Фосфор , оны? ?осылыстары

Саба?: 24

Мектеп: А?ши орта мектебі

К?ні:  05.12

М??алімні? есімі: Жексенбаева Айман Абдуллаевна

Сынып: 9 а.б

?атыс?андар саны:

?атыспа?андар саны:

Саба?ты? та?ырыбы

       Фосфор , оны? ?осылыстары

Саба??а негізделген о?у ма?саты

  Фосфор, оны? периодты? ж?йедегі орнына сипаттама   беріледі , ашылу тарихымен таныстыру, физикалы?, химиялы?  ?асиеттері, ?олданылуы, алынуы  жайлы т?сінік алады.

Саба? ма?саттары

 о?ушылар:      

басым к?пшілігі:

Кейбір о?ушылар:    

Периодты? ж?йедегі орны ж?не атом ??рылысы.

Фосфор V а топ элементі. Оны? электронды? формуласы: P 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 2p³  Графиктік формуласы туралы т?сінігін жетілдіреді.

сонымен ?атар фосфорды? ?осылыстары , аллотропиялы? т?р?згерістері туралы білетін болады, санды? есептер шы?арады

Тілдік ма?сат

О?ушылар:   фосфор оны? ?осылыстарын химия тілінде о?и алады, ?осылыстарды ажырата алады

Негізгі с?здер мен тіркестер  

а? фосфор, ?ызыл фосфор, фосфаттар

Сыныпта?ы диалог/жазылым ?шін  пайдалы тілдік бірліктер:

1.Орналас?ан тобы бойынша сипаттайды. 2. Таби?атта таралуы. 3.  Фосфорды? аллотропиялы? т?р ?згерістеріні? ?асиеттері. 4.  Химиялы? ?асиеттері  (сапалы? реакциясы). 5. ?олданылуы.   Бойынша д?птерлеріне жазады

Тал?ылау?а арнал?ан тарма?тар:

1.Орналас?ан тобы бойынша сипаттайды. 2. Таби?атта таралуы. 3.  Фосфорды? аллотропиялы? т?р ?згерістеріні? ?асиеттері. 4.  Химиялы? ?асиеттері  (сапалы? реакциясы). 5. ?олданылуы.  

Сіз неліктен .... екенін айта ласыз ба?   

себебі фосфор элементін толы? т?сіну ?шін периодты? ж?йені ?олдана алады.

Жазылым бойынша ?сыныстар

ПЖ бойынша фосфор элементін сипаттайды.  Физикалы?, химиялы? ?асиеттерін сипаттайтын реакция те?деулерін жазады

Алды??ы о?у

азот ?осылыстары  1. Нитраттар дегеніміз не?

  3) Азот ?ыш?ылыны?диссоциациялану те?деуі

 4) 176,4г азот ?ыш?ылыны? затм?лшерін есепте.

Жоспар

Жоспарлан?ан

уа?ыт

Жоспарлан?ан жатты?улар

Ресурстар

Басталуы

?йымдастыру кезе?і:   топ?а біріктіріледі.алды??ы саба?ты ?орытады .

С?ра?тар ?ойылу ар?ылы саба?ты? та?ырыбы ашылады, ма?сат ?ойылады.

5-топ элементтеріне ?андай элементтер жатады? Оларды ?алай сипаттау?а болады? Сонымен б?гінгі саба? та?ырыбы .... ма?саты ....

Электронды? о?улы?пен ж?мыс

ПЖ

топтамалар

Ортасы

1-топ    атом ??рылысы, валенттілік м?мкіндіктері

физикалы? ?асиеттері

        1s² 2s²  2p⁶ 3s² 3p³

2-топ:  химиялы? ?асиеттері , алынуы

4Р + 5О₂=2Р₂О_5.        3Са  +2Р=  Са₃Р_2.   

 2Р+5СІ₂=2РСІ₅.     2Р +3Н₂ = 2РН₃

1.РН₃               а)Фосфор ?ыш?ылы

2.Н₃РО₄         ?)фосфин

3.НРО₃           б)метафосфор ?ыш?ылы

4.К₃РО₄         в)калий гидрофосфаты

5.К₂НРО₄                     г)калий фосфаты

Фосфат?а ??м мен кокс ?осып ?ыздыру

Ca₃(PO₄)₂+C+SiO₂=  P₄ +CaSiO₃ + CO₂

3-топ:  Биологиялы? ролі, ?олданылуы

С?йекке беріктілік береді   Зат алмасуды реттейді

Зиянкес кемірушілермен к?ресуде Zn₃P₂  Шырпы (?ызыл)  ?ндірісінде

Пиротехникада  Фосфор ?ыш?ылын ?ндіудеД?рі-д?рмек ?ндірісінде

Ты?айт?ыштар алуда

Сергіту  Тест орындау

1.Фосфорды? периодты? ж?йедегі орны ?андай?

