Абанын нымдуулугу

Тема: § 17 Абанын нымдуулугу .

Аны өлчөөнүн жолдору.

ФИЗИКА

8-класс

Билим берүүчүлүк максаты

О куучулар термелүүнүн касиеттери, чоңдуктары жана бирдиктери жөнүндө кенири түшүнүк алышат

Өнүктүрүүчүлүк

максаты

Алган билимдери боюнча жашоосунан мисал келтирип, фонтазиясы өөрчүйт ;

Тарбия берүүчүлүк максаты.

Натыйжага жете алат, эгер : Окуучулар: термелүүнүн касиеттери, чоңдуктары жана бирдиктери жөнүндө кенири түшүнүк алышса

Турмуштагы мисалдарды угуп ж/а байкоо м/н ойлоо сезимдерин калыптандырышат.Таанып

Алган билимдери боюнча жашоосунан мисал келтирип, фонтазиясы өөрчүтсө

билүү жөндөмдөрүн жогорулатышат. Тазалыкка,тыкандыкка тарбияланышат.

Натыйжага жете алат, эгер окуучулардын:мисалдар

ды кунт коюп угуусу, ойлонуусу терең болуп,кызыгуусу артып,жаңыланса.

• Сабактын тиби : Жаңы теманы түшүндүрүү.
• Сабактын формасы : Аралаш.

• Сабактын ыкмасы: Интерактивдүү.

• Сабактын жабдылышы : Проектор , компьютер , акылдуу доска, с үрөттөр жана карточкалар,магниттер .

• Баалоо үчүн улуттук буюмдар ( ээр, чүк ө,комуз)

• Сабактар аралык байланыш : М атематика, химия,биология,география,адабият.

Келгиле, элестетип көрөлү. Көзүңдү жум, терең дем алабыз. Өзүңүздү деңиз жээгинде элестетиңиз. Толкундардын шыбырашы кулактарды жагымдуу кытыгылап, көздөр деңиздин чексиз көгүлтүрүнө кубанып, өпкө жытын башка эч нерсе менен чаташтырбай турган өзгөчө абага толот. Элестетиңизби ?

Эми чөлгө, чексиз кумдуу дөбөлөргө көчүп кетели. Сиз жерлердин ортосунда олуттуу айырманы сезесизби? Башкача дем алабы? Албетте! Бирок эмне үчүн?

Мунун баары абанын ар кандай нымдуулугуна байланыштуу.

Интуктивдик түрдө сиз кайсы жерде аба көбүрөөк нымдуу экенин оңой эле аныктай аласыз: суу сактагычтардын жээгинде, бассейнде, ваннада. Бирок физикада нымдуулук деген эмне? Аны сандык жактан өлчөөгө болобу? Ал эмнеден көз каранды? Ушул жана башка көптөгөн суроолорго биз бүгүнкү темада жооп алабыз.

Эгерде буунун ар кандай абалын ажырата турган болсок, алар буу анын суюктугу менен болгон өз ара аракеттенүүсү менен аныкталат. Эгерде кандайдыр бир суюктук жабык идиштин ичинде болуп, буулануу процесси жүрүп жатканын элестетсек, анда эртеби-кечпи бул процесс бирдей убакыт аралыгындагы буулануу конденсация жана динамикалык тең салмактуулук деп аталган нерсе менен компенсациялана турган абалга келет

Каныккан буу  - суюктугу менен термодинамикалык тең салмактуулукта турган буу. Эгерде буу каныкпаган болсо, анда мындай термодинамикалык тең салмактуулук болбойт.

Аныктама. Абанын нымдуулугу абадагы суу буусунун курамын көрсөткөн чоңдук.

Биздин планетада суу тынымсыз бууланып турат: дарыялардын, көлдөрдүн, деңиздердин, океандардын беттеринен, ошондой эле өсүмдүктөрдүн жана муз катмарларынын. Атмосфера дайыма суу буусу менен толтурулат – дал ушул жерде нымдуулук түшүнүгү пайда болот.

Абанын нымдуулугу  андагы суу буусунун мазмуну.

Нымдуу абанын негизги мүнөздөмөлөрү болуп төмөнкүлөр саналат:

1. абадагы суу буусунун тыгыздыгы;

2. салыштырмалуу нымдуулук.

Абсолюттук нымдуулук  - бир куб метр абадагы нымдуулуктун өлчөмү.

Абсолюттук нымдуулук белгиси:

ρ, өлчөө бирдиги:  

Салыштырмалуу абанын нымдуулугунун белгиси: φ

Өлчөө бирдиги: %.  

Нымдуулукту өлчөөчү приборлор

Негизги нымдуулукту өлчөөчү приборлор болуп психрометрдик, түктүү жана конденсация гигрометрлери саналат. 

Түктүү гигрометр

3. Конденсация гигрометри

Бышыктоо:

1.Буулануу деп эмнени айтабыз?

2.Абанын кымдуулугу деген эмне?

3Абанын нымдуулугу кандай чоңдуктар менен мүнөздөлөт?

4.Нымдуулукту өлчөөчү куралдар кайсылар?

Үйгө тапшырма : §17