Россия Федерациясы

Р О С С И Я

Экономикасынын кубаты боюнча КМШга кирген мамлекеттердин ичинен эӊ ири өлкө? .

Р О С С И Я

Г аздын өнөр жайлык запасын өндүрүү боюнча …….. дүйнөдө биринчи орунда турат?

Токой - жыгач өнөр жай продукциясын экспортто боюнча дүйнөдө алдыӊкы орунда ………турат.

Р О С С И Я

Бишкек шаарындагы А.Каниметов атындагы №1 жалпы билим берүүчү гимназия-интернаты Тема: Россия Федерациясы 9-класстар үчүн

Мугалим: Сүйүндүкова Мейизгүл Иманалиевна

Шыктандыруучу суроолор???

Кыргызстандын кайсы шаарында Орто Азиядагы ири айнек заводу бар?

Токмок шаарында

Шыктандыруучу суроолор???

Бул аймакта 3 район, 4 шаар, 5 шаарча жана 198 кыштак, 29 айыл округу бар?

Баткен облусу

Шыктандыруучу суроолор???

Түндүгүнөн Сузак району, түндүк-батышынан Өзбекстан, батышынан Баткен облусу, түштүгүнөн Тажикстан, чыгышынан Кытай жана Түндүк чыгышынан Нарын менен чектешкен облус кайсы?

Ош облусу

Сабактын максаты:

1.Россия Федерациясы боюнча 7-класста

алган билимиӊерди эсиӊерге саласыӊар.

2. Географиялык абалы, чек аралары, мамлекеттик түзүлүшү, калкы тууралуу маалымат аласыӊар.

3.Логикалык ой жүгүртүүгө, карта менен өз алдынча иштегенге көндүмүӊөрдү арттырасыӊар.

Норвегия

Финландия

Украина

Польша

4

5

6

К а з а к с т а н

Я п о н и я

К Э Д Р

К Ы Т А Й

S-17,1 млн км 2

3

2

1

Р О С С И Я

Шарттуу белгилер:

1-Литва 5-Грузия

2-Латвия 6-Азербайжан

3-Эстония

4-Белоруссия

М о н г о л и я

Урал тоосу

Географиялык абалы

Россия Түндүк жарым шарда, Евразия материгинин түндүгүндө жайгашкан. Урал тоосу менен Кума-Маныч ойдуңу Россияны Азия жана Европага бөлөт.

Аймагы батыштан чыгышка карай 10 миң км, түндүктөн түштүккө 4 миң кмге созулат. Россиянын 70% тен ашык аймагын ойдуңдар менен түздүктөр ээлейт.

Россиянын Европа бөлүгүнүн көпчүлүгүн Чыгыш Европа туздугу, түштүгүндө Чоң Кавказ кырка тоосунун түндүк капталы Россиянын эң бийик жери – Эльбрус чокусу жайгашкан, бийиктиги 5642 м

• Чегарасынын басымдуу . бөлүгү деӊиз жээктери менен өтөт: түндүгүндө Түндүк Муз океандын, чыгышында Тынч океандын деӊиздери, батышында Балтика, түштүгүндө Кара, Азов, жана Каспий деӊиздери менен чулганат.

1

2

3

4

Тынч океан

Атлантика

океан

Беринг

д.

түндүк муз

океан

Баренцев

д.

Балтика д.

Чукотка

д.

Чыгыш Сибирь

Лаптевдер д.

Азов

Карск

д.

д.

Ак

дениз

Охот д.

Кара д.

Япон д.

Мамлекеттик т ү з ү л ү ш ү

Россия – федеративдик мамлекет. Конституциясы 1993-ж. кабыл алынган. Башкаруу формасы – президенттик республика. Мамлекет башчысы – президент.

