К началу учебного года! Готовые материалы для учителей на каждый урок со скидкой от 30%

СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Выбрать материалы

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Была в сети 13.03.2025 07:40

Баялиева Айнур Аманджоловна

учитель информатики

40 лет

1 804

34 917

Подписчики

Подписки

Местоположение

Кыргызстан, Талас

Специализация

Информатика

Обо мне Блог Файлы Тесты Галерея Активность Награды

Эсептөө системалары жөнүндө түшүнүк

Категория: Информатика

19.03.2020 17:21

Просмотр содержимого документа
«Эсептөө системалары жөнүндө түшүнүк»

Мөөнөтү
Карап чыктым

Мугалим: Баялиева Айнур

Предмет: Информатика

Класс: 8-класс

Сабактын темасы:Экилик эсептөө системасы жана алар менен болгон амалдар. (2 саат)

Сабактын максаттары:	Күтүлүүчү натыйжалар:
Билим берүүчүлүк
Өнүктурүүчулүк
Тарбия берүүчүлүк

Окутуу усулу

Баалоо усулу

Сабактын тиби

Сабактын формасы

Ресурстар

1.Салттуу

2.Интерактивдүү

3.Түшүндүрмө

иллюстративдик

4.Проблемалык

5.Текшерүү усулу

1.Диагноздоочу

2.Калыптандыруучу

3.Жыйынтыктоочу

Аралаш сабак, жаны билимдерди өздөштүрүү сабагы, бышыктоо сабагы, кайталоо, жалпылоо сабагы, проблемалуу сабагы, баалоо сабагы

Семинар, экскурсия,

таймаш, диспут,

конкурс, практикалык,

салттуу,

интерактивдүү

сабак

Тех-лык каражаттар,

таблица,

дидактикалык

материалдар

Негизги компетенттүүлүк

Предметтик компетенттүүлүк

НК1: Маалыматтык

НК2: Социалдык коммуникациялык

НК3: Өз алдынча уюштуруу жана

маселелерди чечүү.

ПК1: Эсептөө

ПК2: Аналитикалыкфункционалдык

ПК3: Көрсөтмөлүү образдуу

ПК4: Статистикалык ыктымалдык

Сабактын жүрүшү:

Кадамдар

Мугалимдин

Ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компетенттүүлүк, баалоо

Уюштуруу
Үй тапшырма текшерүү
Жаңы тема
Бышыктоо/

Рефлексия

Тапшырманы баалоо

Класстын сабакка даярдыгы

Окуучуларды тактоо.

1-тиркеме.

3.Жаңы теманы түшүндүрүү:

Экилик система деп аталганы себеби белгилүү болуп калды болуш керек. Негизи 2 гана цифрадан турат жана алар 0 жана 1 цифралары. Бул эсептөө системасы компьютерлердин жана информациялык тхнологиялардын негизги тили деп атап койсок жаңылган болбойбуз. Башкача айтканда компьютер 0 дегенди ток жок, 1 дегенди ток бар деп түшүнөт. Ушул 0 жана 1 коду менен компьютердин мээсинде баардык операция аткарылат. Ал эми сегиздик жана он алтылык бул экилик системанын жакшыртылган түрү болуп эсептелет.

Эми экилик эсептөө системасында эсептөөнү жүргүзүп көрөлү:

0– нөл,

1 – бир,

10 – эки,

11 – үч,

100 – төрт,

101 – беш,

110 – алты,

111 – жети жана ушинтип уланып кете берет.

Экилик эсептөө системасында арифметикалык амалдар төмөнкүчө аткарылат.

Кошуу

Кемитүү

Көбөйтүү

Бөлүү

0 + 0 = 0 ;

0 + 1 = 1 ;

1 + 0 = 0 ;

1 + 1 = 10 ;

0 – 0 = 0 ;

1 – 0 = 1 ;

1 – 1 = 0 ;

10 – 1 = 1 ;

0 * 1 = 0 ;

1 * 1 = 1;

0 / 1 = 0 ;

1 / 1 = 1 ;

Биринчи эсептөө системасынан башка эсептөө системасына которуу

Бир эсептөө системасынан башка эсептөө системасына которуу

2 ден 10 го	10 дон 8 ге	8 ден 2 ге
8 ден 10 го	10 дон 16 га	16 дан 2 ге
16 дан 10 го	2 ден 8 ге	8 ден 16 га
16 дан 8 ге	10 дон 2 ге	2 ден 16 га

Ушундай которууларды жасоого болот экен.

Кыскача бир таблицаны көрсөтө кетсек

Ондук	Экилик	Сегиздик	Он алтылык
1	001	1	1
2	010	2	2
3	011	3	3
4	100	4	4
5	101	5	5
6	110	6	6
7	111	7	7
8	1000	10	8
9	1001	11	9
10	1010	12	A
11	1011	13	B
12	1100	14	C
13	1101	15	D
14	1110	16	E
15	1111	17	F
16	10000	20	10

Экилик системадагы маанини ондук системага которуу үчүн, аны көп мүчө түрүндө жазып алып, анын тиешелүү разрядын экинин берилген даражасына көтөрүп арифметикалып амалдар менен таап алабыз.

Х₁₀= А_n·2^n-1 + А_n-1·2^n-2 + А_n-2·2^n-3 +…+А₂·2¹ + А₁·2⁰

Сегиздик системадагы маанини ондук системага которуу үчүн, аны көп мүчө түрүндө жазып алып, анын тиешелүү разрядын сегиздинберилген даражасына көтөрүп арифметикалып амалдар менен таап алабыз:

Х₁₀= А_n·8^n-1 + А_n-1·8^n-2 + А_n-2·8^n-3 +…+А₂·8¹ + А₁·8⁰

Он алтылык системадагы маанини ондук системага которуу үчүн, аны көп мүчө түрүндө жазып алып, анын тиешелүү разрядын он алтынын берилген даражасына көтөрүп арифметикалып амалдар менен таап алабыз:

Х₁₀= А_n·16^n-1 + А_n-1·16^n-2 + А_n-2·16^n-3 +…+А₂·16¹ + А₁·16⁰

Ондук эсептөө системасынан экилик эсептөөсистемасына которуу

Ондук системадагы сан маанисин экилик системага которуу үчүн ал сандын калдыгы 1 ге барабар болгонго чейин 2 ге бөлүү керектелет. Жыйынтыгында бөлгөндөн ашып калган калдыктарды аягынан башына карай жазып чыгабыз.

Мисалы: 22₁₀=10110₂