Конспект урока "Человек и мир" во 2 классе по теме "Грибы"

Чалавек і свет

2 клас

Тэма: Грыбы

МЭТА : фарміраванне навыкаў адрознення найбольш распаўсюджаных грыбоў па іх характэрных прыкметах; садзейнічанне усведамленню неабходнасці захавання мер бяспекі і прыродаахоўных мер пры зборы і ўжыванні грыбоў.

ЗАДАЧЫ:

• сфарміраваць у вучняў уяўленне пра тое, што грыбы асаблівая

група жывых істот;

• развіваць цікавасць да пазнання прыроды; уменне працаваць

самастойна, у парах;

• выхоўваць беражлівыя адносіны да навакольнага асяроддзя.

Ход урока

1. Арганізацыйны момант

-Сябры! Усміхніцеся адзін аднаму, калі ласка. І з добрым настроем я прапаную пачаць наш урок . Я хачу вам пажадаць поспехаў у пазнанні новага ,цікавай працы на ўроку, паразумення з боку аднакласнікаў. Яшчэ я хачу пажадаць, каб пасля гэтага ўрока вы сталі мудрэйшымі , дабрэйшымі ў адносінах да прыроды , да другіх людзей.

1. Кантроль раней вывучанага матэрыялу.

• Я хачу запрасіць вас, дзеці, ненадоўга зазірнуць у восеньскі лес, каб адшукаць там сапраўдны цуд прыроды. Але трапіць туды будзе

няпроста. Гаспадар лесу, лесавічок, старанна ахоўвае свае ўладанні. Ён адкрывае свае таямніцы толькі таму, хто ўмее паводзіць сябе ў прыродзе. Давайце дакажам лесавічку, што мы гатовы да новых адкрыццяў.

Гульня “Святлафор”

(Сцяжынкі чырвонага(небяспечна), жоўтага(асцярожна) і зялёнага(дазваляецца) колераў. Слядочкі з выказваннямі размясціць на пэўнай дарожцы)

• Браць у рукі прыгожыя ягады мудранкі

• Ужываць у ежу вялікую колькасць садавіны

• Рваць крываўнік і прыкладваць яго да ранкі

• Збіраць вялікія букеты кветак, занесеных у Чырвоную кнігу

• Ужываць у ежу нямытую агародніну

• Нарыхтоўваць лекавыя расліны

• Зрываць на лузе рэдкія расліны

1. Паведамленне тэмы ўрока

• Мы справіліся з гэтым заданнем і апынуліся на лясной палянцы, усыпанай разнакаляровымі восеньскімі лісточкамі. Пад адным з іх Лесавічок пакінуў нам падарунак. (Пад лісточкам дзеці знаходзяць выявы грыбоў)

• Як вы думаеце, чаму менавіта грыбы пакінуў для нас добры лесавічок?

(Адказы дзяцей)

• Сёння на ўроку мы пастараемся знайсці адказы на наступныя пытанні:

Якія грыбы бываюць?

З якіх частак складаецца грыб?

Ці адносяцца грыбы да раслін?

Як правільна збіраць грыбы?

Якія грыбы растуць у нашых лясах?

4.Знаёмства з новым матэрыялам

- Калі мы старанна папрацуем, то да канца ўрока запоўнім гэты класцер.

(Класцер намаляваны на дошцы рознакаляровымі мялкамі)

- Якая бывае прырода?

ПРЫРОДА

ЖЫВАЯ НЕЖЫВАЯ

дыхае, расце,

харчуецца,

дае патомства,

памірае

- А што адносіцца да жывой прыроды?

ЖЫВАЯ ПРЫРОДА

РАСЛІНЫ ЖЫВЁЛЫ ЧАЛАВЕК

- У якую групу аднясём грыбы? Давайце параўнаем расліну і грыб.

(Схема расліны і схема грыба)

- Грыбы – гэта асобая група жывых арганізмаў, якая адносіцца да жывой прыроды. У адрозненне ад раслін у іх няма каранёў, сцябла, лісточкаў. Грыбы не могуць харчавацца так, як расліны. А таму яны пасяляюцца на жывёлах, раслінах ці іх астанках і атрымліваюць ужо гатовае харчаванне. Самае асноўнае ў грыба – гэта бясколерныя ніці – грыбніца. Яе мы не бачым. А збіраем мы толькі частку грыба – пладовае цела, якае выступае на паверхню зямлі для размнажэння. У пладовым целе знаходзяцца споры, якія разносяцца ветрам на вялікую адлегласць і даюць пачатак новай грыбніцы.

