М

Ө

Э

Ү

Э

Р

З

М

С

А

Н

А

Г

И

Т

Ө

Д

Т

О

Ә

Х

Д

Б

М

А

Л

С

К

У

Г

М

О

Н

Ш

Б

Ч

Җ

Ө

О

Н

Г

О

Р

Ө

З

И

Ц

М

Г

Р

Г

Б

Ә

А

Н

Д

Үгин көдлмш Хөөнә махн – баранина Үкрә махн- говядина Мөрнә махн- конина Һахан махн – свинина. Така-такан махн Һалун-һалуна махн Нуһсн-нуһсна махн

Үгин көдлмш

Хөөнә махн – баранина

Үкрә махн- говядина

Мөрнә махн- конина

Һахан махн – свинина.

Така-такан махн

Һалун-һалуна махн

Нуһсн-нуһсна махн

  Махар кесн хот

Махар кесн хот

Шарлһн-жарка Шарх -жарить Шарсн махн-жареное мясо (ямаран махн?)   Чанлһн – варка Чанх-варить Чансн махн- отварное мясо   Хатах - засушивать Хаталһн, хагсалһн – засушивание   Давслх -солить Давсллһн- засаливание   ута оруллһн – копчение цогд буллһн - запекание в золе, земле Бөөрг-берики ( hуйрт оралhата ишксн махн, һуйр ишкәд орасн махн) Хуурсн махн Дотр- дотур Махн-шөлтәһән- махан-шелтягян Күр-кюр

Шарлһн-жарка

Шарх -жарить

Шарсн махн-жареное мясо (ямаран махн?)

 

Чанлһн – варка

Чанх-варить

Чансн махн- отварное мясо

 

Хатах - засушивать

Хаталһн, хагсалһн – засушивание

 

Давслх -солить

Давсллһн- засаливание

 

ута оруллһн – копчение

цогд буллһн - запекание в золе, земле

Бөөрг-берики ( hуйрт оралhата ишксн махн, һуйр ишкәд орасн махн)

Хуурсн махн

Дотр- дотур

Махн-шөлтәһән- махан-шелтягян

Күр-кюр

Тана делгүрт юуна мах хулдна? Хөөнә махн кедү күрнә? Чи юуна махнд дуртавч? Ямаран махнд дуртавч? Чини эк махнас ямаран хот кенә?
  • Тана делгүрт юуна мах хулдна?
  • Хөөнә махн кедү күрнә?
  • Чи юуна махнд дуртавч?
  • Ямаран махнд дуртавч?
  • Чини эк махнас ямаран хот кенә?
Чик хәрү темдглтн Махар кесн хот олҗ темдглтн: а)бөөрг б)булмг в)хаш Бөөрг гисн юмб? а) һуйр ишкәд орасн махн б)чиксн махн в)шарсн махн Һуйрар кесн хот олтн: а)боорцг б)бортх в)боз Һуйрар кесн хот олтн: а)лавша б)чигән в)хөөрмг Мах эд-бод кедг эв-арһ заатн: а)ута орулх б)харудх в)хоршах   Үсәр кесн хотын нер заатн: а)сегсрдг б)чигән в)чичрдг

Чик хәрү темдглтн

  • Махар кесн хот олҗ темдглтн: а)бөөрг б)булмг в)хаш
  • Бөөрг гисн юмб? а) һуйр ишкәд орасн махн б)чиксн махн в)шарсн махн
  • Һуйрар кесн хот олтн: а)боорцг б)бортх в)боз
  • Һуйрар кесн хот олтн: а)лавша б)чигән в)хөөрмг
  • Мах эд-бод кедг эв-арһ заатн: а)ута орулх б)харудх в)хоршах
  •   Үсәр кесн хотын нер заатн: а)сегсрдг б)чигән в)чичрдг
Чик хәрү Махар кесн хот олҗ темдглтн: а)бөөрг б)булмг в)хаш Бөөрг гисн юмб? а) һуйр ишкәд орасн махн б)чиксн махн в)шарсн махн Һуйрар кесн хот олтн: а)боорцг б)бортх в)боз Һуйрар кесн хот олтн: а)лавша б)чигән в)хөөрмг Мах эд-бод кедг эв-арһ заатн: а)ута орулх б)харудх в)хоршах   Үсәр кесн хотын нер заатн: а)сегсрдг б)чигән в)чичрдг

