Поурочные разработки уроков родного (татарского) языка во 2 классе

9 нчы дǝрес Татар теле 2 сыйныф

Тема. Иҗек. Сүзлǝрне юлдан-юлга күчерү

Максат: укучыларны иҗек төшенчәсе белән таныштыру; иҗек төшенчәсен аңлату, иҗек ясалу ысулларын үзләштерү; укучыларның уйлау, фикерләү сәләтен, иҗади активлыгын, дөрес язу күнекмәләрен үстерү; укучыларда үзара дуслык, ярдәмчеллек сыйфатлары тәрбияләү.

Планлаштырылган нәтиҗә:

Предмет: сүзнең иҗек төзелешен үзләштерү.

Метапредмет: 

Танып – белү - информация туплый, ретроспектив белемнәрне дәрестә алган белемнәр белән чагыштыра белергә өйрәнү.

Регулятив - укытучы белән берлектә дәреснең максатын куярга, эшчәнлекнең планын билгеләргә, коллективта эшләү алымнарына өйрәнү, укучыларда эзләнү күнекмәләре формалаштыру.

Коммуникатив - үз фикереңне телдән әйтә, башкалар фикерен тыңлый белергә өйрәнү.

Шәхси: укуга кызыксыну тәрбияләү, уңышлы белем критерие нигезендә үз-үзеңә бәяләмә бирергә өйрәнү.

Җиһазлау: дәреслек, карточкалар, презентация “Иҗек”, таҗлар, яшелчәләр.

Дәрес барышы

I. Мотивлаштыру- ориентлаштыру этабы.

1. Оештыру. Эшкә кызыксыну тудыру. Сл.1

- Хәерле иртә, балалар!

- Кәефләрегез әйбәтме? Көнне яхшы сүз белән башласаң, бөтен көнең яхшы үтәр, - диләр. Әйдәгез әле, бер-беребезне яңа көн белән котлыйк. (Яңа көн тынычлык алып килсен, уңышлы булсын!)

- Шушы күтәренке кәефтә дәресебезне башлап җибәрик.

2. Актуальләштерү.

- Сузык авазларны ничек таныйсыз? (Ысул кулланып.)

- Кем ысулны әйтеп күрсәтә? (Сүзне әйтәбез; авазларны тотабыз; авазларны әйткәндә, һава агымын күзәтәбез; һава агымының каршылыкка очрау-очрамавын белеп нәтиҗә ясыйбыз.)

- Сузык авазга игътибар итеп, үз исемегезне әйтеп карагыз.

- Нәрсәгә игътибар итәрсез?

1 нче нәтиҗә: сүздә ничә сузык, шулкадәр иҗек була. 3. Уку мәсьәләсен кую. Сл.2

- Экрандагы уку мәсьәләсен карагыз әле

ДӘ- РЕС- ЛЕК БАС- КЫЧ

- Алар ничек бүленгән?

2 нче нәтиҗә: башта сузык авзларны билгеләгәннәр (асларына нокта куеп, тамгалап чыкканнар); сузык авазга карап, иҗеккә бүлгәннәр.

• Димәк, без бүген дәрестә нишләрбез?

4. Уку мәсьәләсе.

- Без бүген дәрестә иҗек тану ысулын үзләштерербез. Сл.3

II. Уку мәсьәләсен өлешләп чишү.

1 нче бирем . Парлап эшләү Сл.4

- Экрандагы рәсемнәрне игътибар белән карагыз. Рәсемдә нинди предметлар сурәтләнгән? (Алма, агач, китаплар)

- Әйдәгез, шушы предметларны атаучы сүзләрне иҗекләргә бүлеп карыйк.

АЛ-МА А-ГАЧ КИ-ТАП-ЛАР

- Парлап бүлеп карагыз. Килеп чыктымы? Нәрсәләр эшләдегез? (Парлап сөйләп күрсәтәләр.)

