Ona tili va adabiyot
3-kurs ( 11-sinf)
-
Qaysi qatorda fonetik yozuv qoidasi asosida yozilmagan so’z mavjud?
-
Ayrim B) o’lchov C) tuzsiz D) yurakka
-
1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga ko’ra qaysi so’zlarga jo’nalish kelishigi qo’shimchasi qo’shilsa, u morfologik qoida asosida yoziladi?
A) g va g’ undoshlari bilan tugagan so’zlarga B) k, q, g’ undoshlari bilan tugagan so’zlarga
C) k undoshi bilan tugagan so’zlarga D) k, q, g, g’ undoshlari bilan tugagan so’zlarga
3). Butun umrim sening bo’yningda. Saharda qon tupursam, mayli. Men-Majnunman, she’rim, sen-Layli.
Matnda nechta o’rinda egalik qo’shimchasi qollangan?
-
3ta B) 4 ta C) 5 ta D) 6 ta
4). Qaysi qatordagi barcha so’zlar shakldosh so’zlar hisoblanadi?
A) tuz, bosh, kel, davlat B) bor, yoqol, til, qo’y C) yon, qo’y, asl, qism D) tur, suz, kul, soz
5). Tub so’zlar berilgan qatorni toping.
-
Dardkash B) bog’imizda C) keskin D) majburan
6). Bitishuv yo’li bilan birikkan so’z birikmalari qaysi qatorda berilgan?
A) buyuk kelajak, san’at saroyi B) qalb taronasi, maqsadga erishmoq
C) kitob qudrati, vatan ravnaqi D) shoir vatani, Andijon nashvatisi
7). Qaysi javobda ham ot, ham sifat yasovchi shakldosh (omonim) qo'shimchalar berilgan?
A) -boz, -dor, -k, -lik, -chi B) -do'z, -gi, -chan, -k, -ma
C) -q, -in, -kor, -don, -dosh D) -a, -gar, -ch, -kash, -i
8). Vatan tuyg'usi - bu ozod xalqning munosib farzandi, mustaqil mamlakatning fidoyi fuqarosi bo'lmoqqa intilish tuyg'usidir. Ushbu gapdagi qo'shimchalar turi va miqdorini toping.
A) 3 ta so'z yasovchi, 2 ta lug'aviy shakl yasovchi, 8 ta sintaktik shakl yasovchi
B) 2 ta so'z yasovchi, 2 ta lug'aviy shakl yasovchi, 7 ta sintaktik shakl yasovchi
C) 1 ta so'z yasovchi, 1 ta lug'aviy shakl yasovchi, 6 ta sintaktik shakl yasovchi
D) 2 ta so'z yasovchi, 2 ta lug'aviy shakl yasovchi, 8 ta sintaktik shakl yasovchi
9). Ot kesim bilan ifodalangan gap qaysi qatorda berilgan?
A) Erta uyg’ongan quyosh nurli kipriklarini pirpiratib bosh ko’tarmoqda
B) Har qanday tarbiya o’qishdan boshlanadi
C) Baht har kimning o’z didi va mezoni bilan baholanadi
D) Yigit kishiga yetmish hunar oz
10). Murakkab kesimli gap qaysiqatorda berilgan?
A) Buyuk alloma “Abdurahmon Jomiy” Bahoristonda saxovat va karamni ulug’laydi
B) Bitta bulbul qanchadan qancha odamning dilini xush qiladi
C) Inson bolasi hamma rizq-ro’zini yerdan topadi D) Yaxshikishi doim topadi
11) Ismlarning lug’aviy shakllaridan biri mavjud so’zni toping.
-
Kitobdan B) gulni C) bolalar D) o’yla
12) Xo’rsinmoq, foydalanmoq, afsulanmoq fe’llari qaysi nisbat shaklida?