• Мыйзам чыгаруу бийлигинин жогорку органы – Федералдык парламент
• Федералдык чогулуш эки палатадан турат: Федерация Кеңеши жана Мамлекеттик дума. Аткаруу бийлигинин жогорку органы – өкмөт. Россияда көп партиялуу саясий система орун алган.
• Тышкы саясатта Россия – СССРдин мурасчысы, дүйнөлүк 5 улуу державанын бири.
• Россиянын 191 мамлекет менен дипломатиялык байланышы, 144 мамлекетте дипломатиялык өкүлчүлүгү бар.

Мамлекеттик түзүлүшү

Административдик - аймактык түзүлүшү боюнча РФ сы 88 бирдей укуктуу субъекттерден турат, анын ичинде 20 автономия республикасы, 7 край, 48 облус, 1 автономия облусу, 9 округ, федерация маанисиндеги эки шаар-Москва жана Сант-Петербург бар. Кийинки убактарда Россияда субъекттердин биригиши жүрүп жатат. Пермь облусу Коми -Пермяк округу менен биригип Пермь крайы деп аталып, Краснояр крайына Долган-Ненец жана Эвенк автономиялуу округдары, Камчатка облусуна Коряк автономиялуу округу кирди.

Калкы

• Калкынын саны боюнча дүйнөдө 9- орунда турат. Калкы 146,7 млн.киши.
• Россиянын демографиялык абалы начарлоодо, өзгөчө ири шаарларда төрөлг ө ндөрдүн саны кыскарууда.
• Кийинки көрсөткүчтөр боюнча ар бир кишиге 1000 кишиге 8 бала төрөлүүсү туура келет. Ал көрсөткүч боюнча жөнөк ө й эле калктын санын калыбына келтирүү жетишсиз.
• Калктын социалдык-экономикалык жашоо деӊгээлин көрсөткүч индикатор-өлүм-житим, өзгөчө балдардын өлүмү.

Калкы

• Россияда калктын орточо жыштыгы болжол менен ар бир км 2 жерге 8 кишиден, европалык бөлүгүндө 28 кишиден, азиялык бөлүгүндө-2 кишиден туура келет.
• Калк жыш жайгашкан район-Борбордук Россия, ал эми Азия жагынын түндүгүндө 100 км 2 аянтта адамдар жашабаган жерлер да бар.
• Баардыгы 1060 шаар, 2160 шаарча бар; 13 шаардын калкы 1 млндон ашык, 20 шаардыкы 500 миӊден 1 млнго чейин.
• Шаар агломерациялары Москва, Сант-Петербург, Нижний Новгород, Екатеринбург, Новосибирск шаарларынын айланасында калыптанууда.

Сант-Петербург

Москв а

Нижный Новгород

Екатеринбург

Новосибирск

Суроо: Батышынан кайсы мамлекеттер менен чектешет?

В)КЭР, КЭДР

А) Норвегия, Финляндия

А) Норвегия, Финляндия

Б)Белоруссия, Украина

Г)Монголия

Суроо:Россия Федерациясы канча укуктуу субъекттерден турат?

А) 20

В)9

Г)88

Г)88

Б)48

Суроо: Россияда канча шаар, канча шаарча бар?

В)2000 шаар,

2000 шаарча

А) 1060 шаар 2000 шаарча

Б)2160 шаар, 1060 шаарча

Г)1060 шаар 2160 шаарча

Г)1060 шаар 2160 шаарча

Суроо: Баардык жагынан башка мамлекеттер менен курчалган Россиянын батышындагы кайсы облус?

А) Калининград

А) Калининград

В)Курган

Г)Тюмень

Б)Ленинград

Суроо: Шаар калкы канча % ти түзөт?

А)71%

В)72%

Г)74%

Б) 73%

Б) 73%

1. 10-класстар үчүн «Дүйнөнүн экономикалык жана социалдык географиясы» деген китептен §27 окуп, дептериӊерге Россиянын өнөр жай жөнүндө конспект түзгүлө. 2. Контур карта менен иштөө. Окуу китебинин тексттин жана сүрөттөрдү пайдаланып, дүйнөлүк рынокко Россия өзүнүн продукциясын чыгарган багыттарды контур картага түшүргүлө .

Көӊүл бурганыӊарга

чоӊ рахмат!!!