Питон программалоо тили 7-класс 3-сабак

Тема 3.2. Маалыматтардын тиби жана алар менен болгон амалдар

7-класс

Маатова Гулжамал Максатовна

Сабактын жалпы максаты:

• · Маалыматтардын тиби жана аларга жол берилген амалдарды үйрөтүү.

• · Жалпы сандар түрлөрүн жана символдук саптар менен иштөө методикасын үйрөтүү.

Сабакта колдонула турган түшүнүктөр:

• Чыныгы сандар
• бүтүн сандар
• бөлчөк сандар
• өзгөрүүчү сандар
• өзгөрбөй турган сандардын жана бөлчөктүү чоңдуктардын айырмаларын түшүнтүрүү.
• Эсептөө системалары тууралуу түшүнүктөр.

Сабакта жаңы киргизиле турган түшүнүктөр:

• · int, float, bool, str операторлорун иштетүү ыкмаларын үйрөтүү.
• · 10ду эсептөө системасынан башка эсептөө системаларына өтүү ыкмалары.

Балдар эмнени билиши жана үйрөнүшү керек

• · Маалыматтардын типтерин айырмалоо,
• чыныгы сандар жана
• символдук саптар менен ар кандай амалдарды жасоо.

Балдар менен баарлашуунун моделдери:

• - Кандай сан түрлөрүн билесиңер?
• - Чыныгы сан, бутун сан, бөлчөк сан, рационал сан,өзгөрүүчү сан....
• - Кандай сандар бүтүн сандар, кандай сандар чыныгы сандар деп аталат?
• - Бөлчөгү жок сандар бутун сан, калган жогоруда санагандарыбыздын бардыгы чыныгы сан. Белгилуу чоңдуктагы сандардан сырткары.
• Мисалы: - 124 жана 123.5 сандары берилген болсо алардын кайсынысы бүтүн сан , кайсынысы чыныгы сан? - Бул жерде 124 бүтүн сан. 123,5 болсо бөлчөк сан.
• - Анда кайсынысы чыныгы сан? - 124 да 123.5 да чыныгы сан.

Python тилиндеги негизги маалыматтар типтери:

• int – бүтүн маанилер;
• float – чыныгы сан маанилери (бөлчөктүү бөлүгү менен сандар);
• bool – логикалык маанилер,
• True (чындык ―ооба‖) же False (жалган ―жок‖);
• str – символ же символдук сап, б.а. символдордун чынжыры (катары).

int оператору

• Pythonдо бүтүн сандар int оператору менен белгиленент. Бардык чыныгы сандар float оператору менен берилет. Анын ичинде бөлчөк сандар да болот. Мисалы:

str оператору

• str оператору -( string(англ. «сап») сөзүнүн алгачкы 3 тамгасы) чыныгы сандарды симвлодук сапка айлантырат. Сап түрүндө жазылган сандарды кошкондо, алар удаалаш жазылып калат.

0b1000 " width="640"

10дук эсептоо системасынан башка эсептоо системаларына өтүү ыкмалары.

• bin(x) функциясы санды ондук эсептоо системасынан 2лик эсептоо системасыга өткөзөт.

Мисалы:

a=bin(8)

print (a)

0b1000

0xf " width="640"

hex(x) –

• hex(x) – санды ондук эсептоо системасынан 16лык эсептоо системасыга өткөзөт:

a=hex(15)

print (a)

0xf

0o17' " width="640"

oct(x)

• oct(x) - ондук эсептоо системасынан 8дик эсептоо системасыга өткөзүү:

а=oct(15)

print (a)

0o17'

13 " width="640"

int (―x‖,n)

• int (―x‖,n) - башка эсептоо системасынан 10дук эсептоо системасыга өткөзүү. Мисалы 2лик эсептоо системасынан которуу:

а=int("1101",2)

print (a)

13

15 16лык эсептоо системасынан которуу: а=int("1A",16) print (a) 26 " width="640"

• 8дик эсептоо системасынан которуу:

а=int("17",8)

print (a)

15

• 16лык эсептоо системасынан которуу:

а=int("1A",16)

print (a)

26

c = True " width="640"

bool оператору

• bool оператору логикалык жыйынтыкты чыгырат True (чындык) же False (жалган).
• Мисалы:

a = 10

b = 3

c = a/b

print (‗ c =‘, bool (c))

c = True

3.2.1. math модулунун библиотекасы

Сабактын жалпы максаты:

1. Pythonдун библиотекалары менен иштөөнү үйрөтүү.

2. Математикалык амалдар менен иштоо методикаларын үйрөтүү.

Сабакта колдонула турган түшүнүктөр:

1. Тегеректөөлөр, тамырлар жана тригонометриялык функциялар менен иштөө.

2. Сабакта жаңы киргизиле турган түшүнүктөр: · Math модулунун библиотекасы менен иштөө методикасы.

Мугалимдин максаты:

Pythonдо математикалык терминдер менен иштөөнү үйрөтүү.

Балдар менен баарлашуунун моделдери:

Балдар менен баарлашуунун моделдери: - Математикалык терминдерден пайдалануудан мурда import math деп жазуу керек.

• Ар бир саптын алдында math деп жазбоонун жолу барбы?
• - Ал учун import math тын ордуна from math import* деп жазуу керек.

Балдар эмнени билиши жана үйрөнүшү керек:

· Математикалык терминдерди аталышы жана жазылышын ыкмаларын.

· Math модулунун библиотекасын чакыруу аркылуу жана ал библиотканы чакырбастан иштеген операторлор менен таанышуу.

• Программада чыныгы сандар менен иштөөнү жеңилдетүү үчүн Pythonдо көптөгөн функциялар бар. Алар math библиотекасында топтолгон. Бул функцияны ишке киргизүү үчүн программанын башында математикалык библиотеканы жүктөө керек. Ал үчүн import math деп жазылат. Андан кийин керектүү функциялардын алдына math. деп жазылат.

Мисалы:

Берилген бөлчөк санды жогорку тарапка, бүтүн санга тегеркетөөчү ceil операторун ишке киргизүү үчүн math.ceil(x) көрүнүшүндө жазылышы мүмкүн. Х сааны каалагандай сан болушу мүмкүн.

import math

a = math.ceil(4.2)

b = math.ceil(4.8)

print(a) print(b)

• math модулун ар бир функциянын алдынан жаза бербөө үчүн төмөнкүчө жазуу да мүмкүн:

from math import ceil

a = 7 / 2

b = ceil(a)

print(b)

int, round, abs функциялары стандарттуу болгондуктан, аларды иштетүүдө math операторун берүү шарт эмес. Төмөнкүдө math модулунун негизги функциялары берилген:

• Китепте сүрөтүн көрсөтулөт