Конспект урока по крымскотатарскому языку

ДЕРС КОНСПЕКТИ 4 сыныф

Дерснинъ мевзусы: «Ресим узеринде иш. »

Дерснинъ макъсады:

1. Окъутув.

Предметные :

• ресимнен чалышув, ресимге эсасланып тариф этмек, метин тизмеге алыштырмакъ.;

Личностные

• мустакъиль тарзда керек мадделерни сечип, тасниф этмеге огретмек;

• талебелернинъ дюньябакъышыны, тиль ве лугъат байлыгъыны зенгинлештирмек;

1. Тербиелев:

Метапредметные

• тувгъан тильге севги дуйгъуларыны ашламакъ;

• сёзге урьмет тербиелемек.

Дерс теминаты: дерслик, джедвель, презентация, ресимлер, даркъатма карточкалар.

Дерс кетишаты

I.Тешкилий къысым. Селямлашув, джедвель боюнджа талебелерни къайд этюв.

II. Бильгилернинъ тешкерюви.

1. Фронталь сорав:

-Бугунь айнынъ къачынджы куню?

-Шимди насыл йыл мевсими ?

-Бугунь ава насыл?

1 Вазифе. «къыш» сёзюни фонетик талиль япмакъ.

III. Окъув фаалиетнинъ мотивациясы, талебелерни дерснинъ макъсадынен танытув.

1. - Тапмаджанынъ джевабыны тапынъыз:

Аюв юкъугъа далгъан,

Насыл мевсимде бу олгъан? (къышта)

Мевзуны ачыкъламакъ июн талебелер къыш акъкъында шиирлерден парчаларны окъуйлар.

2. - Къыш энъ тылсымлы мевсимлерден бири. Бу мевсим девамында тосат-тосат къар ягъа, аяз ерни бузлата, пенджерелернинъ джамларыны тылсымлы орьнеклеринен сюслендире.

-Демек, ресимлерге бакъып, дерсимизнинъ мевзусы насыл йыл мевсиминен багълы оладжакъ? (Слайд №1-4)

3. Талебелерни дерснинъ мевзусынен ве макъсатларнен танытув: (Слайд №5,6)

- Дерсимизде насыл ишлернен мешгъуль оладжакъмыз?

- Бойлеликнен, балалар, бугунь бизни аджайип иш беклей, биз ресим узеринде чалышаджакъмыз, ресимге эсасланып тариф этмеге, метин тизмеге огренеджекмиз.

IV . Мевзунынъ актуализациясы.

1. Ресимни козьден кечирюв.

- Ресимде насыл мевсим костериле?

- Даа не тасвирленген, нени коресиз?

- Кок насыл тюсте?

- Ер устюнде, дамларнынъ тепесинде къар насыл тюсте, чокъмы, азмы?

- Тереклернинъ пытакълары насыл?

- Инсанлар насыл кийинген?

- Балалар не япалар?

- Ресимге бакъкъанда насыл дуйгъулар пейда ола, къуванч я да кедер?

- Рессам къыш мевсимнинъ гузеллигини тасвир этип олдымы?

- Ресимни насыл адландырмакъ мумкюн? (къыш эгленджелери (зимние забавы), тылсымлы къыш, къыш… ).

Эр бир талебе озь вариантыны къуллана билир.

1. Талебелер оджа ярдымы иле ресимге келишкен план тапалар.

1 Вазифе.

План №1.

• Сары япракълар.

• Куньлернинъ къыскъарувы.

• Къара булутлар.

• Авушыджы къушлар.

План №2.

• Къыш куню.

• Ава акъкъында икяе.

• Къарлы сокъакъ;

• Тереклернинъ гузеллиги.

• Зевкълы оюнлар.

План №3.

• Ачыкъ кок.

• Сыджакъ куньлер.

• Ешиль чёллер.

• Биринджи чечеклер.

Планнынъ догъру шекили. (Слайд №7)

3.Талебелер келишкен планыны дефтерлерине кочюрип язалар.

