"Коом татаал система катары"

И.Арабаев атындагы Кыргыз Мамлекеттик Университети Э.Ж.Маанаев атындагы Тарых жана социалдык укуктук билим беруу факультети

Тема: Коом татаал система (тутум) катары.

Аткарган : Абдыраманов Д.М

Текшерген: Узбекова Ч.Ж

План

• 1. Коом - татаал динамикалык система катары жѳнγдѳгγ идеялар.
• Э.Шильздин аныктамасы
• 2. Коомдун подсистемалары жана элементтери

Коом - бул адамдардын биргелешкен иш-аракеттеринин жүрүшүнγн негизинде адамдардын ортосундагы тарыхый жактан өнүгүп келе жаткан мамилелердин жыйындысы.

Коом тушунугу-……..

• Коом – бул белгилүү кызыкчылыктар, же өз ара тилектештик, же иштин түрү менен бириккен адамдардын аныкталган жыйындысы .

Коомдун белгилери

Аймак

Туруктуулук

Структуралуулук

Автономиялуу

Интеграциялануучу күч

• Коомдун мүнөздүү белгилеринин эң толук тизмесин америкалык социолог Э.Шилс аныктаган. Ал төмөнкүлөрдү иштеп чыккан ар кандай коомго мүнөздүү белгилер:

1 ) ал кандайдыр бир ири системанын органикалык б ө л ү г ү эмес ;

2) нике ошол жамааттын ө к ү лд ө р ү н ү н ортосун да т ү з ү л ө т ;

3) ал белгил үү бир жамааттын м ү ч ө л ө р ү болгон адамдардын балдары тарабынан толукталат ;

4) анын ө з ү н ү н аймагы болот ;

5) ө з ү н ү н аты жана ө з ү н ү н тарыхы бар ;

6) ө з ү н ү н башкаруу тутуму бар ;

7) ал адамдын орточо ө м ү р ү н ө н узак жашайт ;

8) аны жалпы баалуулуктар, ченемдер, мыйзамдар, эрежелер тутуму бириктирет.

Тутум(Система) тушунугу-

• Система - бул ушундай бир бүтүндүк, бөлүктөрдөн турган топтом .
• Система - бул белгилүү бир жол менен иреттелген , өз ара байланышкан жана белгилүү бир бүтүндүктү түзгөн элементтердин жыйындысы.

• Социалдык тутум катары коомдун негизги элементтери катары төмөнкүлөрдү ажыратууга болот:
• 1 ) адамдар;
• 2) социалдык байланыштар жана өз ара байланыштар;
• 3) социалдык институттар, социалдык катмарлар;
• 4) социалдык ченемдер жана баалуулуктар.

Коом тутум катары төмөнкү белгилер менен мүнөздөлөт:

• Координация - бул элементтердин ырааттуулуг у, алардын өз ара иштеши .
• Субординация - бул интегралдык тутумдагы элементтердин ордун көрсөтүү менен баш ийүү жана баш ийүү .

БАЗИС – бул коомдун экономикалык структурасын түзгөн өндүрүштүк мамилелердин жыйындысы түзөт.

Уюмдар

Надстройка

Мекемелер

Ички тутум (подсистема) - бул системанын өзүнө караганда анча татаал болбогон аралык комплекстер.

Идеялар

Саясий, мыйзамдуу

Моралдык, эстетикалык

Философиялык коз караштар

Диний коз караштар

Колдонулган адабияттар:

• Узбекова Ч.Ж «Лекция №17. « Коом татаал система (тутум) катары».
• https:// en.ppt-online.org/777319 Системная строения общества, элементы и подсистемы .