Окуучулар үчүн дидактикалык оюндар

Дидактикалык оюндар

Каарманды тап

(угадай персонаж)

Бул оюнду бирин-бири жакшы тааныган көпчүлүкойногону кызыктуу. Оюндун шарттары:

Бир алып баруучу тандалат. Ал өз ичинен бир адамды тандайт Анын кимди тандаганын бирөө да билбейт. Калагндарынын милдети - алып баруучу кимди тандаганын табуу. Оюндун бардык катышуучулары ирети менен алып баруучу тандаган адам кайсы, кандай затка, предметке, туско, даамга, формага, жаныбарга ж.б. шайкеш келе тургандыгын сурашат. Алып баруучу ооба же жок деп гана жооп беруусу керек.

Мисалы, катышуучулар:

-Анын бою узунбу?

_Ооба

-Тез чуркайбы?

Ооба

--Кара-торубу?

_ооба

... деп сурап отуруп, оккуучулар алып баруучу тандаган адамды, нерсени таап алышат. Биринчи тапкан адам алып баруучунун ордунда туруп, дагы бир нерсени катат. Оюн ушинтип уланат.

Кагазга жазылган суроолор

Катышуучулардын бардыгы кичинекей өздөрү жооп алгысы келген суроолорду жазышат. Бүткөн соӊ жазгандарын баш кийимдин, же башка биридиштин ичине салып аралаштырышат да, кайрадан таркатылат. Кимдин колуна кандай суроо түшкөн болсо, ошого жооп беришет. Оюн кызыктуу болсун үчүн уюштуруучу алдын-ала суроолор тамаша формасында жазылуу керектигин айтып койсо болот. Мисалы: «Эки кочкордун башы бир казанда кайнабайт» деп айтышат. Бирок кечээ мен эки кочкордун башын бир казанга салып, кайнатып көрбөдүмдү. Буга не дейсиӊ?»

Ушу сыяктуу тамашалуу суроолор берилет.

жана «2» сандары орундуктарды биринчи болуп ээлешет. " width="640"

Көӊүлдүү эсептер

Бул оюнду баштоодон мурун ар бир командага 0 дон 9га чейин сандар жазылган карточкалардын комплекти даярдалат. Команда- 1 баруучудан алысыраак бет маңдайына катарлаша турушат. Ар бир команданын мүчөлөрүнө 0дон 9га чейинки сандар бирден дар алып берилет. Алып баруучу өзүнүн жанына эки бош олтургуч коет. Баары даяр болгондо алып баруучу эки орундуу санды атайт. Мисалы:

Алып баруучу: «32+3» десе, командалардан «3» жана «5» сандары жетип келип эки олтургучка олтуруп калат. Анткени 32ге 3 санын кошсо 35 болот. Оюнчулардын бир аз башын катыруу үчүн 605», же «100 санынын 12%и», же «6+6» деген өңдүү буйруктар берилет. Көрсөтүлгөн үч эсептин тең жыйынтыгы «12» болот. Ошондуктан кайсы команда бат ойлоп табышса, ошолордун жана «2» сандары орундуктарды биринчи болуп ээлешет.

Менин атым ким?

Ар катышуучунун артына мурда даярдалып коюлган жазуусу бар (коен, бульдозер, помидор, кымыз, айран ж.б.) кагаздар илиет да, бул жазуулар алардын жаны аты экендиги билдирилет. Ар катышуучу башкалардын аркасында кандай жазуу бар экендигин окуй алат, а бирок өзүнүкүн окууга мүмкүн эмес. Ошондуктан алар башкалардан өздөрүнүн «аттарын» сурашат. Сурагандарга «ооба» жана «жок» деп гана жооп берилет. Андан башка бир да сөз айтууга болбойт. Мисалы:

- Менин атым Түлкүбү?

-Жок.

- Менин атым Алмабы?

- Жок.

- Менин атым Казанбы?

-Жок.

Эгер ушулардын арасынан туура табылса гана «ооба» деп жооп . Мында катышучуларга ат коюуда аларга татаал болбош үчүн бир тематикадагы аттарды жазып жабыштырууга болот. Мисалы, берет.. «Жаныбарлар дүйнөсү» (аюу, жолборс, маймыл ж.б.), «Окуучунун китепп баштыгы» (ручка, калем, дептер ж.б.).

Алдын ала баракчаларга ар түрдүү жаныбарлардын аттары жазылат. Бирок ар бир жаныбар экиден баракчага жазылуусу керек. Ал баракчалар катышуучуларга таратылат. Ойногондор колдоруна тийген барактарды эч кимге көрсөтпөй, ичинен окуп, кийин көздөрун жумушат да, ошол барачаларда жазылган жаныбарлардын үндөрүн туурап, өз түгөйлөрүн табышат. Сүйлөөгө уруксат берил- бейт. Эң биринчи болуп табышкандар жеңүүчү болуп, эн акырында калгандарга «жаза» колдонот.

ӨЗ ТҮГӨЙҮҢДҮ ТАП

ӨЗ ТҮГӨЙҮҢДҮ ТАП

"мяу"

"маа-а"

"зз-зз"

"маа-а"

"мяу"

"зз-зз"

" МЕН "

Баары эки-экиден олтурушат. Ар бирине ондон, же андан көп (аз) жаңгак, же кичине көлөмдөгү буюмдар берилет. Түгөй-түгөйү менен олтургандар өздөрүнчө кандайдыр бир теманын үстүндө ангемелешишет, сүйлөшүп жаткан учурда эч качан «мен» ат атоочун пайдаланбоосу керек. Эгер байкабастан айтып алса, шериги колундагы жаңгагынын бирөөсүн алып коет. Белгилүү убакыттан кийин оюн токтотулуп, эң көп жаңгак топтогондор жеңүүчү болушат.