А)2период, ІІІ топ  ?)3период, Vтоп   Б)5период, V топ

2.Фосфорды? электронды? формуласы?

А)2s²2p³    ?)3s²3p³      Б)2s²2p⁵

3.?ауіпті, улы! ?ара??ыда жары? шы?арады.?ай фосфор туралы айтыл?ан?

А)а?   ?)?ара   Б)?ызыл

4.?ай ?осылыста фосфорды? тоты?у д?режесі -3-ті к?рсетеді?

А)P₂O₅            ?) PH₃     Б)H₃PO₄

5.Фосфорды ал?аш аны?та?ан кім?

А)1772ж Резерфорд   ?)1669ж Бранд   Б)1807ж Дэви

1-?  2-?   3-А   4-?   5-?

№1-есеп. Массасы          7,1г фосфор (У) оксиді        суды?  арты? м?лшері-мен ?рекеттескенде т?зілген фосфор ?ыш?ы-лыны? массасын  есепте.

№2-есеп. 15,5г Са3(РО4)2 ыды-ра?анда т?зілетін фосфор (?) оксидіні? массасын есепте.

ПЖ

топтамалар

Ая?талуы

Химиялы? диктант: 1.Фосфорды? аллотропиялы? т?р ?згерістері___,___, ___.       2.Фосфор_________элементі    3.____?те улы, _____, ___ улы   емес.

Жауаптары:1.а?, ?ара, ?ызыл

                     2.А?ыл-ой элементі

                     3.а? фосфор , ?ызыл, ?ара

Химиялы? диктант

1. Фосфорды ............жылы .................. ашты.

2. Фосфор ?осылыстарда ............................ тоты?у д?режелерін к?рсетеді.

3. Фосфор ядросында ....... протон, .......нейтрон болады.

4. Фосорды? металдармен ?осылысы ........................... деп аталады.

5. Фосфор элементі жай зат ретінде бірнеше аллотропия т?зеді: ......................... , ........................... ж?не .........................  .

6. Фосфорды? жер ?ыртысында?ы массалы? ?лесі ..........%

7. Фосфор ......................... .........................................

.....................................................................кездеседі.

      8. Ауасыз ортада ?ыздыр?анда а? фосфор ......................... айналады, ал жо?ар?ы 

     ?ысымда .................... айналады.

 1669  Бранд  . -3, 0, +3, +5  . 15  16.    фосфидтер  а? фосфор, ?ызыл фосфор ж?не ?ара фосфор.  0,12% .  нанда, с?т та?амдарында, ірімшікте, балы?та, асб?рша?та .  ?ызыл ,  ?ара фосфор?а.

ЭО

?осымша а?парат

Жетіспесе Р  Рахит ауруы туындайды,а?ыл-ой ж?не б?лшы?ет ?ызметі б?зылады

Арты? Р  Б?йректе тас пайда болады,фосфорды? ?осылыстары улы болып келеді.

ü  Ересек адам ?шін т?уліктік ?ажеттілік 1 грамм

ü  ?а??аны? ??рамына кіреді

ü  Тісті? ??рамына енеді

ü  Фосфорды? ?осылыстарын энергия алмасу кезінде ?олданады

ü  Б?лшы?ет ж?не а?ыл-ойды дамыту ?шін ?ажет

Саралау – сіз ?осымша

к?мек к?рсетуді ?алай жоспарлайсыз? Сіз ?абілеті жо?ары о?ушылар?а тапсырманы к?рделендіруді ?алай жоспарлайсыз?

Ба?алау – о?ушыларды? ?йренгенін тексеруді ?алай жоспарлайсыз?

П?наралы? байланыс ?ауіпсіздік ж?не е?бекті ?ор?ау ережелері АКТ-мен байланыс

??ндылы?тарда?ы байланыс

есептер шы?арады

мини тест ж?не химиялы? диктант аламын

медицина, биология, тарих, география, математика, физика              

Рефлексия

Т?мендегі бос ?яшы??а саба? туралы ?з пікірі?ізді жазы?ыз. Сол ?яшы?та?ы сізді? саба?ы?ызды? та?ырыбына с?йкес келетін с?ра?тар?а жауап бері?із

1.Саба?/о?у ма?саттары шынайы ма?

2.Б?гін о?ушылар не білді?

3.Сыныпта?ы ахуал ?андай болды?

4.Мен жоспарла?ан саралау шаралары тиімді болды ма?

5.Мен берілген уа?ыт ішінде ?лгердім бе?

6.Мен ?з жоспарыма ?андай т?зетулер енгіздім ж?не неліктен

?орытынды ба?амдау

?андай екі н?рсе табысты болды (о?ытуды да, о?уды да ескеі?із)?

1

2

?андай екі н?рсе  саба?ты жа?сарта алды (о?ытуды да, о?уды да ескеі?із)?

1

2

Саба? барысында мен сынып немесе жекелеген о?ушылар мені? келесі саба?ымды жетілдіруге к?мектесетіні туралы не білдім?