Чик хәрү

  • Махар кесн хот олҗ темдглтн: а)бөөрг б)булмг в)хаш
  • Бөөрг гисн юмб? а) һуйр ишкәд орасн махн б)чиксн махн в)шарсн махн
  • Һуйрар кесн хот олтн: а)боорцг б)бортх в)боз
  • Һуйрар кесн хот олтн: а)лавша б)чигән в)хөөрмг
  • Мах эд-бод кедг эв-арһ заатн: а)ута орулх б)харудх в)хоршах
  •   Үсәр кесн хотын нер заатн: а)сегсрдг б)чигән в)чичрдг
Махан шелтягян   Махн – хальмг улсин һол хотнь болдг. Махн уга болхла, нань бәәсн хотыг хальмг улс хотд тоолхш. Махн хальмг улсин җирһлд юунднь болвчн орлцна. Оньдин юмна түрүн цәәлә зерглдүлҗ махн чангдна. Махиг чанад, шөлнәсн һарһад, онц савд тәвәд, ирсн гиичдән өгдг, дахулҗ шөлинь ааһд кеһәд өгдг.

Махан шелтягян

Махн – хальмг улсин һол хотнь болдг. Махн уга болхла, нань бәәсн хотыг хальмг улс хотд тоолхш. Махн хальмг улсин җирһлд юунднь болвчн орлцна. Оньдин юмна түрүн цәәлә зерглдүлҗ махн чангдна. Махиг чанад, шөлнәсн һарһад, онц савд тәвәд, ирсн гиичдән өгдг, дахулҗ шөлинь ааһд кеһәд өгдг.

Махан шелтягян   1. Нарубленные куски бараньей грудинки вместе с реберными костями (на порцию кладут по 4-5 кусков весом 40-50 грамм) промывают и кладут в кастрюлю с водой. Доводят до кипения, снимают пену, варят 30-40 минут. Помещают целые очищенные головки репчатого лука. После этого помещают в кастрюлю целые очищенные картофелины, очищенный репчатый лук, надрезанные вдоль и поперек у оснований, лавровый лист и продолжают варить махан до готовности картофеля. И все — махан-шельтаган готов. 2. При подаче куски мяса укладывают на тарелку, посыпают репчатым луком, нарезанным кольцами и полукольцами. Отдельно подают в пиалах бульон. Баранина - 1,6 кг. (часть мяса с костями - ребра, грудинка) Лук репчатый - 4 шт Картофель - 8 шт. Лавровый лист - 2 шт. Соль, перец - по вкусу.

Махан шелтягян

1. Нарубленные куски бараньей грудинки вместе с реберными костями (на порцию кладут по 4-5 кусков весом 40-50 грамм) промывают и кладут в кастрюлю с водой. Доводят до кипения, снимают пену, варят 30-40 минут. Помещают целые очищенные головки репчатого лука. После этого помещают в кастрюлю целые очищенные картофелины, очищенный репчатый лук, надрезанные вдоль и поперек у оснований, лавровый лист и продолжают варить махан до готовности картофеля. И все — махан-шельтаган готов.

