Септік жалғау түрлері

Септік жалғау

Қазақ тілінде 7 септік бар.

Жеті септік

• Атау: Кім? Не?
• Ілік: Кімнің?  
• Кімге: Неге? Қайда?
• Табыс: Кімді? Нені?
• Жатыс : Кімде? Неде? Қайда?
• Шығыс : Кімнен? Неден? Қайдан?
• Көмектес : Кіммен? Немен? Қалай?

Жеті септіктің жалғаулары:

• Атау : арнайы жалғауы жоқ;
• Ілік :   - ның, -нің, -дың, -дің, -тың, -тің
• Барыс : -ға, -ге, -қа, -ке, -а, -е, -на, -не
• Табыс : : - ны, -ні, -ды, -ді, -ты, -ті, -н
• Жатыс : - да, -де, -та, -те, -нда, -нде
• Шығыс: - нан, -нен, -дан, -ден, -тан, -тен
• Көмектес : -мен, -бен, -пен

Жеті септіктің мағынасы:

• Атау : Іс-әрекеттің иесін білдіреді .
• Ілік :   Заттың кімнің меншігі , неге тәуелді , тән екенін білдіреді
• Барыс : Іс-әрекет,  қимылдың бағытын , мекенін, мезгілін білдіреді
• Табы с: Іс-қимылдың нысанын білдіреді, затты нұсқайды
• Жатыс: Қимыл-әрекеттің жүзеге асырылу орнын , мекенін, мезгілін, кімде екенін білдіреді
• Шығыс: Іс-қимыл , әрекеттің  шығу тегін, мекені, мезгілін білдіреді
• Көмектес : Іс-қимылдың амалын , жүзеге асырылу тәсілі бірлескен әрекетін білдіреді

Жай септеу мен тәуелді септеу I жақта

• Атау : ана
• Ілік :   ана ның
• Барыс : ана ға
• Табыс : ана ны
• Жатыс : ана да
• Шығыс: ана дан
• Көмектес : ана мен

• Атау : ана м
• Ілік :   ана м ның
• Барыс : ана м а
• Табыс : ана м ды
• Жатыс : ана м да
• Шығыс: ана м нан
• Көмектес : ана м мен

Тәуелді септеу II жақта III жақта

• Атау : ана ң
• Ілік :   ана ң ның
• Барыс : ана ң а
• Табыс : ана ң ды
• Жатыс : ана ң да
• Шығыс: ана ң нан
• Көмектес : ана ң мен

• ана сы
•   анам сы ның
• ана сы на
• ана сы н
• ана сы нда

ана сы нан

• ана сы мен

“ Бір сөзбен айтқанда”

• *Төзімсіздік,
• *Ашу,
• * Қуаныш,
• * Немқұрайлылық,
• *Қанағаттану,
• *Шабыт,
• *Зерігу,
• * Алаңдау,
• * Тыныштық,
• * Сенімділік,
• * Сенімсіздік,
• *Рахаттану