Квадраттык тендемелерди чыгаруу

Мугалими:

Надырбекова Гулипа

Сабактын темасы: Квадраттык теңдемени чыгаруунун айрым ыкмалары

Квадраттык теңдеме - бул алгебранын улуу имаратынын урагыс, түбөлүктүү пайдубалы

Кутулуучу натыйжа:

• 1)Квадраттык тендемени чыгаруунун оной ыкмаларын уйронушот. Аз убакыт ичинде белгисиз сандын тамырын таба алышат. 2)Оз алдынча иштоо жондомдуулуктору артып, ойлоо сезимдери осуп, математикага болгон кызыгуулары ойгонот. 3)Окуучулар шамдагайлыкка, тыкандыкка,чынчылдыкка, оз ара жардамдашууга жана озун-озу тейлоого
• 1)Квадраттык тендемени чыгаруунун оной ыкмаларын уйронушот. Аз убакыт ичинде белгисиз сандын тамырын таба алышат.
• 2)Оз алдынча иштоо жондомдуулуктору
• артып, ойлоо сезимдери осуп,
• математикага болгон кызыгуулары ойгонот.
• 3)Окуучулар шамдагайлыкка, тыкандыкка,чынчылдыкка, оз ара жардамдашууга жана озун-озу тейлоого

тарбияланышат.

Уй тапшырманы

суроо. Отулгон

теманы кайталоо

Квадраттык тендеме

падышачылыгы.

• 1) ax²+bx+c=0

• турундогу тендеме квадраттык

• тендеме деп аталат.

• a нолго барабар эмес.

Мында а,в,с-ар кандай сандар,

• x-озгормо.

• Тендемени чыгаруу анын
• тамырларын табуу же
• анын жок экенин корсотуу.

• Толук эмес квадраттык тендеме

• ax²+bx+c=0

• b=0; с=0; b,с=0

• Квадраттык тендемени

• формула
• аркылуу чыгаруу.

• 2) ax² + bx +c =0

• квадраттык тендемени чыгарууда

• алгач дискриминантын таап алабыз

D=в²-4ас

• D

• D=0 болсо, бир тамырга ээ

Х=

• D

• болсо, тендеме тамырга ээ

• болбойт
•  

3) Виеттин теоремасы: Эгерде

x² + px +q =0

Тендемесинин тамырлары х жана х

болсо, анда х + х = - p , х · х = q

формулалары аткарылат.

Б.а. келтирилген квадраттык тендеменин

тамырларынын суммасы, карама-каршы

белги менен алынган экинчи коэффи-

циентке, ал эми тамырлардын

кобойтундусу бош мучого барабар

1

2

2

1

1

2

Квадраттык тендеме

падышачылыгы.

«Дискриминант»

ханышасы

Квадрат

Кемитуу

Кошуу

Падышачылыктагы

министрлер

Болуу

Кобойтуу

Бул падышачылыкта

Жашагандар бактылуу

Омур суруп жатышты.

Кундордун бир кунундо

Бул падышачылыктан

чыккынчы чыкты.

Бул чыккынчы

«Дискриминант»

Ханышасын туткунга

Тушуруп алды

«Дискриминант» ханышасы

туткунга тушуп калды

Туткунга тушургон

шпионду табууга

жардам берели

Бул адамдардын бири шпион. Бизде анын белгилери баяндалган жашыруун

Маалымат бар. Аны чечмелегиле жана шпионду тапкыла

Ал коз айнекчен

Анын сакалы жок

Боюу узун эмес

Боб

Гарри

Том

Жон

Жеймс

Эмма

Жим

Борис

1) 2х²-х-15=0

2) Х² -2х + 1=0

3) х² – 4х + 5 =0

1-мисал: 2x ² -x-15=0

квадраттык тендемесин чыгарабыз

Мында а=2, в=-1, с=-15

D=b ² -4ac=(-1) ² -4 · 2 · (-15)=1+120=121;

D

• =

• = = = =

Х =2,5

1

• = = = 3

х 2 =3

• Жообу: =

• 2-мисал: x²-2x+1=0;
• а=1; b=-2; с=1;

• D=(-2)²-4·1·1=4-4=0; D=0

• x=1 Жообу: х=1

3-мисал: 4x ² -5x+4=0;

а=4; b=-5; с=4;

D=(-5) ² -4 · 4 · 4=-39;

Тендеме чыгарылышка ээ эмес.

