Туған ( башҡорт) теле һәм әҙәбиәтенән эш программаһы алдағы норматив- хоҡуҡ һәм инструктив- методик документтарға нигеҙләнеп төҙөлдө:
1. Уҡыусыларҙы башҡорт әҙәби телендә дөрөҫ һөйләшергә, өйҙә, йәмәғәт урындарында, хеҙмәт процесында башҡорт әҙәби телен практик файҙаланырға өйрәтеү.
2. Дәреслектәге, уҡыу ҡулланмаларындағы текстарҙы, башҡорт телендә сыға торған «Йәншишмә», «Аҡбуҙат», «Аманат», «Шоңҡар», «Йәшлек» гәзит-журналдарын үҙ аллы һәм аңлы уҡыу күнекмәләрен биреү.
3. Аралашыуҙа кәрәк була торған типик һөйләмдәрҙе күсереп, үҙ фекерҙәрен билдәле кимәлдә үҙ аллы яҙыу күнекмәләрен булдырыу.
4. Башҡорт телен өйҙә, йәмәғәт тормошонда, хеҙмәт процесында практик файҙаланырға өйрәтеү.
5. Башҡорт телен практик өйрәнеүгә бәйләп, балаларҙы башҡорт халҡының тарихы, мәҙәниәте, сәнғәте, әҙәбиәте, милли йолалары, башҡорт халҡының күренекле шәхестәре, уларҙың эшмәкәрлеге, ижады һәм башҡалар менән таныштырыу, балаларҙы башҡорт донъяһына алып инеү, башҡорт халҡына, үҙҙәре йәшәгән төйәккә ихтирам һәм һөйөү тәрбиәләү.
- матур 929би9т текстарын форма 89м й5км9тке берлегенд9 а4лап 3абул ите7, т5п 929би - тарихи м91л7м9тт9р2е 89м 929би – теоретик т5ш5нс9л9р2е беле7, 929би – тарихи процесс тура8ында 1омуми 3араш булдырыу;
- ти2 72г9ре7с9н заман шарттарында фай2алы етештере7с9н хе2м9тк9 яра3лы, 72 – 72ен танып белерг9 89м 89р ва3ыт камиллаштырыр1а 92ер, рухи донъя8ы бай бул1ан ш9хес т9рби9л97, гуманлылы3 3араштары, милли 72а4, гражданлы3 той1о8о, патриотизм хист9ре, 929би9тк9 89м халы3ты4 м929ни 3имм9тт9рен9 яратыу 89м х5рм9т булдырыу;
929би – теоретик белемд9р ниге2енд9 929би 969р2е тарихи – 929би ерлеген а4лап анализлау, т5рл5 типтагы иншалар я2ыу, к9р9кле м91л7м9тт9р2е Интернет селт9ре аша табыу, системалаштырыу 89м фай2аланыу к7некм9л9ре булдырыу.
1.Хөсәйенов Ғ.Б., Байымов Р.Н. Хәҙерге башҡорт әҙәбиәте. Урта мәктәптең 11 - се класы өсөн дәреслек.
2. Хәҙерге башҡорт әҙәбиәте. Хрестоматия . Урта мәктәптең 11-се класы өсөн. . Төҙөүсе Ғ.Б. Хөсәйенов, Р.Н. Байымов.-Өфө: Китап, 2007.
2.Хөсәйенов Ғ.Б., Байымов Р.Н. Хәҙерге башҡорт әҙәбиәте. Урта мәктәптең 11 - се класы өсөн дәреслек.
3. Хәҙерге башҡорт әҙәбиәте. Хрестоматия . Урта мәктәптең 11-се класы өсөн. . Төҙөүсе Ғ.Б. Хөсәйенов, Р.Н. Байымов.-Өфө: Китап, 2007.
4.Башҡорт телен һәм әҙәбиәтен заманса уҡытыу. М.И.Баһаутдинова, Г.Н.Йәғәфәрова. 2009, Өфө, Китап.
5.Ғафаров Б.Б. Әҙәбиәт уҡытыу методикаһы. - Өфө: Китап, 2008.
6.Т.Килмөхәмәтов. Әҙәбиәттең сағыу биҙәктәре. Ижади портреттар. - Өфө: Китап, 2005
7.Башҡорт теле һәм әҙәбиәтенән тест һорауҙары. Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 2000.