  • 2. При подаче куски мяса укладывают на тарелку, посыпают репчатым луком, нарезанным кольцами и полукольцами. Отдельно подают в пиалах бульон.
  • Баранина - 1,6 кг. (часть мяса с костями - ребра, грудинка)
  • Лук репчатый - 4 шт
  • Картофель - 8 шт.
  • Лавровый лист - 2 шт.
  • Соль, перец - по вкусу.
Дотр   Һадр махта цогц дотр бәәснь-дотр. Дотр гисн гүзән, хот, сән сәңгрсг, му сәңгрсг, һолһа, нәрн гесн, элкн, бөөр, оошк, зүркн толһатаһан, цаһан махн. Эн хамгиг уһаһад, хотднь цусинь кеһәд, цуснднь өөк ишкәд, мәңгрс тәвәд, хотын амнь шорлад нәрн гесәр бооһад, буслҗасн уснд тәвәд болһна. Цугтнь чанад болһчкад нәрәр ишкәд хотлсн, гүзәлсн цустаһинь семрәд, семҗн, чичрхә, хотрха, дотр өөк хамднь ишкәд давста шүүс кеһәд, базһад, нүдәд оркхла, ик гидг идмг җилвтә хот болна. Хальмг улс дотрт ик дурта.Дотр ишкхиннь өмн хотта цус үзүрәснь авн керчәд «нуһлур» гиһәд залу улст өгнә. Хотын үзүринь керчәд «темә көтлдг» гиһәд герин эзн гергнд өгнә. Бөөрнь көвүн күүнд, зүркинь күүкн күүнд өгнә. Дәкәд болсн элк нимгәр утлад, семҗәр ораһад,бас нуһлур кеҗ иднә.

Дотр

  • Һадр махта цогц дотр бәәснь-дотр. Дотр гисн гүзән, хот, сән сәңгрсг, му сәңгрсг, һолһа, нәрн гесн, элкн, бөөр, оошк, зүркн толһатаһан, цаһан махн.
  • Эн хамгиг уһаһад, хотднь цусинь кеһәд, цуснднь өөк ишкәд, мәңгрс тәвәд, хотын амнь шорлад нәрн гесәр бооһад, буслҗасн уснд тәвәд болһна. Цугтнь чанад болһчкад нәрәр ишкәд хотлсн, гүзәлсн цустаһинь семрәд, семҗн, чичрхә, хотрха, дотр өөк хамднь ишкәд давста шүүс кеһәд, базһад, нүдәд оркхла, ик гидг идмг җилвтә хот болна.
  • Хальмг улс дотрт ик дурта.Дотр ишкхиннь өмн хотта цус үзүрәснь авн керчәд «нуһлур» гиһәд залу улст өгнә. Хотын үзүринь керчәд «темә көтлдг» гиһәд герин эзн гергнд өгнә. Бөөрнь көвүн күүнд, зүркинь күүкн күүнд өгнә. Дәкәд болсн элк нимгәр утлад, семҗәр ораһад,бас нуһлур кеҗ иднә.
Дотур   Кишки, рубец очищают. Промывают. Моют также легкие, печень, почки. Все укладывают в котел, заливают холодной водой и варят до готовности. Свежую кровь собирают, процеживают, добавляют холодную воду или молоко, заправляют мелко нарезанным внутренним жиром, солью, перцем, луком и заполняют этим составом сычуг, завязывают его и варят в течение часа. Вареные субпродукты мелко нарезают, добавляют лук, перец, чеснок, лавровый лист, заливают бульоном и проваривают 5 мин. При подаче дотур укладывают на тарелке горкой. Кишки-3кг. Легкие, печень, почки, рубец -3 кг. Кровь- 1кг. Сало внутреннее-0,5 кг. Лук- 1 кг. Молоко- 0,5л. Специи - по вкусу

Дотур

Кишки, рубец очищают. Промывают. Моют также легкие, печень, почки. Все укладывают в котел, заливают холодной водой и варят до готовности. Свежую кровь собирают, процеживают, добавляют холодную воду или молоко, заправляют мелко нарезанным внутренним жиром, солью, перцем, луком и заполняют этим составом сычуг, завязывают его и варят в течение часа. Вареные субпродукты мелко нарезают, добавляют лук, перец, чеснок, лавровый лист, заливают бульоном и проваривают 5 мин. При подаче дотур укладывают на тарелке горкой.

Кишки-3кг.

Легкие, печень, почки, рубец -3 кг.

Кровь- 1кг.

Сало внутреннее-0,5 кг.

Лук- 1 кг.

Молоко- 0,5л.