Жообу:

Колго туштунбу

Эгерде квадраттык

тендемени дискримин-

антсыз чыгара алсанар

анда «ДИСКРИМИНАНТ»

ханышасын туткундан

бошото аласынар

Келгиле анда

тендемелерди

дискриминантсыз

чыгарууга аракет

кылалы. Ханышаны

куткаралы!!!

Квадраттык тендемени

дискриминантсыз,

же болбосо оозеки чыгаруунун

айрым ыкмаларына

токтололу

1-ыкма : Биринчи коэффициентти бош мучого алып отуу

• 1-мисал:

• 28 б-т: 1,2 , 4 ,7,14,28

• 4²+3·4-28=28-28=0

• Демек,

2 -мисал: 7 x ² +5x - 2 =0

x ² + 5x – 14 = 0;

14 б-т: 1, 2, 7, 14;

2 ² + 5 · 2 – 14 = 14 – 14 =0 ;

а) a x ² + b x + c = 0

a + b + c = 0 болсо ,

мисал :

3+(-2)+(-1)=0

• 2-ыкма:

• б ) a x² + b x + c = 0

• квадраттык тендемесинде

a + c = b болсо,

• Мисал:

• a=5 b=7 c=2 5+2=7

• 3-ыкма
• 1-мисал:

x 4 -4

• x -6 6
• -6x+4x=-2x

• 4-ыкма: а)

а=в²; с=-2; в санынын белгиси он болсо

• б)

Кана балдар,

чарчадынар.

Эми бир аз эс

алалычы. Бир

аз бийлеп алалы

Тендемени чыгаруунун ыкмаларын

уйронуп алдык. Эми ханышаны

куткарууга аракет кылалы.

Ханыша 5-катар жабылган

эшиги бар абакта жатат.

Ошол эшиктерде жазылган

тапшырмаларды аткарсак,

ханышаны куткарабыз

№ 1

№ 1

Чынжырчаны туура улагыла

I 1)X²+7X-18=0 (2;-2,5)

2)2X² +6X-8=0 (-0,5;-2,5)

II 1)10X²-11X+3=0 (2;-9)

2)2X²+X-10=0 (1;-4)

III 1)2X²-3X-2=0 (0,6;0,5)

2)4X²+12X+5=0 (2;-0,5)

I 1)X²+7X-18=0 (2; -9)

2)2X² +6X-8=0 (1 ;-4)

II 1)10X²-11X+3=0 (0,6; 0,5)

2)2X²+X-10=0 (2; - 2,5)

III 1)2X²-3X-2=0 (2; - 0,5)

2)4X²+12X+5=0 (- 0,5; - 2,5)

№ 2

Аркан тартышуу менен тендеменин

тамырларын тапкыла

I 1)4x²-3x-1=0

2)-x²-11x-10=0

II 1)x²+23x-24=0

2)-7x²-5x+2=0

III 1)x²+15x-16=0

2)8x²+4x-4=0

-1

0

1

№ 3

• Жааны туура аткыла

1) 2x²-5x+2=0 (1; 0,2) Т

• 2) 5x²-6x+1=0 (2; -6) Л

• 3) 8x²+6x-2=0 (-0,75; -1) Ф
• 4) 4x²+7x+3=0 (2; 0,5) Ш

• 5) 9x²+3x-2=0 (0,25; -1) И

• 6) X²+4x-12=0 (1/3; -2/3) Е

• 7) 25x²+5x-2=0 (0,2; -0,4) Ь

№ 4

Михаил Штифель

(1487-1567н)

1544-жылы Штифель Европада

Алгачкылардан болуп

квадраттык тендемени

чыгаруунун

негизин тузгон

№ 5

Логикалык

суроолорго

жооп бергиле

№ 5

Рахмат!!!

Терен ыраазычылык

билдирип, сиздерге

бактылуу даталарды

тартуулайм!

Бул жерде катылган даталар-

бактылуу даталар

I x²-25x+46=0; 23-февраль

II x²-8x+15=0; 5-март

III x²-11x+24=0; 8-март

23; 03

05; 03

08; 03

Ошентип, бул падышачылыктагы адамдар

бактылуу омур суруп калышты

• Сабакты жыйынтыктоо: Сабактын
• журушундо активдуулугун, тапкчтыгын,
• жондомдуулугун корсото алган топтун
• мучолорунун эмгегин баалап, баа коем.
• Жогорудагыдай ыкмаларды колдонуп тендемени чыгаруу окуучуларга бир топ женилдикти алып келет жана

окуучулардын ой жугуртуусун остуруп, изденууго тарбиялайт деген ойдомун

КθНҮЛ

БУРГАНЫҢЫЗДАРГА

ЧОҢ РАХМАТ!!!