V.Раатлыкъ дакъикъасы. (Слайд №8)

А) Къолларны котердик, терек киби салладыкъ.

Къуш киби учтыкъ, япракъ киби тёкюльдик, еримизге отурдыкъ.

Б) Козь гимнастикасы.

4.

2 Вазифе. Берильген сёзлернинъ терджимесинъ тапынъыз. (Слайд №9)

коньки ве лыжалар снежок

къар данеси санки

къар топу къар

коньки и лыжи снеговик

къардан адам снег

чана снежинка

Интерактив тахтада «Лугъат» сёзлери догъру шекильде косьтериле. (Слайд №10)

Лугъат

КЪАР – снег,

КЪАР ДАНЕСИ - снежинка

КЪАР ТОПУ - снежок

КЪАРДАН АДАМ – снеговик

ЧАНА – санки

КОНЬКИ ВЕ ЛЫЖАЛАР - коньки и лыжи

3 Вазифе. Карточкаларда берильген вазифелер арасындан къыш оюнларыны тапынъыз :

Эвни джыйыштырмакъ, чананен къырдан таймакъ, савут ювмакъ, къар топларнен ойнамакъ, къартбабамнен терек сачмакъ, къардашыма масал окъумакъ, къардан адам япмакъ, коньки ве лыжаларнен таймакъ, сокъакъта къарнен ойнамакъ.

Интерактив тахтада 3-юнджи вазифенинъ догъру шекили косьтериле. (Слайд №11)

Къыш оюнлары

Чананен обадан таймакъ

Къар топларнен ойнамакъ

Къардан адам япмакъ

Коньки ве лыжаларнен таймакъ

Сокъакъта къарнен ойнамакъ

Карточка №1

4 Вазифе. Берильген метинде базы сёзлер джоюлгъан, оларны тюшюнип язмакъ керек. Бу иште сизге №1 карточка ярдым этер. Метинге серлева къоюнъыз.

Къыш. Ава _________, къарлы ве ___________. Бутюн ер ______ къарнен орьтюли: эвлернинъ дамлары _______ къалпакъ кийдилер, тереклер _____ шал багъладылар, орталыкъны терен къар ёргъаны къаплады. 

___________ кунеште йылтырай.

  Балалар _______ кельсе, пек къуваналар. Олар къарлы аваны бегенелер. Балалар ве буюклер зевкъ ве къуванчнен къар топу ойнайлар, къардан _______ ясайлар, _______ таялар.

Не къадар гузель къыш оюнлары!

Интерактив тахтада 5 вазифенинъ толу шекили косьтериле. (Слайд№12)

Къыш. Ава ачыкъ, къарлы ве аязлы.

Бутюн ер бем-беяз къарнен орьтюли: эвлернинъ дамлары беяз къалпакъ кийдилер, тереклер беяз шал багъладылар, эр ерни терен къар ёргъаны къаплады.  Беяз къар кунеште йылтырай.

Балалар къыш кельсе, пек къуваналар. Олар къарлы аваны бегенелер. Балалар ве буюклер зевкъ ве къуванчнен къар топу ойнайлар, къардан адам ясайлар, чананен таялар.

Не къадар гузель къыш оюнлары!

5 Вазифе. Берильген метинден ифадели тиль васталарыны тапмакъ. (Слайд№13)

Къыш. Ава ачыкъ, къарлы ве аязлы. Бутюн ер бем-беяз къарнен орьтюли. Беяз къар кунеште йылтырай.

Эвлернинъ дамлары беяз къалпакъ кийдилер. Тереклер беяз шал багъладылар. Эр ерни терен къар ёргъаны къаплады. 

  Балалар къыш кельсе, пек къуваналар. Олар къарлы аваны бегенелер. Балалар ве буюклер зевкъ ве къуванчнен къар топу ойнайлар, къардан адам ясайлар, чананен таялар.