- Сезнең алдыгызда эшегезнең нәтиҗәсен күрсәтүче карточкалар бар, яшел төс - бик җиңел, сары төс - авыррак, кызыл төс - авыр дигәнне аңлата. Сезнең өчен бирем нинди булды, шул карточканы күтәреп күрсәтегез.

2 нче бирем. Таҗлар җыю. Парлап эшләү. Сл.5

- Сезнең алдыгызда таҗлар, анда иҗекләр язылган. Шул иҗекләргә яңа иҗекләр өстәп, сүзләр җыябыз.

- Иҗек өстәгәндә нәрсәгә игътибар итәбез? (Иҗек өстәгәч, мәгънәгә ия сүз килеп чыгарга тиеш.)

- Эшне башлыйбыз. (Укучылар иҗекләрдән сүз җыя.)

- Нинди сүзләр килеп чыкты, әйдәгез тикшереп карыйк. Сүзләрегезнең иҗек санын да әйтегез.

- Бирем сезнең өчен нинди булды, карточкаларны күрсәтегез.

3 нче бирем. Ысул чыгару Сл.6

- Сүзләрне иҗекләргә бүлү өчен нишләдегез?

Ысул

1. Сүзне укыдык;

2. Сүздә сузык авазларны ачыкладык;

3. Сүзык аваз хәрефе астына нокта куйдык;

4. Сүздә иҗек санын билгеләдек;

5. Сузык авазларга игътибар итеп, иҗекләргә бүлдек, иҗек чиген күрсәттек;

6. Сүздә ничә иҗек булуын, һәр иҗекне аерым-аерым билгеләп, нәтиҗә ясадык.

III. Физминутка

Барыбыз да бастык, ял итеп алыйк.

IV.Уку мәсьәләсен чишүне дәвам итү.

4 нче бирем. Мөстәкыйль эшләү. Сл.7

- Экрандагы мәкальне укыгыз.

КИТАП- БЕЛЕМ ЧИШМӘСЕ.

- Мәгънәсен аңлатыйк әле. (Китаптан белем чишмәдән су аккан кебек агып тора.)

- Әйдәгез бу мәкалъне дәфтәрләргә язып куегыз. Карандашлар белән иҗекләргә дә бүлегез. (Дәфтәрләрдә эшлиләр.)

- Ә хәзер тикшерик, һәр сүз ничә иҗектән торды?

- Биремне эшләү сезгә ничек булуын карточкалар ярдәмендә бәяләп үтик.

5 нче бирем. Кәрзиннәргә яшелчәләр җыю. Сл.8

- Алдагы уеныбызда бик игътибарлы булу сорала. Сезнең алдыгызда яшелчәләр. Бу яшелчәләрне иҗек санына туры китереп кәрзиннәргә урнаштырырга кирәк. Беренче кәрзингә- ике иҗекле яшелчәләр, икенче кәрзингә 3 иҗекле яшелчәләрне тутырабыз. Башладык. (Берәм-берәм чыгып яшелчәләрне кәрзингә салалар)

- Ә хәзер тикшереп карыйк.

2 иҗекле 3 иҗекле

кы-яр кә-бес-тә

су-ган чө-ген-дер

ки-шер бә-рәң-ге

- Әйдәгез, бу сүзләрне дәфтәрләргә язып куябыз.

- Биремне үтәү авыр булдымы? Карточкаларны күрсәтик әле.

- Бүген дәрестә алган белемнәрне модельләштереп куябыз. Сл.9

Иҗек

Ничә сузык- шулкадәр иҗек

Сүзне сузык авазга карап әйтеп карау, иҗек чиген билгеләү

Сузык аваз иҗек ясый

V. Рефлексив бәяләү этабы. Сл.10

1. Рефлексив кабатлау.

- Нәрсә белергә тиеш идек?

- Белдекме?

- Ничек? (Ысул кулланып.)

2. Бәяләү. (Билгеләр кую.)

3. Өй эше:

30 нчы күнегү