11-се класта башҡорт туған телен өйрәнеү өсөн уҡытыу планында аҙнаға икешәр сәғәт ваҡыт бирелә. Программа бөтәһе 68 сәғәткә төҙөлгән (Байрам көндәрен индереп – 23 февраль, 8 Март, 9 Май).
|
|
Теманың йөкмәткеһе |
Сәғәт һаны |
Дәрестең тибы |
Уҡыусыларҙың белем кимәленә талаптар |
Контроль эш төрҙәре |
Өйгә эш | Үткәреү ваҡыты |
| План буйынса
| Фактик
|
| 1 | Мостай Кәримдең тормошо, ижады. Йәмәғәт эшмәкәрлеге. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу | Һорауҙарға яуап биреү | Тормошо тураһында һөйләргә | 5.09 |
|
| 2 | Мостай Кәримдең тәүге әҫәрҙәре. | 1 | Тасуири уҡыу дәресе. Анализ | Шаҙирҙың тәүге әҫәрҙәрен белергә |
|
| 8.09 |
|
| 3 | Шиғырҙары. Бөйөк Ватан һуғышы осорондағы ижады. | 1 | Темаға ҡыҫҡаса күҙәтеү яһау дәресе. | Шиғырҙарҙы тасуири уҡыу, һуғышсан юлы тураһында мәғлүмәтле булыу | Тезистар яҙыу | 25-28-се биттәрҙе уҡырға | 15.09 |
|
| 4 | Шағирҙың һуғыштан һуңғы поэзияһы. “Сер” поэмаһы. | 1 | Тасуири уҡыу дәресе. Анализ | Шағирҙың һуғыштан һуң яҙылған шиғырҙарын белеү |
| 28-32-се биттәрҙе уҡып һөйләргә | 19.09 |
|
| 5 | “Ҡара һыуҙар” поэмаһы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе. | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү | Лирик әҫәргә анализ яһау | Образдарға характеристика, 32-34 -се биттәрҙе уҡырға | 22.09 |
|
| 6 | М.Кәримдең драмалары. “Ай тотолған төндө”. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| 41-44-се биттәрҙе уҡырға | 26.09 |
|
| 7 | М.Кәрим “Оҙон – оҙаҡ бала саҡ”. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| 39-40-сы биттәрҙе уҡырға | 29.09 |
|
| 8 | М.Кәрим “Оҙон – оҙаҡ бала саҡ”. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | Образдарға характеристика биреү |
| Повесты тулыһынса уҡырға. | 3.10 |
|
| 9
| Инша ““Оҙон – оҙаҡ бала саҡ” әҫәрендә Оло инәй образы” | 1 | Телмәр үҫтереү дәресе | Һөйләмдәрҙе дөрөҫ төҙөү, эҙлекле фекер йөрөтә белеү | Инша яҙыу | Яҙып бөтөрөргә | 6.10 |
|
| 10 | Рәми Ғариповтың тормошо, ижады. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу | Хронологик таблица төҙөү | 52-53-сө биттәр, конспект төҙөргә | 10.10 |
|
| 11 | “Аманат”, “Уйҙарым” ҡобайыры. | 1 | Тасуири уҡыу дәресе. Анализ | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү | Лирик әҫәргә анализ яһау | Тасуири уҡырға өйрәнергә | 13.10 |
|
| 12 | “Болоттар”, “Саған” шиғырҙары. | 1 | Тасуири уҡыу дәресе. Анализ | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү | Лирик әҫәргә анализ яһау | Тасуири уҡырға өйрәнергә | 17.10 |
|
| 13 | “Йүрүҙән”, “Тәүге һөйөү” шиғырҙары. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү | Лирик әҫәргә анализ яһау | 53-сө битте уҡырға | 20.10 |
|
| 14 | “Кәкүк”, “Ғүмер”, “Кеше” шиғырҙары. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү |
| Тасуири уҡырға | 24.10 |
|
| 15 | “Табыныу” поэмаһы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү |
| 59-60-сы биттәрҙе уҡырға | 27.10 |
|
| 16 | Р.Ғариповтың көндәлектәренән өҙөктәр. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | Йөкмәтке белергә. |
| Һорауҙарға яуап әҙерләргә | 31.10 |
|
| 17 | Ә.Хәким. Тормошо һәм ижады. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу |
| Конспект төҙөргә | 7.11 |
|
| 18 | “Туй” повесының идея – тематик йөкмәткеһе. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Әҫәрҙе тулыһынса уҡырға | 10.11 |
|
| 19 | “Туй” повесының образдар системаһы,идея – тематик йөкмәткеһе. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Төп образдарға телдән характеристика | 14.11 |
|
| 20 | “Күпер” повесының идея – тематик йөкмәткеһе. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Дәреслектәге материалды уҡырға | 17.11 |
|
| 21 | “Күпер” повесының идея – тематик йөкмәткеһе. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Әҫәрҙе тулыһынса уҡырға | 21.11 |