-
Aniq nisbat B) O’zlik nisbat C) Majhul nisbat D) Orttirma nisbat
13) Fe’lning munosabat shakllari qaysi qatorda berilgan
-
Ravishdosh, sufatdosh, harakat nomi B) Zamon, shaxs-son, mayl
-
Nisbat, zamon, mayl D) Bo’lishsiz fe’l, nisbat, zamon
14) Qo’shma fe’llar berilgan qatorni aniqlang
-
Sotib olmoq, aytib bermoq B) Chiqarib olmoq, berib qo’ymoq
-
O’qib chiqmoq, yozib bermoq D) Olib chiqmoq, borib kelmoq
15) Vazifadosh ko’makchi ishtirok etgan gapni toping.
-
Dilbar uning so’zlarini diqqat bilan tingladi B) Avval o’yla, keyin so’yla
C) U kun sayin o’zgarib borardi D) Ular polizga qarab yo’l oldilar
16). Ushbu she’r mualiffi tog’ri ko’rsatilgan javobini toping?
Qay qoraga kirsang eshigi ochiq ,
Bir nima tatiysan, qoymas also och.
Qara qumg’on qaynar, yozilur chochiq,
Zog’orami, so’kmi, yovg’on yo umoch.
-
Mirtemir B).Muhtor B) T.To’la D) Oybek
17). U.Nosirning tarjimalarini mualifflari bilan belgilang.
-
“Iblis” 2) “Haqiqiy kun qachon keladi?” 3) “Boqchasaroy fantani”.
-
1-Pushkin; 2-Dobrolyubov; 3-Geyne; B) 1-Lermontov; 2-Dobrolyubov; 3-Pushkin;
-
1-Dobrolyubov; 2-Geyne; 3-Pushkin; D) 1-Dobrolyubov; 2-Pushkin; 3-Lermontov;
18). “To’maris” afsonasida saqalar hayotiga doir qanday urf-odat aks etgan?
-
Hotin qizlarning erkaklar bilan yonma yon turib jang qilishi.
-
Kelin bilan kuyovning to’y oldidan kurashi. C) A va B D) To’g’ri javob yo’q
19). O’ziga hos ritmik tuzilishi va payuzalarning ko’pligi qaysi vazn hususiyati.
-
Sochma B) Mansura C) Nasriy she’r D) Barchasi to’g’ri.
20). Muqumiy vafotining 50 yilligi munosabati bilan shoir hayoti va ijodiga doir koplab kitoblar o’zbek va rus tillarida qachon chop qilindi.
-
1950 B) 1951 C) 1952 D) 1953
21). Sh.Rahmonovning qaysi she’rida suvloqda chanqog’ini qondirayotgan o’tlar, sevinchdan yeg’layotgan, qiyoqlar, ovozini qayrayotgan chigirtka va bosh ko’tarmay mehnat qilishi bilan dunyoni maxsaralayotgan chumoli timsollari aks etgan.
-
Hamal B) Tong ochar ko’zlarim C) Tungi manzara D) Oy sinig’i
22). A.Qahhorning “O’g’ri” hikoyasidagi qaysi timsol “Fuqaroning arziga borishi arbobning izzati bo’ladi” deydi?
-
Pristaf B) Mingboshi C) Amin D) Ellikboshi
23). G’.G’ulom 1946 yilda qaysi asari uchun davlat mukofotiga sazovor bo’lgan? ________________
-
“Sharqdan kelayotirman” to’plami B) “Vaqt” she’ri
-
“Yodgor” D) “Tirik qo’shiqlar” to’plami
24). Ogahiyning qancha g’azali bor?
-
300ga yaqin B) 400dan ortiq C) 500dan ortiq D) 500ga yaqin
25). So’fi Olloyorning qaysi asari fiqh, shariyat ahkomlari, ma’naviyat, axloq qoidalari haqida bahs yuritadi?
A) “Maxzan ul-muteyn” B) “Murod ul- orifin” C) “Sabot ul- ojizin” D) “Maslak ul-muttaqiyn”
26). Shekspir nechta asar yozgan.