Мы вельмі часта сустракаемся з грыбамі і не здагадваемся, што гэта грыб. Грыбы бываюць вельмі розныя і не падобныя на мухаморы, баравікі і падасінавікі.

Зялёны налёт на скарынцы хлеба – грыб. Дрожджы, якія выкарыстоўваюць для выпечкі хлеба – грыбы. Калі мы хварэем, то нас часта лечаць антыбіётыкамі, якія атрымалі з грыбоў. Грыбоў вельмі многа. У Беларусі вядома да 3000 відаў грыбоў. 29 грыбоў занесены ў Чырвоную кнігу.

Навука, якая займаецца вывучэннем грыбоў называецца МІКАЛОГІЯ.

Фізкультхвілінка

Грыша ішоў, ішоў

І грыбок знайшоў.

Раз – грыбок, паклаў у сявок,

Два – грыбок, паклаў у сявок,

Тры – грыбок, паклаў у сявок.

Работа са схемай (запаўняем кластэр)

ГРЫБЫ

ЯДОМЫЯ НЕЯДОМЫЯ ЯДАВІТЫЯ

Вучні разглядаюць малюнкі грыбоў, размешчаныя на дошцы, у падручніку на старонцы 59.

- Чым падобныя гэтыя грыбы? (Сваёй будовай: шапачка, ножка, грыбніца)

- Адгарніце старонку 60. Паглядзіце на схему. Якія часткі шапачкавага грыба відны? Якія схаваны пад зямлёй?

- Для чаго грыбам патрэбна грыбніца?

- Грыбніца размяшчаецца ў глебе на глыбіні 5 – 12 см. Яна можа жыць доўга, да некалькі дзясяткаў гадоў, калі беражліва адносіцца да яе месцазнаходжання. Грыбніца патрэбна для харчавання грыба, развіцця, яго росту і размнажэння.

-А вы добра ведаеце ядомыя грыбы нашых лясоў? Хто можа назваць сябе сапраўдным грыбніком?

-Зараз праверым. Увага на экран!

Прэзентацыя “Грыбы беларускіх лясоў” (Слайд 1)

(Перад паказам слайда гучыць загадка)

1. І палянку, і гушчар

любіць грыб, не грыб, а цар.

Самавіт ён і здароў –

прыгажун сярод грыбоў.

Ну, а зварыш ці засмажыш,

што ён вельмі смачны – скажаш.(Баравік.) Слайд 2

1. Хто ў кусце лазовым

Там, дзе звонкі бор, -

Чырвонагаловы,

Нібы памідор? (Падасінавік.) (Слайд 3)

1. Не спрачаюся – не белы,

Я, дзеці, прасцей.

Ля бяроз сяджу часцей.(Падбярозавік) (Слайд 4)

1. Спусціліся ў лясок

І селі ў верасок

Улетку зоркі-знічкі,

А іх завуць … . (Лісічкі) (Слайд 5)

1. Па каранях і пнях,

Як па ступеньках,

На дрэвы лезуць

Дзіўныя … . (Апенькі.) (Слайд 6)

1. Цёплым летам у бары

Каля самай сцежкі:

- Нас у кошык забяры, -

Просяць …. (Сыраежкі.) (Слайд 7)

Гімнастыка для вачэй (Слайды 8 – 13)

Работа з прыказкай “Усякі грыб у рукі бяруць, але не ўсякі ў кошык кладуць”

- Як зразумелі прыказку? Чаму не ўсякі грыб у кошык кладуць? (Слайд 14)

Пасярод дарожкі – шапачка ў гарошкі.

Белую панчошку нацягнуў на ножку.

Калі гэткі зух, памары нам мух. (Мухамор)

Сур’ёзны і надзьмуты – лепш абыдзі, не руш,

Абсыпаў перламутрам свой дзіўны капялюш. (Мухамор) (Слайд 15)

- Што ведаеце пра мухаморы? Па якіх прыкметах можна адрозніць гэтыя грыбы?

- Як завуць сяброўку мухамора? Чаму яна не патрапіць у кошык грыбніка?

Бледная паганка (Слайд 16) Расказвае падрыхтаваны вучань.

- На выгляд бледная паганка, сапраўды, здаецца хворай і слабой. На самай справе гэта вельмі небяспечны грыб. Бледную паганку называюць “лясной смерцю”. Яд, які ўтрымліваецца ў ёй, мацнейшы, чым у ядавітых змей – гадзюкі і кобры. Нават малюсенькага кавалачка бледнай паганкі ў страве дастаткова, каб чалавек загінуў. Выратаваць чалавека, які атравіўся бледнай паганкай вельмі складана.

Несапраўдныя апенькі (Слайд 17,18) Расказвае падрыхтаваны вучань.

