Көркөм жетекчинин иш планы

Календардык план

Календардык план

Группа “Б”

2019-2020-окуу жылындагы жылдык иш планы

Текшерилди: “Бекитемин”

“___”___________2019-жыл “___”___________2019-жыл

Окуу бөлүмүнүн башчысы: Мектеп директору:

_______ А.Качикеев _____________Т.Бекмуратов

Чаткал райондук билим берүү бөлүмүнө караштуу Сатылган Дозонов атындагы жалпы билим берүү орто мектебинин көркөм жетекчиси:

Алтаев Муктаралы Исаковичтин

2019-2020-окуу жылындагы І жылдык иш планы

Башкы-Терек айылы

2019- жыл

КИРИШ СӨЗ

“Музыкалык тарбия -музыкантты тарбиялоо эмес, музыка аркылуу адамды тарбиялоо”. – деп В.А.Сухомлинский айткан. Канчалаган мезгилден бери музыка аркылуу келечектин жаш өспүрүмдөрүнө тарбия берүүнүн мааниси зор экендигин ата-бабалардын калтырган мурастарынан байкалат.

Жаңы төрөлгөн наристени алдейлеп, бешик ырын ырдап уктатуу, анын жанын жай алдырып, мемиреген уйкуга жол тарттырат. Наристе чоңоюп, аң-сезими өсүп, жолун туура тандап алууга, мамлекеттин көргөн камкордугунун натыйжасы же жыйынтыгы музыкалык тарбия берүү менен түздөн-түз байланыштуу десем жаңылышпайм. Себеби жогоруда улуу мугалим Сухомлинский айткандай музыканын ар кыл жанрдагы түрүнө жана мазмунуна каныгуу, талдап баа берүү аркылуу келечектин адамы калыптанат. Алдыга коюлган талап баланын жаш өзгөчөлүгүнө жараша, ар тараптан интеллектуалдык, социалдык өрчүшүнө ылайыктуу материалдарды камтыган программаларды түзүү жана аны ишке ашыруу болуп саналат.

“Мурдагыны коюп азыркыны айт” – дегендей буга чейин бул эстетикалык жактан тарбия берүүчү билимдин ойдогудай жолго коюлбай келишине кайрылып отуруунун кажети жок деп эсептейм.

Президентибиз Сооронбай Жээнбеков “2019-жыл-Региондорду өнүктүрүү жана өлкөнү санариптештирүү” деп бекеринин белгидеген эмес чыгар. Айыл жергесиндеги инсандардын билим деңгээлин, руханий жан дүйнөсүн байытуу максатында көп маселелерди козгоп келет.

Кыргыз Республикасындагы “Билим берүүнүн музыка сабагына болгон куррикулум долбоору” аркылуу иш чаралары көрүнүп башталганынын өзү көңүл көтөрөрлүк иш. Эстетикалык тарбия берүүдө усулдук жактан каралган план-программаларды максатын жеткирүү мезгилдин талабы болгондуктан мугалимдин жоопкерчилиги, профессионалдуулугу жогору деңгээлде болуусу зарыл. Жогорку жоопкерчилик менен профессионалдуулуктун тизмесине, кирүү сапаттары төмөнкүлөр болуп эсептелет. Мугалим музыкалык аспапта мыкты ойноо менен, (Аккардеон, баян жана фортепиано) ырдаган үнү таза, таасирдүү, сүйлөгөн сөзү көркөм жагымдуу, мүнөзү жайдары болуусу талапка ылайык. Сабак көркөм маданият сабагы болгондуктан ар тараптан маданияттуулукка үйрөтүүнүн башаты ушул сабактан башталып жатпайбы. Ар бир сабакты баштоонун алдында жандуу, окуучуларды өзүнө тарта, эмоциалдуу өткөрсө, балдарда өзүнө баардыгын ошондой кабыл алат.Ошондой эле жаңы сабакты баштоодо биринчи музыкалык аспаптар менен кененирээк тааныштырып, анан ар бир нерсенин тарыхын айтуу менен сабакты баштоо зарыл.

XXІ кылым мезгилдин талабы болгондуктан келечек ээлерин ар тараптан аң-сезимдүү, маданияттуу, таланттуу болууга ушул эстетикалык сабагы шыктандырышы керек.

Аккардеондун тарыхы

Аккардеон 1829-жылдарга чейин бир катар гана баскычтардан турган. 1829-жылы веналык устат К.Демиян тарабынын бул аспапка сол жак аккорддук коштоочусу кошулган жана ошондон баштап “аккардеон” аталып калган.

Кийинчерээк 1880-жылы Ельце шаарында жергиликтүү устаттар аркылуу эки катар баскычтары менен түзүлөт да, “елец роялы” деп аталган. Анын оң жагы негизинен, фортепианонун клавиатуралары сыяктуу болгон. Ал эми сол жак коштоочу “аккордук бас” деп аталган. Бул гармониканын тузулушу азыркы кездеги аккардеонго абдан жакын келген.