-
36 ta dramatik asar, 150 ta sonet, bir necha doston. B)34 ta dramatik asar, 152 ta sonet, 1ta doston.
C). 36 ta dramatic asar, 154 ta sonet, bir necha doston D) 35 ta dramatic asar 154 ta sonet, 1 ta doston
27). Qaysi bitikdoshda arhal surati aks ettirilgan xonlik tamg’asi naqishlangan?
A) Bilga Hoqqon B) Kultegin C) Tunyuquq D) Irq bitigi
28). A.Yugnakiyning “Hibat ul haqoyiq” asarining 4-bolimi nima haqida?
A) Dunyoning o’zgarib turishi B) Sahovat va Bahillik
C) Tilni tiyish va ahloq-odob haqida D) Ilm manfati jaholatning zarari haqida
29). A.Navoiyning “Harobat aro kirdim oshufta hol ” tarjibandi qaysi devonga kiritilgan?
A) Navodir ush shabob B) Favoyid il kibar C) G’aroyib us sig’ar D) Badoyi ul vasat
30). Nasriy-she'riy didaktik asarlar qaysi qatorda to'g'ri ko'rsatilgan?
1) Sa'diy Sheroziy "Guliston"; 2) Xoja "Gulzor"; 3) Alisher Navoiy "Mahbub ul-qulub"; 4) Yusuf Xos Hojib "Qutadg'u bilig"; 5) Gulxaniy " Zarbulmasal";
6) Haydar Xorazmiy "Gulshan ul-asror"
A) 1, 2, 3 B) 3, 5, 6 C) 1, 3, 5 D) 2, 4, 5
31). Navoiy asarlari lug’atidan keltirilgan bosh o’ynamoq fe’lining izohi to’g’ri berilgan javobni aniqlang.
A) Ko’rina boshlamoq B) Ko’tarilmoq, yuqorilshmoq
C) O’yinda boshini tikmoq D) Bosh olmoq, o’ldirmoq
32). Qaysi qatorda gap bo’laklarning o’zgargan tartibi berilgan?
A) Aql ulug’likka, aqlsiz tubanlikka yetaklaydi B) Suv bilan ekin o’sar, tarbiya bilan odam
C) Nafis chayqaladi bir tup na’matak D) Ilm buloqlaridan bahramand bo’lishi o’zi bir baxt
33). Faqat o’timli fe’llar keltirilgan qatorni aniqlang
A) keldi, yozdi, o’qidi B) bajardim, tingladim, sezdi
C) ketdi, yashaydi, bordi D) uxladi, yurdi, sayradi
34). Unim yo’q, bunim yo’q,
Uyimda unim yo’q.
Ishimda unum yo’q,
Aytishga unim yo’q.
Ushbu misralarda nechta so’zda tovush o’zgarish hodisasi ro’y bergan?
A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 1 ta
35). Otlashgan so’z ishtirok etgan gapni toping.
-
Shamol g’ir-g’ir esmoqda B) Uzoqdan ukamning “chuh ” degan ovozi eshitildi
C) Tashqaridan odamlarning shivir- shiviri eshitildi D) Eh, tabiat qanday go’zal
36). So’z birikmasi berilmagan javobni toping.
-
Kulib gapirmoq B) Yig’lab yubormoq C) Shoshib kirmoq D) Bilib yozmoq
37). Ot va sifat yasovchi shakldosh qo’shimchali so’zlar qaysi qatorda berilgan?
-
qo’zichoq-erinchoq B) chaqin-tiqin C) ovunchoq-maqtanchoq D) to’lin-ilin
38). So’z birikmasi berilgan javobni toping.
-
Kitob bilan daftar B) O’z uyimiz C) Shahrimiz go’zal D) Qaror qilmoq
39). Ega ishtirok etgan gapni toping.
-
Oyni etak bilan yopib bo’lmas B) Bayramni munosib kutib olamiz
C) Daraxtlarning bargi oltinday sarg’aygan D) Hamisha sofdil bo’lishga intilardi.
