Сөйлеу мәдениеті

Сабақтың тақырыбы: Сөйлеу мәдениеті
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Оқушылардың мәдениетті сөйлеу дағдыларын жетілдіру. Оқу - танымдық бағдарлы құзыреттілігін арттыру мақсатында ситуациялық сұрақ, дидактикалық ойындарды оқушыларға ұсыну. Мәтінді дұрыс оқып, әдемі жаза білуге үйрету.
Тәрбиелілігі: Оқушыларды үлкенді сыйлауға, құрмет көрсетуге, дөрекі сөздер айтпауға тәрбиелеу. Адамгершілік тәрбиесі.
Дамытушылығы: Оқушыларды жылдам ойлауға, кез - келген кедергіден өтіп пікірін еркін білдіре білуге дағдыландыру.
Сабақтың түрі: Іскерлік пен дағдықалыптастыру.
Оқыту әдісі: Дамыта оқыту
Көрнекілігі: Қызығушылығын арттыратыратын көрнекілік:қима материалдар.

Сабақтың барысы
I. Қызығушылықты ояту кезеңі:
Психологиялық дайындық
Үлкенге де сіз,
Кішіге де сіз,
Сәлем бердік сіздерге
Құрметпенен біз!
Оқушылардың көңіл - күйлерін анықтау.
- Оқушылар, бүгінгі сабаққа қандай дайындықпен, қандай көңіл - күймен келгендерінді білу үшін мынадай балақайларды көрсетемін. Бұл балақайларды көрсеткен кезде көңіл - күйлеріміз қайсысына сәйкес келсе қолымызды көтереміз.
- Жарайсыңдар, балалар! Бүгінігі сабаққа барлығымыз қуанышты боп, өте жақсы дайындықпен келіппіз ғой.
(Осы кейіптегі балақайларды бағалау фишкасы ретінде пайдаланамын.)
III. Үй тапсырмасын сұрау
11-жаттығу
IV. Мағынаны тану:
- Балалар, сөйлеу мәдениеті дегеніміз не?
- Сөйлеу мәдиенеті деп - қазақ тілін дұрыс және орынды қолдану. Ата - анаң, мұғалім мен құрбыларынмен сөйлескенде сөзі дұрыс, орынды қолдану керек. Өз ана тілінде де басқа тілде де дұрыс сөйлесу адамның қаншалықты мәдиенетті екенін көрсететінін жадымыздан шығармайық.
Әдеби тіл - дұрыс сөйлеудің үлгісі. Енді есімізге түсірсек мына суреттерге назар аударайық.
Ситуациялық жағдаяттар
1 - жағдаят. Көлікте орын жоқ, бір қария мінді, ол кезде сен отырғансың. Не істейсің? (Мен орнымнан тұрып, «Ата мына жерге отырыңыз» - деп, орнымды ұсынамын. )
2 - жағдаят. Көшеде бір әже ауыр сөмке көтеріп келе жатыр екен. Сен аулада ойнап жүргенсің. Не істейсің? ( «Әже маған беріңіз, сізге көмектесейін»- деп ауыр сөмкесін алып, үйіне апарып саламын.)
3 - жағдаят. Жақын досың ауырып жатыр. Сен не істейсің?(Досымның үйіне барып оның жақсы көретін кітабын апарып үйіне жағдайын білуге барам.)
Оқулықпен жұмыс.
1 - жаттығу.
Мақалды түсініп оқып,көшіріп жаз.

Әдеп басы-тіл.

2 - жаттығу. Мәтінді мәнерлеп оқы.

Мәтін мазмұнын талдау:

-Маржан қандай қыз?

-Әдептілікті қалай түсінесің?

-Әдепті деп қандай адамды айтады деп ойлайсың?

-Мәтінге ат қой.

Топтық шығармашылық тапсырма:

1-топ:
3 - жаттығу.

Әдептілікке байланысты қандай сөздер білесің? Оны сөйлеу кезінде өзің қолданасың ба?

2-топ:

Сәлемдесу үшін қандай сөздерді пайдалануға болады?Ал қоштасқанда ше?

Рөлге бөліп оқыту:

5 - жаттығу. Сұхбатты рөлге бөліп оқиды.

6-жаттығу Танысу сұхбатын толықтыр.

7-жаттығу. Мархабат етіңіз,өтінемін,ренжімесеңіз сөздерін қатыстырып сөйлем құрастыру.

V. Ой толғаныс: Топтық жұмыс.
«Тез ойла, сөз ойла» ойыны:
Шарты: 3 қатарға бүгінгі тақырып төңірегінде 3 сөз беріледі.
1 - топ - сыйластық.
2 топ - кішіпейілділік.
3 топ - инабаттылық
Сөздерін пайдалана отырып, оқушылар қысқа уақыт ішінде сөз ойлап табуы тиіс. Қай топ бірінші көп сөз тапса, сол топ жеңімпаз атанады.
Сыйластық: сыйла, тас, ас, тал, сыйлы....
Кішіпейілділдік: кіші, ішік, пейіл, іл, іш...
Инабаттылық: ана, ат, Инабат, ит, балық...
Бағалау.
Үй тапсырмасы.
8 – жаттығу Ребус шешу,ребус шеуіндегі сөз туралы әңгіме жазу.