Специи - по вкусу

Бөөрг   Уснд өндг, давс, һуйр немәд, нухад, нимглх. Ишксн махиг нухад элдсн һуйрт ораһад, чимкәд болһад идх. Тавн күүнд: Махн -1 кг. Һуйр -380 грамм Өөкн -250 грамм Мәӊгрсн -2 Өндгн -1 Давсн, бурш амтарнь  

Бөөрг

Уснд өндг, давс, һуйр немәд, нухад, нимглх. Ишксн махиг нухад элдсн һуйрт ораһад, чимкәд болһад идх.

Тавн күүнд:

Махн -1 кг.

Һуйр -380 грамм

Өөкн -250 грамм

Мәӊгрсн -2

Өндгн -1

Давсн, бурш амтарнь

 

Береки   Баранину или говядину (мякоть), внутренний жир (свиное сало), репчатый лук нарезают на кусочки и пропускают через мясорубку, добавляют соль, перец и хорошо перемешивают. Для теста берут муку высшего сорта, яйца, соль , воду и замешивают тесто. Из готового теста раскатывают круглые лепешки, на середину укладывают фарш, и защипывают их. Готовые береки отваривают и подают с маслом. Мука- -380г. Вода-150г. Яйцо-1шт. Мясо-900г. Внутренний жир или  свиное сало-25г Лук-270г. Масло сливочное-80г    

Береки

  • Баранину или говядину (мякоть), внутренний жир (свиное сало), репчатый лук нарезают на кусочки и пропускают через мясорубку, добавляют соль, перец и хорошо перемешивают. Для теста берут муку высшего сорта, яйца, соль , воду и замешивают тесто. Из готового теста раскатывают круглые лепешки, на середину укладывают фарш, и защипывают их. Готовые береки отваривают и подают с маслом.

Мука- -380г.

Вода-150г.

Яйцо-1шт.

Мясо-900г.

Внутренний жир или

свиное сало-25г

Лук-270г.

Масло сливочное-80г

 

  •  
Хуурсн махн   Баранину или говядину очищают от пленок, нарезают пластинами, отбивают, режут брусочками, посыпают солью, перцем, обжаривают на раскаленной сковороде с добавлением сливочного масла, репчатого лука,моркови и доводят до готовности. Замешивают пресное тесто, раскатывают, нарезают его как домашнюю лапшу и отваривают. Готовую лапшу откидывают на дуршлаг, соединяют с мясом и дополнительно обжаривают.  

Хуурсн махн

Баранину или говядину очищают от пленок, нарезают пластинами, отбивают, режут брусочками, посыпают солью, перцем, обжаривают на раскаленной сковороде с добавлением сливочного масла, репчатого лука,моркови и доводят до готовности. Замешивают пресное тесто, раскатывают, нарезают его как домашнюю лапшу и отваривают. Готовую лапшу откидывают на дуршлаг, соединяют с мясом и дополнительно обжаривают.

 

Хуурсн махн   Хуурсн махн Мах(хөөнә, үкрин) нәрхнәр керчәд,мәӊгрс, давс, бурш, шар луувӊ немәд тоснд шарх. Уснд өндг, давс, һуйр немәд, нухад, нимгләд, нәрәр керчәд, чанад махнла хольх. Тавн күүнд:   Махн -1-2 кг. Мәӊгрсн -300 грамм Тосн-25 грамм Һуйр -300 грамм Өндгн-1 Давс, бурш амтарн

Хуурсн махн

  • Хуурсн махн
  • Мах(хөөнә, үкрин) нәрхнәр керчәд,мәӊгрс, давс, бурш, шар луувӊ немәд тоснд шарх.
  • Уснд өндг, давс, һуйр немәд, нухад, нимгләд, нәрәр керчәд, чанад махнла хольх.
  • Тавн күүнд:
  •  
  • Махн -1-2 кг.
  • Мәӊгрсн -300 грамм
  • Тосн-25 грамм
  • Һуйр -300 грамм
  • Өндгн-1
  • Давс, бурш амтарн
ХОТЫН СӘӘГ КҮҮНД ӨГ,  ХУВЦНА СӘӘГ ЭВРӘН ӨМС

ХОТЫН СӘӘГ КҮҮНД ӨГ, ХУВЦНА СӘӘГ ЭВРӘН ӨМС