Җөмләдә сүзләр бәйләнеше

Сөйләмдә сүзләр бәйләнеше

Җөмләдә сүзләр үзара ике төрле юл белән бәйләнә:

• Тезүле бәйләнеш

• Ияртүле бәйләнеш

Тезүле бәйләнеш :

• Үзара тезүле бәйләнештә булган һәм бер үк сүзгә караган кисәкләр җөмләнең тиңдәш кисәкләре дип атала

Тезүле бәйләнештә бәйләүче чаралар:

• 1.Тезүче теркәгечләр (җыючы, каршы куючы, бүлүче).
• 2.Санау интонациясе.
• 3.Каршы кую интонациясе .

Ияртүле бәйләнеш

• Сөйләмдә сүзләр бер-берсенә ияреп, буйсынып килсә, ияртүле бәйләнеш була.

Ияртүле бәйләнештә 3 төрле мөнәсәбәт була :

• 1.Хәбәрлекле мөнәсәбәт
• 2.Ачыклаулы мөнәсәбәт
• 3.Аныклаулы мөнәсәбәт

1.Хәбәрлекле мөнәсәбәт :

• Бер сүз икенче сүз турында нәрсәдер хәбәр итсә, алар арасында хәбәрлекле мөнәсәбәт урнаша. Хәбәрлекле мөнәсәбәт җөмлә барлыкка китерә.

2.Ачыклаулы мөнәсәбәт.

• Бер сүз икенче сүзне ачыклап килсә, ачыклаулы мөнәсәбәт була. Ачыклаулы мөнәсәбәт нигезендә сүзтезмә барлыкка килә.

3.Аныклаулы мөнәсәбәт.

• Бер сүз икенчесен аныклап, аның турында өстәмә аңлатма бирсә, сүзләр арасында аныклаулы мөнәсәбәт урнаша. Аныклаулы мөнәсәбәт нигезендә аныклагыч формалаша.