|
| 22 | “Дауылдан ҡотолоу юҡ” повесының идея – тематик йөкмәткеһе. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҙәби әҫәргә анализ яһарға белеү |
| 97-100-сө биттәрҙе уҡырға | 24.11 |
|
| 23 | “Дауылдан ҡотолоу юҡ” повесында образдар системаһы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | Образдарға характеристика биреү |
| Повесты тулыһынса уҡырға | 28.11 |
|
| 24 | Ғ.Хөсәйеновтың тормошо, ижады. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу |
| Конспект төҙөргә, һөйләргә өйрәнергә | 01.12 |
|
| 25 | “Ғүмер йомғағы”, “Тамсылар”, “Туған яҡ”, “Туған тел”, “Ырым-йола”, “Мөхәббәт” парсаларындатормош тураһында уйланыуҙар. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | Парсаларҙың йөкмәткеләрен белергә |
| 101-109-сы биттәрҙе уҡырға
| 5.12 |
|
| 26 | “Рудасы Исмәғил Тасим улы” тарихи – документаль повесы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҙәби әҫәргә анализ яһарға белеү |
| Повесты тулыһынса уҡырға | 8.12 |
|
| 27 | “Батырша” тарихи – документаль романы. | 1 | . Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белергә |
| Повесты тулыһынса уҡырға | 12.12 |
|
| 28 | Образдарға характеристика. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | Образдарға хар-ка бирергә белеү |
| Үтелгәндәрҙе ҡабатларға | 15.12 |
|
| 29 | Бөтә үтелгәндәр буйынса тест. | 1 | Нығытыу-йомғаҡлау дәресе | М.Кәрим, Р.Ғарипов, Ә.Хәкимдең ижадын белергә. | Тест эшләү |
| 19.12 |
|
| 30 | Р.Бикбаевтың тормошо һәм ижады. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу |
| 137-138-се биттәр, хронологик таблица төҙөргә | 22.12 |
|
| 31 | Р.Бикбаевтың фәнни эшмәкәрлеге. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының фәнни эшмәкәрлеге буйынса мәғлүмәтле булыу |
| 150-151-се биттәрҙе уҡырға, конспект төҙөргә. | 26.12 |
|
| 32 | “Уралыма”, “Ҡурай” шиғырҙары. | 1 | Тасуири уҡыу дәресе. Анализ | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү |
| Шиғырҙарын уҡырға | 29.12 |
|
| 33 | “Баҙар балтаһы” поэмаһынан өҙөк. | 1 | Тасуири уҡыу дәресе. Анализ | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү |
| Поэманы тулыһынса уҡырға | 16.01 |
|
| 34 | “Бикбай менән Бикбай һөйләшеүе” шиғыры. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе |
әҫәрҙең йөкмәткеһен белергә |
| 149-150-се биттәрҙе уҡырға, һөйләргә | 19.01 |
|
| 35 | Ноғман Мусин. Тормошо һәм ижад юлы. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу |
| 153-154-се биттәрҙе уҡырға | 23.01 |
|
| 36 | Н.Мусин. “Ҡунаҡсыл өй” биографик әҫәре. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Әҫәрҙе тулыһынса уҡырға | 26.01 |
|
| 37 | “Төпкөлдән төшкән килен” повесы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| 158-161-се биттәрҙе уҡырға | 30.01 |
|
| 38 | “Төпкөлдән төшкән килен” повесында образдар системаһы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү, образдарға характеристика биреү |
| Образдарға характеристика | 02.02 |
|
| 39 | “Һайлап алынған яҙмыш” романы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Әҫәрҙе тулыһынса уҡырға | 6.02 |
|
| 40 | “Һайлап алынған яҙмыш” романында образдар системаһы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү образдарға характеристика биреү |
|
| 9.02 |
|
| 41 | А. Абдуллин. Тормошо һәм ижады. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу |
| Тормошо, ижады тураһында һөйләргә | 13.02 |
|
| 42 | А.Абдуллин “Онотма мине, ҡояш” драмаһы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Әҫәрҙе тулыһынса уҡырға | 16.02 |
|
| 43 | А.Абдуллин “Онотма мине, ҡояш” драмаһында образдар системаһы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | образдарға характеристика биреү |
| Образдарға характеристика | 20.02 |
|
| 44 | Рәшит Солтангәрәев. Яҙыусының биографияһы һәм ижады. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу |
