"Жеңіл атлетика"

1. N, ń әріптерінің емлесі..

ң

mórtańba, eńbek, tańerteń, meń, zań.

1. 1928 – 1940 аралығында қолданылған латын графикасына негізделген қазақ әліпбиі.

ҚазОАК-тің 1928 жылдың 14 желтоқсанында өткен IV сессиясында бұл әліпби "х" және "f" әріптерінсіз бекітілді. Әріптердің жалпы саны - 29. 1928 - 1930 жылдар. © ҚР ОММ. 30 жылдардың соңына қарай мемлекеттің сыртқы саяси бағытына байланысты мемлекет жалпылай кирилге өтеді. Орыс графикасына құрылған әжаңа әліпбиді қолдай отырып, ұйымдастыру комитетінің кей мүшелері "қ" және "ғ" әріптерінен бас тартып, орнына "к" және "г" әріптерін қолдануды ұсынады.Дегенмен бұл ұсыныс қабылданбады. Бұл мәселе "ә", "ө" және "ү"әріптерінен бас тартып, орнына "о" мен "у" әріптерін орыс тіліндегі "ь" әрпі арқылы қолдану мәселесі айтылды. Тілшілер, әдебиетшілер мен педагогтар арасында араб-парсы сөздерінде кездесетін "һ" әрпі үлкен дау туғызды.  Ұзақ талқылаудан кейін араб-парсы сөздерінен енген сөздердің барына қатысты бұл әріп әліпбиде қалдырылды.  Ал орыс тілі арқылы келген ғылыми-техникалық терминдерді дұрыс жазу мақсатында жаңа қазақ әліпбиіне "ц", "ч", "щ", "ъ", "ь", "э", "ю", "я" әріптерін енгізу шешімі қабылданады.  Осылайша, орыс графикасына негізделген 41 әріптен тұратын (32 әріп орыс тілінен және қазақ тілінің ерекшелігін сақтайтын 9 әріп) жаңа қазақ әліпбиі 1940 жылы Қазақ КСР Жоғары Кеңесінің Президиумында бекітіледі.

3. Мәтінді латын графикасына негізделген әріптермен жазып шығыңыз:

Қазақ халқының рухани мәдениетінің аса маңызды бөлігін ғасырлар бойы жинақталған салт-дәстүрлері құрайды. Дәстүрлер – жеке тұлғаның рухани – адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған күрделі қоғамдық – қатынастар жүйесі. Ол қасиеттерге Отанға және өз халқына, оның тарихына, мәдениетіне деген махаббат, оны қорғауға дайын болу, достыққа адалдық, бірлікке, ынтымаққа тырысу, туысқандықты жанарту, антқа адал болу, аманат сақтау, түп – тамырынды білу, ата – баба аруағын сыйлау, үлкендерді құрметтеу, әке үйін, “қара шаңырақты” дәріптеу, қонақжайлық, құдалық дәстүрлері, т.б жатады. Сондай – ақ дәстүрлер құрамына ұлттық және діни мейрамдар да кіреді.

Qazaq halqynyń rýhanı mádenıetіnіń asa mańyzdy bólіgіn ǵasyrlar boıy jınaqtalǵan salt-dástúrlerі quraıdy. Dástúrler – jeke tulǵanyń rýhanı – adamgershіlіk qasıetterіn qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan kúrdelі qoǵamdyq – qatynastar júıesі. Ol qasıetterge Otanǵa jáne óz halqyna, onyń tarıhyna, mádenıetіne degen mahabbat, ony qorǵaýǵa daıyn bolý, dostyqqa adaldyq, bіrlіkke, yntymaqqa tyrysý, týysqandyqty janartý, antqa adal bolý, amanat saqtaý, túp – tamyryndy bіlý, ata – baba arýaǵyn syılaý, úlkenderdі qurmetteý, áke úıіn, “qara shańyraqty” dárіpteý, qonaqjaılyq, qudalyq dástúrlerі, t.b jatady. Sondaı – aq dástúrler quramyna ulttyq jáne dіnı meıramdar da kіredі.