40). Tashqaridan kelgan oyoq tovushi bahona bo’ldi-da, Aziza o’rnidan turdi.
Ushbu gap haqidagi qaysi hukm to’g’ri?
A)Uyushiq bo’lakli soda gap B) Bog’langan qo’shma gap
C) Ergash gapli qo’shma gap D) Bog’lovchisiz qo’shma gap
41).Ajratilgan aniqlovchi qaysi javobda berilgan?
-
Gullar terdim, chiroyli B) Yozda, ta’til kunlarida buvimnikiga bormoqchiman
C) Men uni bekatda, salqin joyda, kutib turdim D) Bolalarning eng kichigini, Valini, ko’rmabman
42). Chumchuqdan qo’rqqan tariq ekmaydi,- dedi Xalil ota odatdagicha kulimsirab.
Ushbu misolda nega ko’chirma gapdan keyin vergul va tire qo’yilgan?
-
Ko’chirma gap darak gap bo’lgani uchun B) Ko’chirma gap muallif gapidan oldin kelgani
C) Ko’chirma gap his-hayajon gap bo’lgani uchun D) uchun
43). 16. Quyida berilgan matnda ismlar guruhiga kiruvchi nechta so'z bor?
Savobdir jilg'aga soysan, deb aytsang, Yo xunuk ayolga oysan deb aytsang. (A.Oripov)
A) 4ta B) 6ta C) 7 ta D) 5 ta
44). ko'chmoq; 2) tikmoq; 3) sog'moq; 4) chiqmoq; 5) egmoq
Ushbu fe'llardan o'tgan zamon sifatdoshi yasalganda ularning qaysi biri fonetik qoida (yozuv) asosida yoziladi?
A) 2,4 B) 1,3,5 C) 2, 3, 4 D) 2, 3, 4, 5
45). сhаqchаqlashmoq, g’izillamoq, g’uvillamoq fe’llarining qo’shma fe’l shaklidagi ma’nodoshlarini aniqlang.
A) gurz-gurz yurmoq, dag’-dag’titramoq, bot-bot qo’zg’lmoq
B) chaq-chaq urmoq, g’izza-g’izza yuguemoq, g’uv-g’uv uchmoq
C) sharilaboqmoq, dukur-dukur chopmoq, shoshilib gapirmoq
D) chaq-chaq tommoq, kimmo-lim oqmoq, mavj urmoq
46).“Alpomish” dostonida qo’ng’irot yurtining moli yo’q degan eng kambag’alining qancha tuyasi bor edi?
A) 20ming B) 30ming C) 40ming D) 50ming
47). Biror shaxs faoliyati yoki xalq qahramonlari bilan bog’liq bo’lgan voqealarni aks ettirib, ahloqning go’zal korinshlarini ulug’lovchi rivoyatlar qanday nomlanadi?
A) Toponomik B) Tarixiy C) Mifologik D) Sof mifologik
48). “Xalq orasida rasm bor do’st do’stga safar qilib yonar bo’lsa, bir hadiya ola borurlar” bu odat qaysi asardan olingan?
A) “Qutadg’u bilig” B) “Hibbat ul haqoyiq” C) “Qissasi Rabg’oziy” D) “Xamsa”
49). Sof mifologik afsonalar keltirilgan qator………..
A) “Ilon buzgan”, “Anbar ona”, “Odamiy od” B) “Qayumars”, “Erhubbi”, “Hazrati xizr”
C) “Anbar ona”, “Ilon buzgan”, “Kalta minor” D) “Kalta minor”, “Erhubbi”, “Hazrati xizr”
50). Qaysi ijodkor she’riyatga qarata “Qaroli bo’lmading zo’ravonlarning” deb yozadi?
A) R. Hamzatov B) U. Nosir
C) Cho’lpon D) S. Zununova
51). Atoyi o’zining “Ul sanam kim……” deb boshlanuvchi g’azalida obrazli o’xshatma bo’lib nima xizmat qilgan?