- Несапраўдныя апенькі трэба ўмець адрозніваць ад сапраўдных. Шапачкі ў іх больш яркія, гладкія, на іх няма белаватых лустачак. У несапраўдных апенькаў няма махрыстага кольца, якое абавязкова ёсць у сапраўдных апенькаў. Цела несапраўдных апенькаў мае непрыемны пах.

- Ядавітыя грыбы наносяць вялікую шкоду арганізму чалавека, іншы раз выклікаюць смерць. Але лесу і лясным жыхарам яны вельмі патрэбныя. Ласі, дзікі і сарокі лечацца мухаморамі.

Прыкметы атраўлення грыбамі. Расказвае падрыхтаваны вучань.

Да таго моманту, як праявяцца першыя прыкметы атраўлення грыбамі, можа прайсці да 24 гадзін, а то і больш. У чалавека пачынаюцца рвота і панос, цячэ сліна, моцна баліць жывот. Паяўляюцца галавакружэнне, слабасць, пачынае балець галава. Пры атраўленні бледнай паганкай выступае халодны пот, а пры атраўленні мухаморам пачынаецца ўдушша. Помніце! Пры такіх сімптомах абавязкова трэба звярнуцца да ўрача.

Рашэнне сітуацыйнай задачы:

- Паслухайце верш і дапамажыце дзядзьку Вожыку.

Пад сасною два грыбы –

Цёмна-буры і рабы.

А які з іх дзядзька Вожык

Пакладзе ў лазовы кошык? (Цёмна-буры)

Рашэнне сітуацыйнай задачы:

Коля і Саша збіралі грыбы. Коля літаральна вырываў грыбы з зямлі, бо забыў нож. А Саша зразаў ножыкам кожны грыбок асцярожна, бліжэй да шапкі.

- Хто з дзяцей умее правільна збіраць грыбы?

- Якія памылкі дапусцілі хлопчыкі?

- Пра якія яшчэ правілы трэба памятаць

Работа ў парах

Заданне: Адшукаць назвы вядомых грыбоў

Правілы збору грыбоў (Самастойнае знаёмства)

- Прачытаем правілы збору грыбоў на старонцы 74.

Парады на ўсё жыццё

Збірай грыбы толькі з дарослымі.

Не збірай незнаёмыя грыбы.

Зберагай грыбніцу.

Беражы старыя грыбы

Не збірай старыя грыбы

Гульня “Веру – не веру”

“Цікавае ў свеце грыбоў”:

Грыбы атрымліваюць частку пажыўных рэчываў з глебы, а частку – з каранёў дрэў, пад якімі яны растуць. Адсюль і назвы некаторых грыбоў: падасінавік, падбярозавік.

Грыбы растуць нават у антарктычнай тундры. Праўда, там яны вельмі маленькія, крыху больш за сантыметр.

Грыбы слізевікі могуць перасоўвацца і нават узбіраюцца на пні. Знешне гэтыя грыбы напамінаюць ляпёшкі.

Калі на глебе няма грыбоў, то не растуць і дрэвы. Цэснае “сяброўства” грыбоў і дрэў вядома яшчэ з даўнейшых часоў.

У Аўстраліі расце святлівы грыб, які выпраменьвае такое яркае святло, што можна чытаць. Там растуць зялёныя, жоўтыя і блакітныя грыбы. Іх сокам мясцовыя жыхары размалёўваюць рытуальныя маскі.

5. Этап замацавання і прымянення новых ведаў. (Абвесці літары з правільнымі адказамі) (Слайд 19)

М) Грыбы бываюць ядомыя, неядомыя і ядавітыя.

У) Бледная паганка – ядомы грыб.

А) Грыб складаецца з грыбніцы, ножкі і шапачкі.

Л) Баравікі, лісічкі, апенькі – ядомыя грыбы.

А) Ядавітыя грыбы нельга чапаць рукамі і нельга таптаць.

О) Грыбніца - гэта корань.

Д) Ядавітыя грыбы патрэбны лесу.

З) Грыбы цесна сябруюць з дрэвамі.

Е) Нельга збіраць грыбы без дарослых

К) Грыбы можна вырываць з зямлі разам з грыбніцай

Ц) Грыбніца патрэбна для харчавання грыба

Праверка правільнасці выканання.( Атрымліваецца слова “Маладзец”) (Слайды 20, 21)

Вучні, якія правільна выканалі заданне атрымліваюць “Пасведчанне грыбніка”

7. Дамашняе заданне

- Прачытаць апавяданне, скласці і запісаць 5 сказаў пра грыбы

8. Рэфлексія

Лесвічка поспеху