Тил билсең - дил билесиң

Максаты: 

⇒ Тил билүүнүн пайдалары жөнүндө түшүнүк алышат;

⇒ Башка улуттук тилин түшүнбөөнүн кесепеттерин билишет;

⇒ Жомоктон турмуштук сабак ала алышат;

⇒ Жомоктун негизинде эссе жаза алышат;

Мугалим текстти окууга көрсөтмө берет!

     Жүзүм жөнүндө текст жазгыла!

     Жомокту түшүнүп окуп чыккыла!

                                                       Жүзүм жанжалы

         Бир бай чогуу жүргөн Ирандык,Румыниялык, Арап жана түрккө белгилүү бир өлчөмдө акча берип: " Каалаганыңарды сатып алгыла " - деп Кайрымдуулук көрсөтүптүр. Анда Ирандык: 

        - Бул акчага engur аламын - дептир.

        - Араб ага каршы чыгып:

        - Ой куу десе, мен engur алышты каалабайм. Мен ineb аламын  - дейт. Үчүнчү киши болгон түрк экөөнүн тең оюн кубаттабайт.

Тескериснче:

        - Мен engur дагы, ineb дагы албайм. Мен жүзүм алам - деп айтат.

        Болуп өткөндөргө көз салып олтурган румыниялык:

        - Койгулачы аларды. Менин istafil алгым келип жатат. Бул акчага да istafil алам - деп бакырат.

          Ар бири өзүнүн жактырган нерселерин алыш үчүн бири - бирине бакырып, уруша башташат. Ал гана эмес ошол жерде мушташа да кетишет. Бир убакта ал жерден өтүп бараткан бир акылман киши аларды көрүп,ажыратууга аракеттенет.

        Ирандык:

        - Бизге берилген акчага engur алабыз - деп айтат.

         Араб болсо:

        - ineb алабыз - дейт.

         Турк:

         - Мен жүзүм алалы - дедим эле деп бакырса румыниялык: 

           - Бир гана istafil алабыз - деп айтат.

          Акылман бул төртөөнүн каалоолорун уккандан кийин күлөт. Себеби алар төрт тилде сүйлөшкөндүктөн төрт түрдүү нерсени айткандай болушат. Негизи баары " жүзүмдү " өз тилдеринде айтышкан. Акылман аларга:

         - Унчукпай мени угуп тургула! Бул акчага ар бирңдин калоолоруңарды алып келем - деп айтат. Анан барып ал акчага жүзүм сатып алып, төртөөнө таратып берет.Ушуну менен түшүнүксүз маселе да чечилип калат.

Суроо - жооп:

1. Тил билсең - дил билесиң дегенди кандай түшүндүңөр?

2. Тил билүүнүн кандай артыкчылыгы бар экен?

3. Үч башка элдин адамынын жаңжалына эмне себеп болду?