A) Yulduz B) Suv parisi C) Majnuntol D) Sabo
52). “Ey samandun, sulaymon o’ldi, devlar qutildi” degan so’zlar qaysi hikoyadan olingan.
A) Sulaymon va chumoli B) “Hamrut” hikoyati
C) “Uchar otlar” hikoyati D) “Uzum” hikoyasi
53). ’’Sizlardan qaysi biringiz o’z dinidan qaytsa va shu kofirligicha o’lsa, bas, ana o’shalarning (qilgan savobi) amallari, xabata(bekor) bo’lur, ular do’zax ahlidurlar va u yerda mangu qolurlar”.” Baqara “ surasining 217- oyati qaysi asarning epigrafi hisoblanadi?
A) “To’qqizinchi palata” B)”Muzqaymoq” C) “Qorako’z Majnun” D) “Jinlar bazmi”
54). Sharq shoirlarining tug’ilgan vatanlari bilan juftlang.
1.Maxtumquli. 2.Fuzuliy. 3.Mirzo G’olib. 4.Abay.
a)O’zbekiston. b)Turmaniston. c)Azarbajon. d)Qozog’iston. e)Pokiston.
A)1a;2c;3b;4d; B).1b;2c;3e;4d; C)1b;2d;3a;4d; D) 1a;2b;3d;4e;
55).1974-1985-yillarda 20 jildli “Mukammal asarlar to’plami”deb nomlangan va nashr etilgan asar muallifi.
A) Mirtemir B) H.Olimjon C) Oybek D) G’.G’ulom
56). Qaro qoshing, qalam qoshing,
Qiyiq qayrilma qoshing qiz……..
Ushbu she’rda qanday san’at qo’llangan?
A) Alegoriya B) Alliteratsiya C) Iyhom D) Istiora
57). Sonet zamonaviy she’riy janri o’zbek adabiyotiga qachondan kirib kelgan?
A) XX-asrning 20-30 yillarida B) XIX-asrning 80 yillarida
C) XX-asrning 50-60 yillarida D) XXI-asrning 1-10 yilligida
58). O.Yoqubov “Ulug’ xazinasi” romanida yozilishicha shaxzoda Abdulatif “Padarkush… toju taxt…
6 oydan oshmaydur…” degan daxshatli fikrni kimning kitobidan o’qiydi?
A) A.Temurning B) X.Dexlaviyning C) Nizomiy Ganjaviyning D) Ali Samarqandiyning
59). Ilk romanlar qanday yozilgan?
A) Nasriy usulda B) Faqat sochma yo’lda qoraso’z bilan bitilgan C) She’riy usulda bitilgan
D) Odamlarning alohida taqdirini aks ettirish asosiy masala bo’lib nasriy ba’zan she’riy usulda bitilgan
60). Qanday dostonlarda hayot manzaralari, ko’rsatilgan muammo keng va chuqur yaratiladi?
A) Lirik dostonlarda B) Epik dostonlarda
C) Hayot manzaralari, kotarilgan muammo lirikada chuqur yoritiladi?
D) Lirik dostonlarda
61. Erkin Vohidov qaysi jurnalning oyoqq turishiga rahbarlik qiladi? _____________________
62. G’.G’ulom 1946 yilda qaysi asari uchun davlat mukofotiga sazovor bo’lgan? ________________
63. “Bozor” romani muallifi ____________________________________________
64. 39. Qaysi shoir yorni “Asli qalmoq, zoti qirg’iz, lola paypoqli” deya kuylaydi. __________________
65. Grammatik qurilmalarni bir xil shaklidan ketma ket foydalanish orqali ham yuzaga chiquvchi she’riy san’at nima deb ataladi_____________________________________________________
66. O’ktam bu mavzu ustida uzoq ishladi. Ushbu gapda nechta so’z birikmasi mavjud? ____________________________________________________________________________
67. Alimardon bu haqida o’ylamaslikka ahd qildi. Ushbu gapdagi ostiga chizilgan so’z haqida to’g’ri hukmni yozing _____________________________________________________________________.