Биздин кылымдын 30-жылында аккардеондун жаңы үлгүсү жөнүндө сөз болгондон кийин 1935-жылы Москванын фабрикасы, бир жылдан кийин Ленинграддын фабрикасы “Красный партизан” аттуу аккордиондорду чыгара башташты. Ал эми азыр советтик аккардеон чоң жетишкендиктери менен дүйнөлүк көргөзмөлөргө чейин жетүүдө. Ал өзүнүн жөнөкөй, ыңгайлуу баскычтары, үнүнүн кооздугу, техникалык сапаты менен айырмаланып, азыркы элдин сүйүктүү аспаптарынын бири болуп калды. Ал эми Кыргызстанда аккардеонду С.Аймамбетов 1942-жылдан баштап, Н.Абдыкеримов 1943-1944-жылы, М.Оморов 1947-жылы биринчилерден болуп кармап, өз өнөрлөрүн элге тартуулап келишкен.

Азыр аккардеон эл арасына кеңири жайылып бара жатат.

ФОРТЕПИАНОНУН ТАРЫХЫ

Фортепиано – биринчи жолу XVІ кылымда Италиялык уста Бартоломео Кристов тарабынан ойлоп табылган. Алгыч ал аз баскычтагы жана педалы, дасфери жок кылып жасап чыгарган. Анын түзүлүшү бир гана клавиатуралардан гана турган.

Фортепианонун жаралуусу бүткүл дүйнөнүн музыкага болгон кызыгуусун ойготкон. Ошол учурда баардык музыкалык концерттер фортепианосуз өткөн эмес. Ал дароо эле эл арасына кеңири тараган. Кийинчерээк көптөгөн копмозиторлор ноталарды түшүрүп, ар кандай чыгармаларды жарата баштаган. Ошентип фортепиано бир гана концерттик залдарда гана кездешпестен бай адамдар усталарга буйрутма беришип, өз үйлөрүнө койдурган.

Алгачкы фортепиано Россиянын Петербург шаарында пайда болуп, кеңири тарай баштаган.Бул аспапты жүздөгөн усталардын колдорунан заманга жараша модернизацияланган.

Биринчи чыккан фортепиано менен азыркы фортепианонун айырмасы клавиатуралардын санында жана кошумча тетиктеринде болгон.

Алгачкы фортепиано 61 клавишадан, 5 октавадан турган. Андан кийин 78 клавишадан 6 октавадан, Шопен, Шуман, Листь 7 октавадан жана да ага педал жайгаштырап, фортепиано жараткан.

Фортепианого салым кошкондор: К. Г. Шретер, И.А.Зильберманн, И.А.Штейн,И.А.Штрейхер, И.К.Беккерс, С. Эрар, Ю. Блютнер, Дж Бринсмид.

XVІІ кылымдын 1732-жылдары алгачкы музыкалык чыгарманы Лодовино Джустини фортепиано үчүн биринчи сонатасын жазган жана эл алдына чыгарган. Мындан кийин башка да композиторлор фортепианодо ойноп чыгармаларын жаза баштаган. Мисалы: Гайдн, Моцарт, Бетховен, Бах ж.б.

XІX кылымдын ортосунда Германияда фортепиано чыгаруучу “Бөшендортер” фабрикасы курулган. Аны стейнвей жана анын үй-бүлөсү башкарган.

Ал эми XX кылымдын аягында ар кандай электрондук фортепианолор чыгарылып эл алдына коюлган.

Көркөм жетекчинин педагогикалык максаты:

1. Окуучулар класстан тышкаркы иштерге активдүү катышуу менен биргеликте актёрдук чеберчилигин жогорулатат.

1. Ар кандай класстан тышкаркы иштерге катышуу аркылуу окуучулардын аң-сезимин, ой-жүгүртүүсүн өстүрүшөт.

1. Окуучулардын маданий-руханий жан дүйнөсү өсүп, музыкага болгон шыгы ойгонуп, өз алдынча шыктануу пайда болуу менен музыкалык сезим пайда болот.

Ийрим жетекчисинин багыты:

Окуучулардын музыкалык сабатсыздыгын жоюу менен бирге аң-сезимин өстүрүү, аккардеондо ойноонун ыкмаларын жана музыкага болгон кызыгуусун арттыруу.

Ийрим жетекчисинен түшүндүрмө:

Мектепте “Аккардеон” ийримине өз каалоолору менен мектептин

1-11-класстарынын окуучулары тартылат. Ийрим жетекчиси менен ийримге катышкан окуучулар менен биргеликте “Аккардеондо” ойноону жайылтуу жана областта, республикада өткөрүлгөн конкурстарга катышуу жана даярдануу боюнча иштер жүргүзүлөт. Тиешелүү иш кагаздар окуу бөлүмүнүн башчысы тарабынан текшерилип, директор тарабынан бекитилет.

Ийрим жетекчисинин милдеттери:

1. Окуучулардын өз алдынчалыгын өркүндөтүү боюнча иш чараларды түзөт.

2. Ийримдик сабактарда, сабактан тышкаркы иштерге уюштурууну камсыз кылат.

3. Райондук, облустук окуучулардын “Жаш таланттар”жана музыкага байланыштуу ар кандай иш чараларга, конкурстарга даярдоо иштерин жүргүзөт.

“ Текшерилди”

“____”____________2019-жыл

Организатор:

_______Г.Абдыкеримова

Аткарылган иштин натыйжасы

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БИЛИМ БЕРҮҮ ЖАНА ИЛИМ ИНИСТРЛИГИ

ЧАТКАЛ РАЙОНДУК БИЛИМ БЕРҮҮ БӨЛҮМҮ

Сатылган Дозонов атындагы жалпы билим берүү орто мектеби

“АККОРДЕОН”

ийрими

Жетекчиси : Алтаев Мухтаралы Исакович