| Конспект төҙөргә | 27.02 |
|
| 45 | Хикәйә жанры өлкәһендә эшмәкәрлеге. “Һуңғы һунар” хикәйәһе. | 1 | Темаға ҡыҫҡаса күҙәтеү яһау дәресе. | Хикәйә жанры өлкәһендәге эшмәкәрлеген белеү,әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Хикәйәнең йөкмәткеһен һөйләргә | 2.03 |
|
| 46 | “Һуңғы һунар” хикәйәһендә образдар системаһы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Хаммат образына характеристика | 7.03 |
|
| 47 | Инша. “Рәшит Солтангәрәевтың “Һуңғы һунар” хикәйәһендә эттең хужаһына тоғролоғо”. | 1 | Телмәр үҫтереү дәресе | Һөйләмдәрҙе дөрөҫ төҙөү, эҙлекле фекер йөрөтә белеү | Инша яҙыу | Яҙып бөтөрөргә | 9.03 |
|
| 48 | “Айлы соната” хикәйәһе. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Йөкмәтке белергә | 14.03 |
|
| 49 | Д.Бүләков. “Упҡын ситендә бейеү” повесы. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу, әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Әҫәрҙе тулыһынса уҡырға | 16.03 |
|
| 50 | “Упҡын ситендә бейеү” повесындағы образдарға характеристика. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | образдарға характеристика биреү |
| Образдарға характеристика | 21.03 |
|
| 51 | Д.Бүләков “Килмешәк” романы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| 206-208-се биттәрҙе уҡырға | 23.04 |
|
| 52 | “Килмешәк” романында заман темаһы һәм экология, ғаилә, мөхәббәт мәсьәләләре. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе |
|
| Әҫәрҙе тулыһынса уҡырға | 3.04 |
|
| 53 | Хәсән Назарҙың тормошо һәм эшмәкәрлеге.. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе. | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу |
| Тормошон һәм ижад юлын һөйләргә өйрәнергә | 6.04 |
|
| 54 | Х.Назар “Шәмсыраҡ” поэмаһы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү |
| Поэманы тулыһынса уҡырға | 10.04 |
|
| 55 | “Башҡортостан – минең баш йортом”, “Сәңгелдәк” шиғырҙары. | 1 | Тасуири уҡыу дәресе. Анализ | Лирик әҫәргә анализ яһарға белеү |
| Тасуири уҡырға өйрәнергә. | 13.04 |
|
| 56 | Әҙәби портреттар.Ә.Атнабаев. “Замандашым” поэмаһы. | 1 | Тасуири уҡыу дәресе. Анализ | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Ә.Атнабаевтың шиғырҙарын уҡырға. | 17.04 |
|
| 57 | Т. Ғәниева “Ҡыпсаҡтар” поэмаһы. | 1 | Тасуири уҡыу дәресе. Анализ | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Т.Ғәниеваның шиғырҙарын уҡырға | 20.04 |
|
| 58 | Ф.Туғыҙбаева. Лирикаһы, поэмалары. | 1 | Яҙыусының биографияһын һәм ижадын өйрәнеү дәресе | Яҙыусының тормош юлы һәм ижады буйынса мәғлүмәтле булыу |
| Ф.Туғыҙбаеваның әҫәрҙәрен уҡырға. | 24.04 |
|
| 59 | Ә.Әминев “Ҡапҡа”хикәйәһе. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| әҫәрҙең йөкмәткеһен белергә. | 27.04 |
|
| 60 | Т.Ғарипова “Бөйрәкәй” романы. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Романды тулыһынса уҡырға | 4.05 |
|
| 61 | Т.Ғиниәтуллин “Шағир”. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Т.Ғиниәтуллин әҫәрҙәрен уҡырға | 8.05 |
|
| 62 | Н.Асанбаев. “Ҡыҙыл паша”. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| әҫәрҙең йөкмәткеһен белергә. | 11.05 |
|
| 63 | Ф.Бүләков “Йөрәктә ҡалған эҙҙәр”. | 1 | Әҙәби әҫәргә анализ дәресе | әҫәрҙең йөкмәткеһен белеү |
| Үтелгәндәрҙе ҡабатларға | 15.05 |
|
| 64 65 | Үтелгәндәрҙе ҡабатлау. | 2 | Нығытыу-йомғаҡлау дәресе | Әҫәрҙәрҙең йөкмәткеһен, төп геройҙарын белергә. |
|
| 18.05 18.05 |
|
| 66 | Бөтә үтелгәндәр буйынса тест. | 1 | Нығытыу-йомғаҡлау дәресе |
| Тест эшләү |
| 22.05 |
|
| 67 | Хаталар өҫтөндә эш. | 1 | Нығытыу-йомғаҡлау дәресе |
|
|
| 22.05 |
|
| 68 | Йомғаҡлау. | 1 | Нығытыу-йомғаҡлау дәресе |
|
|
| 22.05 |
|
1.М.Кәрим. “Ай тотолған төндө” трагедияһынан өҙөк.
2.Р.Ғарипов “Табыныу” поэмаһы.
3.Р.Бикбаев “Халҡыма хат” поэмаһынан өҙөк.
2 484
20 343 