68. Yoshligidan tabiiy fanlarga shunday mehr qo`ydiki, bu fanlarning sirli olami uning butun borlig`ini qamrab oldi. Ushbu gapda nechta so`z fonetik yozuv qoidasi asosida yozilgan? ________________
69. Shakldosh so'zlarning tartib raqamini ketma-ket yozing.
1. hadis 2. davr 3. havo 4. bosim 5. vij – vij 6. davlat ____________________________________
70) .Otlashgan so’zlar qanday qo’shimchalarni qabul qilmaydi? ____________________________
71). Quyidagi so'zlardan qaysi biri bugungi kunda yasama so'z hisoblanmaydi?
1) yumshoq; 2) iliq; 3) silliq; 4) moddiy. ________________________________
72). Agar siringni saqlasang, u sening asiringdir, agar oshkor bo’lsa, sen siringning asiri bo’lib qolasan. Ushbu gap murakkab qo’shma gapning qaysi turi hisoblanadi? _______________________________
73). Bilim, o’qigan, dardkash, duv-duv, dod, orqali, bugun, o’nta, o’qish, gulli, aytib, axir, mana shu, balki. Ushbu sanab o’tilgan so’zlardan nechta so’z ismlar tarkibiga mansub? ______________________
74). Nuqtalar o'rnida bo'g'iz tovushi yoziladigan so'zlarni toping va ularning tartib raqamini yozing.
1) xayr ... ohlik; 2) xayr- e... son; 3 ) hoyu ... avas; 4) mav ... um; 5) ma ... fiy
_______________________________________________________________________________
75). Uni tanib olish qiyin edi, chunki qiyofasi ancha keskinlashgandi, katta ko’zlari dumaloq shakl olgan edi. Ushbu murakkab qo’shma gap turini aniqlang__________________________________________
76. “Qissasi Rabg’uziy”da Nux (a.s) uzumni nimalarning suvi bilan sug’oradi.____________________
77. 22.Аdib Оybеk tа’birigа ko`rа «shаmоlning bеlаnchаgidа nаfis chаyqаlgаn» nаrsа nimа edi?
_____________________________________________
78. .. «Nаfs kоfiri birlа tunu kun qildim urushni,
Tаnhо qilich birlа urib, qiymаlаb o`ttum.» Ushbu bayt muallifi kim? _____________________________
79. Sendin bu qadar qoldi yiroq, o’lmadi Bobur,
Ma’zur tut, ey yorki, taqsir qilibtur.
Baytda qanday she’riy san’at qo’llanigan?______________________
80. A.Muhtorning “Hafta” she’ridan olingan quyidagi parchada haftaning qaysi kuni haqida so’z boradi ?
Teatrga, ovga borsin,
Ko’proq o’qisin kitob.
Sog’ligiga madad bo’lsin,
Sof havo, suv, oftob ___________________________________________
Ona tili va adabiyot3-kurs ( 11-sinf)
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| C | A | A | D | B | A | C | А | D | B | C | A | B | D | D |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| A | B | C | C | D | B | C | A | D | D | C | B | B | C | C |
| 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 |
| C | C | B | B | C | B | B | B | C | B | A | A | B | A | B |
| 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 |
| C | B | C | B | A | B | C |
| B | C | B | A | C | B | B |
61) Yoshlik
62) “Sharqdan kelayotirman” to’plami
63) Hurshid Do’stmuhammad
64) Mashrab
65) Ta’did
66) 3 ta
67) Harakat nomi
68) 3
69) 1, 3, 4, 5, 6
70) So’z yasovchi qo’shimchalarni
71) 3,4
72) Bir nech ergash gapli qo’shma gap
73) 8
74) 2,3,4
75) Aralash turdagi murakkab qo’shma gap
76) Zanjabil va salsabil
77) Nа’mаtаk.
78) Yassаviy
79) Husni ta’lil
80) Shanba
12 555
3 045 