Не къадар гузель къыш оюнлары!

Догъру джевап :

Ава ачыкъ – метафора Эр ерни терен къар ёргъаны къаплады – метафора Дамлары беяз къалпакъ кийдилер – джанландырув Тереклер беяз шал багъладылар – джанландырув

V. Пекитюв.

6 Вазифе. Шиир тизмек. (Слайд №14)

Къыш

Боранлы _________ кельди, (не?)

Сувукъларны кетирди.

Эр ерни _________ япты, (насыл?)

Тереклерни бузлатты.

Орталыкъта шамата,

Къыш куньлери _________ . (къайда?)

Пек севелер _________ (кимлер?)

_____ ____ япмагъа, ( неден? не?)

_____ ойнамагъа. (нени?)

Интерактив тахтада 6 вазифенинъ догъру шекили косьтериле. (Слайд№15)

Къыш

Боранлы _аяз__ кельди,

Сувукъларны кетирди.

Эр ерни _беяз_ япты,

Тереклерни бузлатты.

Орталыкъта шамата,

Къыш куньлери _азбарда_.

Пек севелер _балалар_

Къардан_ _адам_ япмагъа,

Къар топу ойнамагъа.

6 Вазифе. Ресимге бакъып айтынъыз, рессам насыл ренкте бояларны къулланды ? Оларнынъ адларыны догъру языныз.

VI. Рефлексия. (Слайд№16)

- Бу дерсте не янылыкълар бильдинъиз ?

- Насыл вазифелер меракълы корюнди ?

- Ресим устюнде чалышмакъ къыйын я да къолай корюнди ?

- Дерсимизде къойгъан макъсатларгъа ириштикми ?

VII. Эвге вазифе.

1 севие : «Къыш» мевзусына багъышлангъан учь джумле тизмек + ресим япмакъ.

2 севие : «Къыш» мевзусына багъышлангъан беш джумле тизмек, «кунь» сёзюни фонетик талиль япмакъ + ресим япмакъ.

1Вазифе Приложение

План №1.

• Сары япракълар.

• Куньлернинъ къыскъарувы.

• Къара булутлар.

• Авушыджы къушлар.

План №2.

• Къыш куню.

• Ава акъкъында икяе.

• Къарлы сокъакъ;

• Тереклернинъ гузеллиги.

• Зевкълы оюнлар.

План №3.

• Ачыкъ кок.

• Сыджакъ куньлер.

• Ешиль чёллер.

• Биринджи чечеклер.

2 Вазифе. Берильген сёзлернинъ терджимесинъ тапынъыз. (Слайд №6)

коньки ве лыжалар снежок

къар данеси санки

къар топу коньки и лыжи

къар снеговик

къардан адам снег

чана снежинка

3 Вазифе. берильген вазифелер арасындан къыш оюнларыны тапынъыз :

Эвни джыйыштырмакъ, чананен обадан таймакъ, савут ювмакъ, къар топларнен ойнамакъ, къартбабамнен терек сачмакъ, къардашыма масал окъумакъ, къардан адам япмакъ, коньки ве лыжаларнен таймакъ, сокъакъта къарнен ойнамакъ .

Карточка №1

4 Вазифе. Берильген метинде базы джумлелер джоюлгъан, оларны тюшюнип язмакъ керек. Бу иште сизге №1карточка ярдым этер. Метинге серлева къоюнъыз.

Къыш. Ава _________, къарлы ве ___________. Бутюн ер ______ къарнен орьтюли: эвлернинъ дамлары _______ къалпакъ кийдилер, тереклер _____ шал багъладылар, орталыкъны терен къар ёргъаны къаплады. 

___________ кунеште йылтырай.

  Балалар _______ кельсе, пек къуваналар. Олар къарлы аваны бегенелер. Балалар ве буюклер зевкъ ве къуванчнен къар топу ойнайлар, къардан _______ ясайлар, _______ таялар.

Не къадар гузель къыш оюнлары!