Сохранение здоровья

Эмне үчүн аш тузуна йод кошулат?

Туз-аш тузу, кайнатма тузу, ашкана тузу деген аттар менен колдонулуучу, тамак-ашка татымал катары колдонулуучу түзсүз кристалл зат болуп эсептелинет. Туз табиятта кеңири тараган минералдык зат болуп, адамдардын жашоосунун ажырагыс бөлүгү болуп эсептелинет. Тузсуз жашоону элестетүу кыйын. Себеби адамзаттын бир да күнү жок тузду иштетпесе. Туз жашообуздун ажырагыс бир бөүгү болуп эсептелинет. Аны күнүмдүк рационубуздагы бардык тамактарга кошобуз. Туз тамакка даам берүү үчүн гана эмес, адамдын организмине да керектүү болгон минералдык зат. Туздун организмде көбөйүп кетиши ички органдардын, негизинен бөйрөк жана жүрөк- кан тамыр системаларынын ооруларына алып келет. Азайып кетиши болсо депрессия, нерв жана психологиялык ооруларга, тамак сиңирүү системасына, жүрөк-кан тамыр системасынын ооруларына,остеопороз, анорексия ж.б. оорууларга алып келет. Ошондуктан тузду нормада иштетүүнү үйрөнүшүбүз керек.

Ал эми темага кайтатурган болсок- Эмне үчүн аш тузуна йод кошулат?

Азык-түлүк дүкөндөрүнөн тузду сатып алганыбызда сыртыдагы жазууга маани берип карасак:”Йоддолгон аш тузу”- деген жазууну көрөбүз. Эмне деп ойлойсуңар, эмне үчүн тузга йод кошулат? Эмне үчүн башка элемент эмес йод кошулат? Эмне үчүн йод тузга кошулуп даярданылат? Бул суроого жооп төмөнкүдөй: аш тузуна йоддун кошулушунун негизги себеби калкансымал бездин оорууларынын көбөйүшү болуп эсептелинет. 1924-жылы АКШда, Тынч океанынын түндүк-батышында калкан сымал бездин оорулары- богок ооруусу көп санда катталган. Бул топуракта йоддун аздыгы жана тамак-ашта анын жоктугу менен шартталат. Организмдеги йодду нормалдаштырууда ар кандай ыкмаларды, курамында йод көп болгон азык-заттарды, дары каражаттарды колдонуу менен йодду ордуна келтирсе болот. Бирок бул бир кыйла татаал жана узак прорцесс болгондуктан адамдарга жардам берүүнүн башка ыкмасын табуу керек болуп калат. Мындай шартта америкалыктар швейцариялык практиканы колдонууну чечишет. Тузга йод кошо башташты. Мунун натыйжасында оорулууларды каттоо азая баштады. Биздин чөлөмдө болсо аш тузуна йод кошуу мурдакы СССР доорунда 1930-жылдарда башталган. Ушунан улам аш тузуна йод кошуу стандарт болуп калган.