Айлананын узундугу. Тегеректин аянты.

Ж.Жамгырчиев атындагы жалпы орто билим берүү мектеби Математика 6-класс. Мугалим: Жайлообек к Клара

Сабактын темасы: Айлананын узундугу жана тегеректин аянты.

Сабактын максаты: Айлананын узундугу жана тегеректин аянты түшүнүктөрү менен таанышабыз. Формуланы пайдаланып көнүгүү иштөө менен бирге билим-билгичтик, көндүмдөрүбүздү калыптандырабыз. Алган билимибизди турмушта пайдалана билүүгө үйрөнөбүз.

Алтын эреже:

Дистанттык окууга жоопкерчиликтүү мамиле кылабыз.

Ынтызарлык менен берилген тапшырманы түшүнүп аткарууга аракеттенебиз.

Өздүк гигиенаны сактайбыз жана ар бирибиз өз милдетибизди так аткарабыз.

Аныктама: Борбор деп аталган кандайдыр бир чекиттен бирдей алыстыкта жайгашкан тегиздиктин чекиттеринин көптүгү айлана деп аталат.

r - радиус

О - борбору

А

О

М

d = 2r

d - диаметр

ОМ - радиус

АВ - диаметр

Айлананын чекитин анын борбору менен туташтыруучу кесинди радиус д. а.

В

Айлананын эки чекитин анын борбору аркылуу өтүп, бириктирген кесинди диаметр д.а.

Айлананын узундугу π санын айлананын диаметринин узундугуна көбөйткөнгө барабар.

d = 2r

Пайдаланып айлананын узундугун табуунун формуласын төмөнкүчө жазып алабыз.

С=2

C – айлананын узундугу

π ≈ 3,14

Иррацианалдык сандардын арасында бир өзгөчө сан бар, ал сандын так маанисин алуу үчүн канчалаган кылымдардан бери окумуштуулар изилдеп келет. Ал кызыктуу сан менен биз турмушубузда «айлананын узундугун жана тегеректин аянтын табууда кездешебиз. Биз сөз кылып жаткан кызыктуу, ары табышмактуу бул – π (пи) саны. б.з.ч 340-282-ж байыркы грек окумуштуусу Евклид өзүнүн эмгегинде айлананын узундугу боюнча маалымат калтырган. Кийин б.з.ч. III к грек окумуштуусу Архимед «Тегеректи өлчөө» деген китебинде пи санынын кыйла так маанисин эсептеп чыккан. Ал эми илимде биринчи жолу π тамгасы менен белгилөөнү англиялык математик У. Джонс 1706-жылы колдоно баштаган . Гректин «периферия» айлана деген сөзүнүн баш тамгасынан белгилеген. π санынын маанисин чектүү ондук бөлчөк аркылуу туюнтуу мүмкүн эмес. XV к Орто Азиялык математик аль-Каши «пи» санынын маанисин 16 ондук үлүшкө чейин эсептеген. Бүгүнкү техниканын заманында пи санын 31 триллион орундуу абалы эсептелип бул тармакта жаңы рекорддго жетишкен. Бул ийгиликтин ээси Японияда жашаган Google компаниясынын кызматкери Эмма Харука .

У. Джонсон

1675 - 1749-жж

Эмма Харука Ивао

Аныктама: Айлана менен чектелген тегиздиктин бөлүгү тегерек деп аталат.

К

О - борбору

О

L

ОК - радиус

МL - диаметр

М

М 1 : Айлананын радиусу 2,5 см болсо, анын узундугун тапкыла.

Б е р и л д и:

С=2

r = 2,5 см

π = 3,14

С-?

С=2∙3,14∙2,5см

С=16,7см

М 2 : Кыргыздын ордо оюну тегерек аянтчада өткөрүлөт. Анын диаметри көбүнчө 14 м болот. Ордону чектеп турган айлананын узундугун тапкыла.

Б е р и л д и:

С=2

d = 2r

d = 14 м

r = d:2

π ≈ 3,14

С-?

С=2∙3,14∙7м

С=43,96м

М 3 : Айлананын узундугу 15,7 дм болсо, анын радиусунун жана диаметринин узундуктарын тапкыла.

Б е р и л д и:

;

С=2

d = 2r

С = 15,7 дм

r -?, d - ?

r = 2,5 дм :

d = 5дм

М 4 : Боз үйдүн ээлеген орду тегерек формасында болоору белигилүү. Анын диаметри орточо 5 м болот. Боз үйдүн ээлеген ордунун аянтын тапкыла.

Б е р и л д и:

d = 5 м

r = 2,5

r = d:2

S -?

S=19,625

ӨЗ БИЛИМИҢЕРДИ ТЕКШЕРИП КӨРГҮЛӨ

Тегеректи чектеп турган сызык … болот.

тегерек

айлана

диаметр

Айлананын борбору менен анын кандайдыр бир чекитин туташтырган кесинди … деп аталат.

диаметр

узуну

радиус

… С=2πr формуласы менен эсептелет.

Айлананын узундугу

Айлананын жаасынын узундугу

Тегеректин аянты

Айлананын узундугунун анын … болгон катышы π санына барабар.

радиусуна

диаметрине

борборуна

Тегеректин аянты … формула менен эсептелет.

С=2πr

S=a∙b

Тапшырма окуу китебиңердин 205 бетиндеги

№ 409 жана № 411

КӨҢҮЛ БУРГАНЫҢАРГА ЧОҢ РАХМАТ!

Введите сюда текст вопроса

Введите сюда текст вопроса

Введите сюда текст вопроса

Введите сюда текст вопроса

Введите сюда текст вопроса

Введите сюда текст вопроса

Введите сюда текст вопроса

Введите сюда текст вопроса

Молодец!