"Көктем келді" М.Әлімбай

Алматы қаласы Наурызбай ауданы 

№ 188    мектеп-гимназия    бастауыш  сынып  мұғалімі Асанова Айида

    Тақырыбы: «КӨКТЕМ КЕЛДІ.» Мұзафар.ӘЛІМБАй

                                                             Мүбарак.Жаманбалинов

Сабақтың мақсаты:

I.Білімділік:  «Көктем келді»өлеңінің мазмұны мен мағынасына түсінік беру. Өлеңнің шумақтарын мәнерлеп,түсініп оқи білуге жаттықтыру, көркем тілде мазмұндай білуге үйрету.  

II. Дамытушылық:Оқушылардың есте сақтау,талдау,салыстыру,өз беттерімен ойлау дағдыларын дамыту,жүйелі мәнерлеп сөйлеу,өз білімдерін бағалай білуге дағдыландыру. III. Тәрбиелік:Жауапкершілікке,бірін-бірі сыйлауға,табиғаттысүйіп,аялай білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ. Сабақтың әдісі:сұрақ-жауап,түсіндіру,ой қозғау,тірек сызба. Сабақтың қөрнекілігі:Көктем мезгілін бейнелейтін илюстр  суреттер:

М.Әлімбаевтың суреті, Тірек сызба,сөзжұмбақ,интерактивті тақта. Пән аралық байланыс: Дүниетану ,бейнелеу өнері,қазақ тілі.

Сабақтың барысы:

 I.Ұйымдастыру кезеңі                                          1 мин

 Міне,балалар біз бүгін өзіміздің біліміміз бен біліктілігімізді көрсету үшін сыныпты бес  топқа бөліп отырмыз.                                    

1) «наурыз» 2)   «сәуір» 3) «мамыр»4) «Бәйшешек5) «Жауқазын

  Әр топ парақшаға  берілген сөздермен бір-біріне тілек айту.

Талап————-          Өсек—————          Отан——-

Еңбек————–       Өтірік————-        Ел——–         

Рақым————        Мақтаншақ———-  Халық———–

Терең ой————–   Еріншек————-    Ата-ана———–

Қанағат————–     Қызғаншақ————-  Мектеп————–

Білім———————  Ұқыпсыз—————–    Туған жер————–

Тілек айтып болған соң, әр топ өз аттарына « сөзжұмбақ » құрастыру арқылы қорғайды.  

1топ « Наурыз»                                                                 2 топ «сәуір»

Жасыл дөңге,көк белге, Бәйшешектен білеміз, Жаңбыр төгіп өткенде,                 Көктем келіп қалғанын                                    Жауқазындар бүр жарып Мәз боламыз, күлеміз, Құлпырады көктемде.Көрсек гүлін жарғанын.  

3 топ. «мамыр»                                          5 топ  «Қызғалдақ»

 Ақ жаңбырға шомылып,                          Қазақстан- біліп ал,                  Қызғалдаққа көміліп,                                Қызғалдақтың отаны.                                                                                 Туған жердің алабы                                 Қызғалдақпен шықты ғой,

Көздің жауын алады                               Біздің елдің атағы                            

      4 топ

«Бәйшешек» Наурыз туа қар астынан қылтиып

Ақ гүл шығар   сүйіншілеп көктемді                                                                                                                              

Жер қараяр,қар арылып,күн жылып,                                                           Бәйшешектер тұрар жауып бөктерді.

Үй тапсырмасын сұрау                                     9 мин                        

    ІІ. Үй тапсырмасын тексеру, бағалау.  

Әр топтан 1 оқушыға Әнуарбек Дүйсенбиевтің «Атай» өлеңін мәнерлеп оқыту, сұрақ қою арқылы білімдерін бағалау.  

1) –Өлеңнің мазмұны кім жайында?

- Өлеңнің мазмұны атай жайында.  

2) –Өлеңдегі негізгі ой не?

— Негізгі ой атайдың еңбекқорлығы, әңгімешілдігі жайлы.  

3) –Өлеңде жылдың қай мезгілі жайлы айтылады?

—Жылдың көктем мезгілі жайлы айтылады  

4)- Сурет бойынша көктемгі еңбек түрлерін атау.

Көктемгі еңбек түрлері: Жер жырту, ағаш отырғызу, ағаш діңін әктеу, егіс алақабын дайындау т.б

5) –Далаға көктем келді деп бастап сурет бойынша  әңгіме құрау

III.Өткенді пысықтау.

«Ой  шақыру  стратегиясы»

Мұзафар Әлімбайдың «Кім  жомарт? Не  жомарт? Өлеңіндегі  төрт  жомартты  атаңыз.

IV.Мақсат  қою  кезеңі.   Мұзафар  Әлімбай.

Қызығушылығын ояту                                           1 мин

Миға шабуыл

«Пресс-конференция»ойыны.