"МЕН"

БАШ КИЙИМДЕГИ ОКУЯЛАР

Он адам ар бири бирден баракчага бирден сөз жазышып, аларды кичине кылып бүктөп, баш кийимге салышат. Баракчалар аралаштырылат. Бул жактагы он адам баш кийимдин ичине колун салып, бирден алышат да, ичинен баракчаларда жазылган сөздөрдү окушат. Оюндун эрежеси: баракчада жазылган сөздү пайдаланып ангеме куроо. Биринчи алган адамдын баракчасында «алма» деген сөз болсо, ал: «Алма жеп олтурган элем» деши мүмкүн. Кийинкиси ушул сүйлөмдүн маанисин улап дагы бир сүйлөм айтат. Мисалы анын барагында «ой» сөзү болсо, анда ал: «Ошол учурда мага мындай ой келди», деп улайт. Демек, ар кимиси бири-бирине байланыштырып, барактарындагы сөздөр катышкан бирден сүйлөм айтуу менен кызыктуу аңгеме курашат. Биринчи жак бүткөндөн кийин, алар кайра барактарга сөз жазып, беркилерге узатышат.

40 СЕКУНД

Алып баруучу эч нерсе деп айтпастан, бардык катышуучуларга төмөндөгүдөй жазуулары бар барактарды таркатып берет: Унутпа- ныз, 40 гана секундунуз бар. Ушул убакыттын ичинде төмөндөгү кыймыл-аракеттерди жасап үлгүрүңүз:

1. Эки жолу олтуруп-турунуз

2. Оң бутуңузду өйдө көтөрүп, сол бутунуз менен 5 жолу секириниз

3. Эки колуңузду эки жолу жогору көтөрүңүз

4. Кагаздагы жазууну бир сыйра окуп чыгыныз

5. Атынызды катуу үн чыгарып айтыныз

6. Эки жолу мышыктын үнүн туураңыз

7. Үч адамга жакшы сөз айтыныз

8. Ордунузда туруп үч жолу айланыныз

9. Оюнду уштуруучунун үстүнөн каткырып күлүңүз

10. Үч адамдын колун кармаңыз

11. Оң бутунуз менен 5 жолу секириңиз

12. Баракты жерге коюп коюнуз

Катышуучуларын маанайы көтөрүлүп, жагымдуу атмосфер жаралат.

40 секунд

БИРДЕН МИҢДИ ЖАРАТУУ

Доскага (баракка, ватманга) башкаларга көрүнө тургандай деңгээлде кандайдыр бир сөз жазылат. Катышуучулар ошол сөздө катышкан тамгаларды катыштырып, башка сөздөрдү таап жазыш керек. Кимиси белгиленген убакыт ичинде көп тапса, ошол жеңүү- чу болуп саналат.

Мисалы: «кубанычтуу». Кубан, кубаныч, туу, бат, кат, так, уу, ут, бук, бут ж.б. Бир аз татаалыраак болсун үчүн берилген сөздөгү бир тамга ар бир жаңы сөздө бир эле жолу катыша турган, жеңилирээк болсун үчүн бир нече ирет катыша турган кылып уюштуруучуга болот. Мисалы, «кат» деген сөздөгү тамгалар ар бир жаңы сөздө бир эле жолу катышсын десек, анда «так, ак, ат» деген сөздөр, ал эми бир нече ирет катышууга жол койсок, анда «так, ак, ат, ата, как, акак, така, таа, ката» ж.б. толгон - токой сөздөр келип чыгат.

Катышуучуларды командаларга бөлүп жарыштырууга да болот.

Бермет

тарак

эт

ак

эр

кара

бер

кар

тер

рак

бет

ар

карат

кат

ат

САНТИКИ-САНТИКИ

Катышуучулар айлана турушат. Арасынан бирөө алардан алыс аралыкка барып турат. Бул убакытта калгандары арасынан бирөөсүн «көрсөтүүчү» кылып шайлашат. Ал болсо башкаларга ар түркүн жеңил кыймылдарды көрсөтүп турат (алакан чабуу, баш чайкоо, манжаларын шыкылдатуу ж.б.). Калгандары анын кыймылдарын кайталашат. Көрсөтүүчү дайындалгандан кийин бери жакта турган адамды чакырышат. Ал айлананын ортосуна турат. Көрсөтүүчү ортодогу адамга байкатпастан кыймыл-аракет жасай баштайт. Калгандары аны туурашат, бирок кимге карап кылып жатыш- кандыктарын ортодогу адамга такыр билдирбөөлөрү керек. Кый мыл аткаруу менен бирге «сантики-сантики-лим-пом-по» деген сөздү кайталап айтышат. Көрсөтүүчү болсо арадан аз убакыт өткөрүп, улам кыймыл-аракетин байкатпастан өзгөртүп турат, калгандары да ага карап кыймыл-аракеттерин өзгөртүшөт. Орто- догу болсо ким башкарып жаткандыгын табуу керек. Бир, же бир нече мүмкүнчүлүк берилет, эгерде тапса көрсөтүүчү менен орун алмашат, таппаса кайра ары жакка барып турууга, чакырганда келип башынан табууга аракеттенүүгө мажбур болот.

Колдонулган адабияттар:

Абдыкерим Муратов, Кыялбек Акматов

“ Мугалимдин устаттыгы жана окутуунун жаңы технологиялары”,