Шарты :сыныптағы кішкене балғын зерттеушілер М.Әлімбаев туралы  мәліметтер жинау,бірін-бірі тыңдай білу. Сыныптағы  журналистер зерттеушілерге сұрақ қояды.

  Балғын зерттеушілер сұрақтарға жауап  беруі тиіс. Мұғалім «жетекші ғалым» ретінде жауаптарды толықтыруын

а) Берілгентапсырманыорындау  2 мин

    V . Жаңа сабақ                                                   25 мин

Сөзжұмбақ шешу. Мына  суреттердің  бірінші әрпін алыпсөзқұрасаңдар бүгін танысатын өлеңнің аты шығады.  

К-көбелекК-көкек Ө-өрмекші     Е-елік К-көгершін   Л-лақ Т-тасбақа   Д-дуадақ Е-ешкі         І-ін М-мысық Сөзжұмбақшешуі: Көктемкелді

Сергітусәті Аяқпенен топ-топ-топ,

Қолымызбенсоқ-соқ-соқ,

Біроңға,бірсолға

Айналайықкелмұнда.

Қолымыздысілкейік,

Басымыздышайқайық,

Біроңға,бірсолға,

Айналайықкелмұнда.  

Бүгін Мүбарак Жаман балинов пен Мұзафар Әлімбаевтың «Көктем келді» өлеңдерімен танысамыз. Мүбәрак Жаманбалинов - 1924 жылы Павлодар облысының Железинка ауданындағы Тәттімбет деген ауылда туған балаларақыны.

Мүбарак Жаманбалинов өлеңін әр топ мәнерлеп оқу.  

І топ.-Өлеңді жазған кім? -Өлеңді жазған М. Жаманбалинов.  

ІІ топ. –Өлең жылдың қай мезгілі жайлы? -Өлең көктем мезгілі жайлы.  

ІІІ топ. –Өлеңнің мазмұнына сай қандай ат қоюға болады? -Өлең көктемгі ауа-райы жайлы болғандықтан « Көктем келді» деп аталады.  

IY топ-Өлеңге сай қимыл қозғалыс жасау.

Y топ- Көктем  тақырыбына  байланысты өлең  оқу  

Күркіреді күн-күн… Терезелер шың-шың… Жауды жаңбыр топ-топ… Шелек-шелек көп-көп! Жон арқаңды тос-тос, Күнбағыс, тез өс-өс!  

Келесі танысатын өлеңіміз Мұзафар Әлімбаевтың «Көктем келді» Өлеңі.

МұзафарӘлімбаев (1923жылы 29 қазан)

Павлодар облысы, Шарбақтыауданы, Маралдыауылындатуған Жазушы, ақынның 300 өлеңінеәнжазылған.Өлеңдері 38 тілгеаударылған

«Меніңойыншығым, «Отпенойнама», «Шынықсаңшымырболасың» кітаптары бар.

    Оқулықпенжұмыс                                        

а)  түсіндіру        

1.Өлеңді мәнерлепоқу. 2. Әршумақтыжеке-жекеоқытып, айтылыптұрғанойдытоптастыру. 3. Өлеңдііштейоқу. 4. Өлеңдідауыстапоқыту. Өлеңсоңындағытапсырмалардыорындау.                                                             

VI.Жаңа  тақырып  бойынша  түсінгендерін  тексеру

1- тапсырма.Көктем белгілері: І. топ. Судың  үш  күйі -Күн жылуынан көлдің мұзы, жердегі аппақ қар ериді. ІІ. топ. Ауа-райы құбылыстары-(Аспанда күн күркіреп, найзағай ойнайды, жаңбыр жауады. ІІІ. топ.Табиғаттағы   өзгерістер.( Ағаштар бүршік жарады,.Жердің беті кілем төсегендей құлпырады.

IY. топ.Көктемнің  алғашқы  гүлдері туралы әңгімелеу                                                                              Y . топ.«Көктем  келді  далама» Топтастыру     

VII .Сабақты  қорыту.

М.Жаманбалинов Көктем келді  

М.Әлімбаев Көктем келді Тірек сөздер

Күн Күркіреді Жылыды Жаңбыр Шелектеп көп жауады Сіркіреп жауды Өсімді

Күнбағыс Әр түрлі гүлдер  

Шығармашылық  тапсырма  

І топ. Слайд бойынша « Көктем келді» тақырыбында эссе жазу. ІІ- топ. 5 жолды өлең құрастыру. ІІІ-топ. Көктем тақырыбында сурет салу.

IY-топ.Көктем тақырыбын  мүсіндеу

Y -топ. Алғашқы гүлдер.аппликация.

Семантикалық карта(интерактивті тақтамен жұмыс ) Слайдта кесте жасалады.Оқушылар авторларға  қатысты шығармаларды тауып  «+» таңбасын қояды